Pytania i odpowiedzi

Zgodnie z regulaminem uprawnionych do składania wniosków o dofinansowanie jest wyłącznie 139 jednostek samorządu terytorialnego – miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, wskazane w „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” jako obszar strategicznej interwencji, wymienione w zał. nr 1 do Regulaminu. Natomiast ze wsparcia oferowanego przez Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast może skorzystać również partner krajowy, o którym mowa w rozdz. 5 regulaminu (partnerem krajowym może zostać gmina, powiat lub ich związek (mający osobowość prawną), tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie) jeśli wnioskodawca uzasadni potrzebę realizacji takiego projektu w partnerstwie. W praktyce oznacza to, że więcej samorządów terytorialnych może korzystać ze wsparcia, ale tylko pod warunkiem, że z inicjatywy jednego ze 139 miast uprawnionych do złożenia wniosku o dofinansowanie będzie pełniło rolę partnera krajowego w projekcie

W przebiegu Programu Rozwoju Miast wyróżnione zostały trzy następujące kolejno okresy zwane etapami: etap 1, etap 2 i etap 3. Etap 1. – obejmuje opracowanie i złożenie „Wstępnej Propozycji Projektu” oraz jej ocenę formalną i merytoryczną (punktowaną). Rozpoczyna się on w dniu ogłoszenia naboru, a kończy ogłoszeniem listy rankingowej i będzie trwał około 16 miesięcy. Etap 2. – obejmuje przygotowanie i złożenie oraz ocenę „Kompletnej Propozycji Projektu” przez KIK-OP. Rozpoczyna się ogłoszeniem terminu składania „Kompletnych Propozycji Projektów”, a kończy podpisaniem umów o dofinansowanie i będzie trwał około 9 miesięcy. Etap 3. – to już etap wdrażania projektów tych Beneficjentów, z którymi zostały zawarte umowy o dofinansowanie. Etap 3. kończy się 31 marca 2029 r. Różnica pomiędzy etapem 1. a etapem 2. polega na tym, że w etapie 1. wnioskodawcą może być każde ze 139 miast uprawnionych do udziału w naborze, w etapie 2. Kompletne Propozycje Projektów opracowują tylko wybrane miasta – finaliści wskazani na liście rankingowej zatwierdzonej przez Komitet Sterujący. Na podstawie przeprowadzonej oceny i rekomendacji Komitetu Sterującego miasta finaliści opracowują Kompletne Propozycje Projektów, uszczegółowiając w nich i aktualizując informacje niezbędne do realizacji projektu. Na etapie 2. przygotowywany jest także „Plan informacji i promocji” oraz prezentacja multimedialna miasta, projektu i założeń do współpracy bilateralnej. Na etapie 2 miasta nie konkurują już między sobą, po przeprowadzeniu formalno-merytorycznej weryfikacji Kompletnych Propozycji Projektów KIK-OP przygotuje listę projektów rekomendowanych do podpisania umowy o dofinansowanie.

KIK-OP zależy na przygotowaniu dobrych projektów, odpowiadających na problemy miasta, wynikających z długofalowych dokumentów strategicznych oraz skonsultowanych społecznie. Zdając sobie sprawę, iż proces przygotowania projektu od koncepcji do osiągnięcia gotowości do wdrażania jest długotrwały, a mówimy nie o jednym działaniu/inwestycji tylko najprawdopodobniej, bardziej złożonym projekcie oraz biorąc pod uwagę fakt, że KIK-OP oczekuje wysokiego stopnia gotowości projektów do realizacji – zaplanowano relatywnie długi okres na proces przygotowania projektu. Na etapie 2 będą prowadzone już prace przygotowujące wybrane działania/inwestycje do wdrożenia.

Co do zasady projekt musi zawierać co najmniej dwa działania – co najmniej jedno w ramach obszarów tematycznych finansowanych przez SECO i co najmniej jedno w ramach obszarów tematycznych finansowanych przez SDC. Jedno działanie nawet najbardziej rozbudowane nie może w sobie łączyć dwóch źródeł finansowania (SECO i SDC).

Kryteria oceny merytorycznej części B wniosku dotyczą stopnia przygotowania działania do realizacji, harmonogramu, zakresu działania oraz jego uzasadnienia, interesariuszy, odbiorców ostatecznych i partycypacji społecznej, budżetu i jego uzasadnienia

Oceny merytorycznej dokonują eksperci zewnętrzni wybrani przez Krajową Instytucję Koordynującą – Operatora Programu

Załączniki obligatoryjne to:

Kryteria formalne należy podzielić na kryteria podlegające uzupełnieniu i niepodlegające uzupełnieniu. Niespełnienie wymaganego kryterium formalnego prowadzi to do negatywnej oceny wniosku lub działania

Kryteria formalnej oceny części A wniosku o dofinansowanie obejmują m.in. podmiot uprawniony, termin złożenia wniosku, forma elektroniczna z podpisem kwalifikowanym, kwota dofinansowania, termin realizacji

Odbywa się wyłącznie poprzez system ePUAP, a kopie pism przesyłane są na adres e-mail osoby do kontaktu wskazanej we wniosku

Ocena Wstępnych Propozycji Projektów składa się z oceny formalnej i merytorycznej.

Dokumenty muszą być złożone zgodnie z terminami i wymogami określonymi w Regulaminie, a wszelkie załączniki muszą być dostarczone w odpowiednich formatach i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym

Tylko ostatni złożony wniosek zostanie rozpatrzony, a pozostałe pozostaną bez rozpatrzenia

Miasto musi wypełnić formularz wniosku o dofinansowanie według wzoru określonego przez Krajową Instytucję Koordynującą – Operatora Programu, utworzyć plik pdf z wypełnionym formularzem, podpisać go kwalifikowanym podpisem elektronicznym i złożyć w wymaganym terminie w formie elektronicznej poprzez platformę ePUAP

Miasta muszą informować interesariuszy o swoim udziale w Programie Rozwoju Miast i źródłach finansowania Programu, zachęcać zainteresowane grupy do włączenia się w prace nad przygotowaniem i realizacją projektu, a także realizować wszystkie działania informacyjno-promocyjne wymagane przez Regulacje oraz Podręcznik komunikacji i informacji

Miasto może przedstawić informacje dotyczące struktury zarządzania, doboru personelu, jego doświadczenia oraz umiejętności korzystania z zasobów zewnętrznych, a także określić obszary zarządzania wymagające wzmocnienia poprzez szkolenia i doradztwo

Ważny jest proces analizy planowanych działań pod kątem uwzględnienia w nich adaptacji do zmian klimatu. Wnioskodawcy muszą brać pod uwagę przy projektowaniu działań zachodzące zmiany klimatu i ich skutki dla działań. We wniosku należy udowodnić, że działanie nie jest narażone na znaczące ryzyko związane ze zmianami klimatu, katastrofami naturalnymi, degradacją środowiska. Ponadto celem analizy jest również określenie czy projektowane działania mają wpływ neutralny na środowisko naturalne i klimat czy też możliwe jest zaprojektowanie tych działań tak, aby miały wpływ pozytywny, czyli przyczyniały się do odbudowy środowiska naturalnego i łagodzenia zmian klimatycznych. Miasto podejmuje tam, gdzie to możliwe działania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, promowanie rozwiązań zmniejszających energochłonność miast. Opis procesu analizy oraz jej wyniki należy przedstawić w pkt 10 formularza wniosku o dofinansowanie (w Części B)

Ważny jest proces analizy każdego planowanego działania pod kątem potrzeb i możliwości wspierania włączenia społecznego. Miasto może zaprosić do tej analizy interesariuszy i organizacje pożytku publicznego, którzy pomogą zidentyfikować grupy zagrożone wykluczeniem, a także zapewnić wszystkim grupom społecznym dostępność tworzonych w ramach projektu usług i infrastruktury. W pkt 9.1 formularza wniosku o dofinansowanie (w Części B) należy opisać zarówno proces analizy, jak i wyniki analizy

Zasady horyzontalne są to wytyczne, których uczestnicy Programu Rozwoju Miast muszą przestrzegać we wszystkich etapach projektu przy realizacji każdego działania. Główne zasady horyzontalne to upowszechnienie włączenia społecznego, a także upowszechnienie kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych. Inne zasady to m.in. zrównoważony rozwój, pomocniczość, poszanowanie godności ludzkiej i równości, współpraca i porozumienie, dobre rządzenie, właściwe wykorzystanie zasobów, uczciwa konkurencja oraz zapobieganie korupcji

Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków kwalifikowanych mogą być beneficjent, partner krajowy, partner szwajcarski oraz inne podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działań w inny sposób niż na podstawie przepisów lub procedur dotyczących wyboru wykonawców zamówień publicznych.

Działania uzupełniające są działaniami rezerwowymi i mogą być włączone do projektu, jeśli któreś z działań podstawowych zostanie wykluczone z realizacji. Miasto może zaprogramować maksymalnie 12 działań uzupełniających bez ograniczeń liczbowych w odniesieniu do obszarów tematycznych

Główne grupy wydatków kwalifikowalnych obejmują wydatki na realizację działań podstawowych finansowanych przez SECO i SDC, zarządzanie projektem oraz współpracę bilateralną, jeśli ostatecznie zostanie ona nawiązana. Na etapie wdrażania nie każde miasto – beneficjent będzie miało partnera szwajcarskiego, z którym podpisze umowę bilateralną

Istotnym kryterium oceny przygotowania działań do realizacji jest posiadanie wszystkich wymaganych prawomocnych decyzji (jeśli dotyczy) oraz przygotowanie realnego harmonogramu

Miasto musi zaplanować co najmniej jedno działanie podstawowe z obszarów tematycznych finansowanych przez SECO oraz SDC, utrzymując wymaganą proporcję dotyczącą planowanej wartości dofinansowania. Każde działanie stanowi odrębną zamkniętą część projektu i może być realizowane jako jednorodne lub w podziale na poddziałania

Dokumenty strategiczne Miasta, które powinny zostać wykorzystane przy opracowaniu wniosku o dofinansowanie obejmują strategie rozwoju, programy rozwoju, plany oraz inne dokumenty planistyczne w zakresie polityki rozwoju, które zostały przyjęte lub uchwalone przez Miasto lub partnerstwo jednostek samorządu terytorialnego

Wskaźniki można podzielić na wskaźniki rezultatu, które mierzą postęp w osiąganiu głównych rezultatów Programu oraz wskaźniki produktu, które informują o postępie w opracowywaniu ram na rzecz poprawy zarządzania oraz realizacji celów strategicznych beneficjenta

Głównym celem programu jest zmniejszenie różnic społeczno-gospodarczych w średnich polskich miastach oraz pomiędzy nimi m.in. poprzez wsparcie w zakresie rozwoju lokalnego, zarządzania strategicznego i realizacji konkretnych działań rozwojowych. Cele Programu Rozwoju Miast obejmują również poprawę jakości życia w wybranych polskich miastach średniej wielkości oraz wzmacnianie współpracy między beneficjentami a podmiotami państwa – darczyńcy

Partnerstwo krajowe nie jest obowiązkowe, jednak jeśli miasto decyduje się na partnerstwo, musi uzgodnić z partnerem krajowym zasady współpracy oraz prawa i obowiązki dotyczące realizacji projektu. Partnerem może być jednostka samorządu terytorialnego tj. gmina, powiat lub ich związek (mający osobowość prawną) tworzące z miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych

Oceny dokonuje Krajowa Instytucja Koordynująca – Operator Programu, a w przypadku wymagającym wsparcia KIK-OP może korzystać ze wsparcia ekspertów zewnętrznych

Miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze, wskazane w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 jako obszar strategicznej interwencji. Beneficjentami mogą być miasta wybrane w wyniku udziału w dwuetapowej procedurze naboru, które podpiszą umowę o dofinansowanie

Komitet Sterujący Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast może wskazać oprócz Miast Finalistów również miasta rezerwowe, które mogą wziąć udział w przygotowaniu Kompletnej Propozycji Projektu w II etapie Programu Rozwoju Miast. Komitet Sterujący może podjąć decyzję o realizacji projektu miasta rezerwowego w całości lub części w przypadku wystąpienia oszczędności w projektach Miast Finalistów

Listę tworzy Krajowa Instytucja Koordynująca – Operator Programu na podstawie wyników oceny merytorycznej, uwzględniając zasadę koncentracji geograficznej i dostępną kwotę dofinansowania. Następnie lista jest zatwierdzana przez Komitet Sterujący

Etap 1: opracowanie i złożenie Wstępnej Propozycji Projektu oraz jej ocena formalna i merytoryczna.

Etap 2: przygotowanie i złożenie oraz ocena Kompletnej Propozycji Projektu przez Krajową Instytucję Koordynującą – Operatora Programu.

Etap 3: okres realizacji projektu

Gdy działanie nie spełnia kryteriów dostępu, zostaje ono wyłączone z projektu i nie jest poddawane dalszej ocenie

Nie są dopuszczalne działania, w których występuje pomoc publiczna wymagająca notyfikacji ze względu na ramy czasowe Programu

Niekwalifikowalne wydatki obejmują m.in. odsetki od zadłużenia, opłaty finansowe, rezerwy na straty, wydatki na nabycie gruntów i niektóre koszty związane z pomocą publiczną

W projektach bez pomocy publicznej dopuszczalny poziom dofinansowania wydatków kwalifikowanych wynosi 100%.

Podatek VAT może być uznany za wydatek kwalifikowalny tylko wówczas, gdy beneficjent nie ma prawnej możliwości odzyskania VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego

Nie, laureat nie może wprowadzać zmian do Kompletnej Propozycji Projektu przed podpisaniem umowy o dofinansowanie

Krajowa Instytucja Koordynująca – Operator Programu przygotowuje listę projektów rekomendowanych do podpisania umowy o dofinansowanie, a Komitet Sterujący podejmuje decyzję o jej zatwierdzeniu

Ocena Kompletnych Propozycji Projektów ma charakter weryfikacji, a sama ocena nie będzie wyrażona w formie punktowej. Sprawdzeniu podlegać będzie m.in. wykonalność, przygotowanie do realizacji i poprawność oszacowania pomocy publicznej

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej pełniące funkcję Krajowej Instytucji Koordynującej – Operatora Programu

Przekazanie organizacji pozarządowej do realizacji działania wpisującego się w cel szczegółowy finansowany ze środków SDC jest możliwe, o ile zaplanowane działanie nie tylko mieści się w obszarach tematycznych Programu finansowanych z SDC, ale jednocześnie odbywa się na podstawie przepisów prawa.

Nie, w odniesieniu do poddziałań nie narzucono żadnych limitów, istotne jest jednak to, by każde podziałanie tworzyło logiczną, zamkniętą całość. Szczegółowo logika konstrukcji poddziałania została scharakteryzowana w rozdziale 11.1. Regulaminu naboru. Należy zwrócić uwagę, że zbytnie rozbicie działania na poddziałania może wpłynąć na ocenę działania, jako strategicznego elementu projektu. W formularzu wniosku technicznie możliwe jest wygenerowanie do 20 poddziałań. Gdyby z uzasadnionych przyczyn konieczne było zwiększenie tej liczby, prosimy o kontakt z Centrum Konsultacyjnym.

Nie ma obowiązku przedstawienia zaświadczenia wydanego przez organ odpowiedzialny za monitorowanie obszarów Natura 2000. Wystarczające jest złożenie oświadczenia podpisanego przez Wnioskodawcę (zgodnie z zapisem Regulaminu rozdział 18.1).

Nie, poprzez Centrum Konsultacyjne nie można uzyskać indywidualnych interpretacji, analiz konkretnych przypadków ani indywidualnych usług doradczych związanych z przygotowaniem projektu.

Tak, Miasta finaliści otrzymają indywidualne wsparcie doradcze ze strony Związku Miast Polskich na etapie opracowywania Kompletnej Propozycji Projektu. Dodatkowo, Miasta mogą skorzystać z wsparcia ze strony polskich i szwajcarskich doradców sektorowych.

Pytania związane z udziałem w naborze projektów można kierować do Centrum Konsultacyjnego poprzez stronę internetową www.wsparciemiast.pl. Odpowiedzi na pytania będą udzielane i publikowane na stronie w ciągu 5 dni roboczych.

W okresie naboru projektów Miasta mogą skorzystać z różnorodnych działań edukacyjnych, takich jak spotkania, warsztaty, webinaria, odpowiedzi na pytania poprzez Centrum Konsultacyjne oraz udostępnianie materiałów informacyjnych, aby pomóc sobie w opracowaniu wniosku o dofinansowanie zgodnie z wymaganiami Programu Rozwoju Miast.

Beneficjent będzie zobowiązany do sporządzania sprawozdań okresowych, rocznych oraz sprawozdania końcowego z realizacji projektu, zgodnie ze wzorami udostępnionymi przez KIK-OP.

Nie ma takiej możliwości, pierwsza płatność nie może przekroczyć 10% przyznanego dofinansowania projektu, zgodnie z postanowieniami umowy.

Terminy płatności w systemie zaliczkowym są ściśle określone i wynoszą odpowiednio 14 dni roboczych na pierwszą płatność oraz 30 dni roboczych od zatwierdzenia sprawozdania z realizacji projektu na kolejne płatności (beneficjent składa sprawozdanie w momencie wydatkowania minimum 70% uprzednio wypłaconych płatności).

Regulamin dopuszcza przyjęcie do realizacji projektu z jednego źródła bez zachowania narzuconych Regulaminem procentowych udziałów dwóch źródeł finansowania. W przypadku wycofania się partnera krajowego na etapie 2 Komitet Sterujący będzie w danym przypadku decydował, czy projekt będzie realizowany z wyłączeniem części lub całości działania, w którym powinien uczestniczyć partner, czy też projekt nie będzie rekomendowany do podpisania umowy o dofinansowanie.

Projekt, który przeszedł do etapu 2 nie może mieć zmienionej liczby punktów przyznanych na etapie oceny Wstępnej Propozycji Projektu. Co do zasady skutkiem wycofania się partnera krajowego na etapie 2 może być „rzeczowe ograniczenie projektu i zmniejszenie kwoty dofinansowania” , czyli rezygnacja z części lub całości działania, za które miał być odpowiedzialny wycofujący się partner i pomniejszenie kwoty dofinansowania o wartość usuniętego działania. Jednak po drugim etapie listę projektów rekomendowanych do podpisania umowy o dofinansowanie ponownie weryfikuje i zatwierdza Komitet Sterujący Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast „i może wprowadzić do niej zmiany w uzasadnionych przypadkach”. Zatem Komitet w uzasadnionych przypadkach może nawet zdecydować o braku rekomendacji do podpisania umowy o dofinansowanie. Regulamin w pkt 20.2 stanowi: „Decyzja Komitetu Sterującego w sprawie zatwierdzenia listy projektów rekomendowanych do dofinansowania jest ostateczna i wnioskodawcom nie przysługuje od niej odwołanie”.

Planowane partnerstwa mają stanowić istotny element zwiększający wartość projektu, dlatego jego brak będzie wpływał na zakres przedsięwzięcia. Jeżeli partner krajowy wycofa się z realizacji projektu przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, to w zależności od analizy konkretnej sytuacji Komitet Sterujący może zdecydować o zmniejszeniu zakresu rzeczowego projektu lub nawet braku rekomendacji do podpisania umowy o dofinansowanie. W przypadku zmian w partnerstwie na etapie wdrażania projektu zastosowana zostanie procedura zatwierdzania zmian w projekcie.

Poradniki mają służyć jako wsparcie dla wnioskodawców przy planowaniu projektu. Zbierają doświadczenie i wiedzę ekspercką specjalistów Związku Miast Polskich. Stanowią wskazówki przy planowaniu działań projektowych. Jednak stosowanie ich przy przygotowaniu wniosku nie jest obowiązkiem wnioskodawcy.

Zgodnie z Rozdziałem 11.1 Regulaminu naboru: „W przypadku działań o wartości równej bądź wyższej od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych nieprzedstawienie prawomocnych pozwoleń na budowę skutkuje negatywną oceną Wstępnej Propozycji Projektu w ramach oceny formalnej.” W związku z powyższym, jeżeli działanie podstawowe (inwestycja) będzie miało wartość równą bądź wyższą od 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych (całego projektu) to obowiązkowe jest przedstawienie prawomocnego pozwolenia na budowę i dołączenie do fiszki tego działania prawomocnego pozwolenia na budowę.

Zgodnie z Regulaminem istotnym i ocenianym elementem fiszki jest m.in. opis stosowanych narzędzi partycypacji i identyfikacji interesariuszy zarówno w przygotowaniu, jak i podczas realizacji działań składających się na projekt. Fakt przeprowadzenia, nawet szerokiego i wyczerpującego, procesu partycypacyjnego przygotowanej wcześniej strategii (jako całego dokumentu) nie daje podstaw do uznania właściwego spełniania kryterium dotyczącego oceny wpływu interesariuszy w przygotowaniu konkretnego działania. Uzyskanie maksymalnej liczby punktów będzie możliwe – zgodnie z zapisami Karty oceny merytorycznej Wstępnej Propozycji Projektu – gdy m.in. „prowadzono działania partycypacyjne na etapie przygotowawczym. Kluczowi interesariusze i odbiorcy ostateczni zostali zaproszeni i zaangażowani w proces oceny uzasadnienia działania, poinformowani o zakresie działania i potencjalnych skutkach. Zastosowano różnorodne formy partycypacji społecznej oraz nowatorskie formy włączania społecznego.” Pozostałe wymagania określone w Karcie oceny merytorycznej dotyczą analizy doboru interesariuszy, analizy potrzeb odbiorców i procesu planowanej partycypacji społecznej odbiorców i interesariuszy.

KIK-OP wymaga przedłożenia umowy partnerskiej przed podpisaniem umowy o dofinansowanie. Do tego czasu współpraca między wnioskodawcą a partnerem może opierać się na umowie partnerskiej albo liście intencyjnym.

Wskazany zapis Regulaminu jednoznacznie określa, że działania uzupełniające muszą spełniać te same kryteria, co działania podstawowe. Dotyczy to także kryteriów oceny formalnej części B wniosku o dofinansowanie (fiszka działania), które zostały opisane w podrozdziale 18.1 Regulaminu naboru. W związku z powyższym – jak wskazano w podrozdziale 18.1 Regulaminu naboru – do fiszki działania winny zostać dołączone obligatoryjne załączniki: „wszystkie prawomocne pozwolenia na budowę niezbędne dla realizacji działania o wartości równej lub większej niż 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych, składających się na wstępną propozycję projektu.” Jak zapisano w Regulaminie naboru jest to „kryterium formalne dotyczące działania, które podlega uzupełnieniu, ale którego niespełnienie powoduje negatywną ocenę Wstępnej Propozycji Projektu”. Zatem działania uzupełniające o wartości wyższej niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych również muszą na etapie WPP dysponować prawomocnym pozwoleniem na budowę.

Zgodnie z Rozdziałem 11.1 Regulaminu naboru jeżeli jakieś działanie będzie o wartości równej bądź wyższej od 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych to w przypadku uwzględnienia w nim robót budowlanych obowiązkowe jest przedstawienie prawomocnego pozwolenia na budowę i dołączenie do fiszki tego działania prawomocnego pozwolenia na budowę. Jeżeli w projekcie uwzględnione zostaną dwa działania, z których każde w wartości wnioskowanego dofinansowania jest równe lub wyższe niż 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych, to konieczność przedstawienia prawomocnego pozwolenia na budowę dotyczy obu działań

Tak, co do zasady Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia będąca związkiem metropolitalnym zrzeszającym 41 gmin, może być partnerem krajowym gminy, która będzie Beneficjentem i znajduje się na liście 139 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Partnerem krajowym może być gmina lub powiat lub ich związek (mający osobowość prawną) powiązany z Miastem funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Partnerstwo takie musi spełnić wszystkie wymagania stawiane partnerstwu krajowemu przez dokumentację naborową Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast

Ocena dotycząca stopnia przygotowania działania do realizacji będzie przeprowadzona przez ekspertów na podstawie opisu w pkt 15.2.1., 15.2.2. oraz 15.3.1. w części B wniosku. W ww. opisie wnioskodawca powinien wykazać stan przygotowania działania/poddziałania w odniesieniu do formalno-prawnych aspektów – uzyskanych dokumentów i podjętych czynności do dnia złożenia wniosku. Zestaw dokumentów i rodzaj czynności będą każdorazowo zależały od rodzaju działania/poddziałania. Z uwagi na dużą różnorodność ewentualnych działań możliwych do ujęcia we wniosku o dofinansowanie nie ma możliwości bardziej konkretnego sprecyzowania opisu oceny kryterium. Ekspert oceniający uwzględni w ocenie rodzaj działania, w tym wymagane prawem dokumenty i czynności, które należy uzyskać i przeprowadzić, żeby móc wykonać działanie/poddziałanie. Przyznanie konkretnej liczby punktów będzie wiązało się z uzasadnieniem oceny przez eksperta, w szczególności, gdy nie przyzna maksymalnej liczby punktów. Wnioskodawca, planując konkretne działanie, wie najlepiej, jakie w danym przypadku wymagane są zgłoszenia, decyzje, itp. Dlatego też dysponując odpowiednimi dokumentami w chwili składania wniosku jest w stanie określić, jaki jest poziom zaawansowania danego działania

Tak, partner krajowy gminy, która będzie Beneficjentem i jest jedną z gmin, znajdujących się na liście 139 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze może prowadzić działania i ponosić wydatki, które będą kwalifikowały się do dofinansowania. Beneficjent (Miasto) i partner krajowy uzgadniają zasady współpracy oraz prawa i obowiązki dotyczące realizacji projektu. Współpraca może obejmować dowolną liczbę działań podstawowych. Wyniki ustaleń potwierdzają na etapie Wstępnej Propozycji Projektu w liście intencyjnym/umowie partnerstwa. Umowa partnerstwa musi zostać zawarta najpóźniej przed zawarciem umowy o dofinansowanie projektu. I beneficjent i partner krajowy są uprawnieni do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych

Zgodnie z rozdziałem 2 pkt 11 Regulaminu naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast partner krajowy to „gmina lub powiat lub ich związek połączony z Miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele”. Natomiast w rozdziale 5 wskazano, iż: „We Wstępnej Propozycji Projektu wnioskodawca musi uzasadnić potrzebę realizacji projektu w partnerstwie krajowym/obszarze funkcjonalnym, wpływ takiego podejścia na osiągnięcie celów, uzasadnić udział partnera w projekcie i w działaniu, opisać korzyści wynikające z partnerstwa oraz potwierdzić zdolność instytucjonalną do wspólnej realizacji projektu. Uzasadniony udział partnera krajowego w realizacji projektu opisany w pkt 10 wniosku o dofinansowanie może być maksymalnie oceniony na 5 punktów”. Z powyższego jednoznacznie wynika, że Miasto nie musi bezpośrednio graniczyć z partnerem krajowym, lecz musi z nim być funkcjonalnie powiązane. Funkcjonalne powiązanie z partnerem krajowym winno zostać uzasadnione we Wstępnej Propozycji Projektu

Możliwość złożenia załączników na płycie CD dotyczy wyłącznie tych załączników, które po podpisaniu i spakowaniu ze względu na swoja objętość nie będą mogły być transferowane za pośrednictwem portalu ePUAP

Zgodnie z punktem 5 Regulaminu miasto może mieć jednego lub wielu partnerów krajowych. Przy czym wymogi Regulaminu dotyczące partnerstwa krajowego muszą zostać spełnione osobno dla każdego partnera.

Partner krajowy uczestniczy aktywnie w pracy nad wnioskiem o dofinansowanie realizacji projektu (opracowaniu działań realizowanych w partnerstwie), a po uzyskaniu przez projekt dofinansowania – wspólnie z Beneficjentem realizuje projekt. Zakres działania Partnera w projekcie określa umowa partnerstwa krajowego, zawierana przed podpisaniem umowy o dofinansowanie.

Koszty związane z zakupem nieruchomości gruntowej i przez analogię także koszty związane z procedurą scaleniową są kosztami niekwalifikowanymi, podobnie jak wszelkie inne koszty związane z procedurami związanymi z zakupem i przekształceniem gruntu, w tym np. koszty prac geodezyjnych należy uznać za niekwalifikowane.

Tak, podział ten jest stały i niezmienny na etapie Wstępnej Propozycji Projektu. Dotyczy dofinansowania wnioskowanego w projekcie. Kwota wnioskowanego dofinansowania na działania podstawowe finansowane przez SECO musi stanowić 63,76% a przez SDC 36,24%.

Jeśli w ramach działania realizowane będą przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, to należy załączyć prawomocną decyzję lub zgłoszenie, co do którego organ nie wniósł sprzeciwu, o ile przedsięwzięcie nie posiada decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (pkt 13 w Części B wniosku). Jeśli w ramach działania nie ma przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko (art. 59 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko i rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko) ani też przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 (art. 59 ust 2 wspomnianej wyżej ustawy), to w pkt 14 Części B wniosku należy złożyć oświadczenie o tym, a także uzasadnić, że przedsięwzięcie nie oddziałuje znacząco na obszar Natura 2000. Niezłożenie oświadczenia wraz z uzasadnieniem skutkuje negatywną oceną działania w ramach kryterium formalnego 4.3. Pytanie jest nieprecyzyjne, ponieważ w żadnym z powyższych przypadków nie występuje „zaświadczenie”. Jednym z elementów wymaganych na etapie formalnej oceny części B wniosku o dofinansowanie, jest oświadczenie wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem, że przedsięwzięcie nie oddziałuje znacząco na obszar Natura 2000. Ponadto należy wyjaśnić, że remont drogi stanowi działanie inwestycyjne.

Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu: wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta i partnera krajowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków są również podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy, miasto partner szwajcarski. W takiej sytuacji zarówno w budżecie, który będzie załącznikiem do umowy o dofinansowanie, jak i w sprawozdaniach, konieczne będzie wskazanie podmiotu, który będzie ponosił wydatek lub podstawy jego wyboru. Zgodnie z powyższym katalog podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków ma charakter otwarty. Wskazane w pytaniu miejskie instytucje kultury oraz biblioteki mogą być realizatorami działań lub ich części. Zlecanie im realizacji zadań winno odbywać się zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Działania związane z rozwojem potencjału instytucjonalnego mogą być elementem szerszych działań (towarzyszyć działaniom z OT 1 – 12) niż tylko tych zawierających się w kwocie 10% na zarządzanie. Zgodnie z rozdziałem 9 Regulaminu: „Miasta są zobowiązane ponadto do wykorzystania wskaźników w obszarze rozwoju instytucjonalnego określonego jako obszar tematyczny 13. Wskaźniki te odnoszą się do działań, w których występują poddziałania na rzecz poprawy zdolności zarządzania publicznego (edukacja pracowników, usługi doradcze, wymiana dobrych praktyk, szkolenia).”. OT 13 Rozwój potencjału instytucjonalnego co do zasady nie dotyczy więc wyłącznie zarządzania projektem i nie jest objęty limitem 10% planowanej kwoty dofinansowania. Natomiast w rozdziale 12 Regulaminu wskazany został otwarty katalog wydatków na zarządzanie, w których należy ująć m.in. wydatki na informację i promocję, koszty badania przez biegłego rewidenta sprawozdań rozliczających przekazane płatności, koszty usług zewnętrznych niezbędnych do zarządzania realizacją zadania. W wydatkach na zarządzanie projektem należy więc ująć te wydatki zwiększające potencjał instytucjonalny, które są niezbędne do zarządzania realizacją zadania (w takim przypadku dotyczy ich limit 10%). W tym kontekście należy zwrócić uwagę na „Indykatywny wykaz wydatków kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych w ramach kosztów zarządzania w projektach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”, który określa szczegółowe zasady kwalifikowalności wydatków dotyczących np. szkoleń, jak również określa katalog wydatków niekwalifikowalnych (np. certyfikaty jakości instytucji).

Zgodnie z definicją partnera krajowego zawartą w Regulaminie partner krajowy to „gmina lub powiat lub ich związek połączony z Miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele”. W odniesieniu do związku należy wykazać połączenie funkcjonalne z wszystkimi tworzącymi go jednostkami samorządu terytorialnego. Natomiast wskazana spółka prawa handlowego nie może być partnerem. Może natomiast zostać podmiotem wybranym przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania / poddziałania polegającego na budowie kanalizacji sanitarnej na obszarze miasta. W takiej sytuacji, zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu, „zarówno w budżecie, który będzie załącznikiem do umowy o dofinansowanie, jak i w sprawozdaniach, konieczne będzie wskazanie podmiotu, który będzie ponosił wydatek, lub podstawy jego wyboru”. Wybór taki winien zostać dokonany w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa.

Procedura ZRID polega na wywłaszczeniu tzn. na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji, prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Niezależnie od procedury nabycia własności nieruchomości gruntowej jest niekwalifikowalne.

Koszty zarządzania stanowią wydatki kwalifikowane i zgodnie z Rozdziałem 13 Regulaminu mogą być ponoszone przez Beneficjenta i partnera krajowego. Działania partnera związane z zarządzaniem projektem i związane z tym koszty powinny wynikać z zapisów umowy partnerstwa krajowego. Regulamin nie nakłada na Wnioskodawcę obowiązku proporcjonalnego – w stosunku do udziału partnera w projekcie – ustalania i rozliczania kosztów zarządzania.

Powiat nie jest podmiotem uprawnionym do złożenia wniosku o dofinansowanie (Wstępnej Propozycji Projektu). Może natomiast zostać partnerem krajowym podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku (miasta średniego tracącego funkcje społeczno-gospodarcze, wskazanego w załączniku nr 1 do Regulaminu ), o ile jest z nim powiązany funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele.

Zgodnie z Regulaminem naboru, pkt 7. Czas trwania projektu „Okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków, z zastrzeżeniem przepisów o pomocy publicznej…”. Dla Programu Rozwoju Miast dniem ogłoszenia naboru jest 7 marca 2024 r. Natomiast artykuł 6.1 pkt 2 szwajcarskich Regulacji stanowi, że wydatek uznaje się za poniesiony, gdy przedmiot został dostarczony (w przypadku towarów) lub wykonany (w przypadku usług i robót budowlanych), zafakturowany i opłacony. Zatem, aby wydatek uznać za kwalifikowalny, to dostarczenie przedmiotu (w przypadku towarów) lub jego wykonanie (w przypadku usług i robót budowlanych), wystawienie faktury i jej opłacenie musi nastąpić po 7 marca 2024 r. Jeśli umowa pomiędzy Miastem a wykonawcą została zawarta przed 7 marca 2024 r. ale dostarczenie/wykonanie przedmiotu (co jest potwierdzone protokołem odbioru), wystawienie faktury i zapłata za nią nastąpiły po 7 marca 2024 to wydatek uznaje się za kwalifikowalny. W przypadku, gdy umowa pomiędzy Miastem a wykonawcą została zawarta przed 7 marca 2024 r., a przedmiot umowy został częściowo dostarczony/wykonany (co zostało potwierdzone protokołem odbioru), została wystawiona częściowa faktura lub płatność za nią miała miejsce przed 7 marca, to ta część jest uznana za niekwalifikowalną. Za kwalifikowalną można uznać tę część przedmiotu umowy, która została dostarczona/wykonana (potwierdzone protokołem odbioru), zafakturowana i opłacona po 7 marca 2024 r. Zgodnie z Regulaminem naboru, pkt 7. Czas trwania projektu „Okres kwalifikowalności wydatków kończy się zgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie, nie później niż 31 marca 2029 r.” Tak więc z formalnego punktu widzenia możliwe jest, aby działanie wchodzące w skład Wstępnej Propozycji Projektu było zakończone na dzień złożenia wniosku.

Z Regulaminu nie wynikają zakazy dotyczące pobierania opłat od uczestników zajęć, jak również ograniczenia związane z wystąpieniem przychodu lub dochodu w projekcie. Zaprojektowanie opłat dla uczestników zajęć na pokrycie kosztów realizowanych w ramach projektu działań lub ich części może wpływać na wartość dofinansowania, tj. zmniejszać jego wartość o kwotę wnoszonych opłat zgodnie z zasadą, że nie można tego samego finansować z dwóch źródeł. Odpłatny udział powinien zostać opisany w opisie działania. Odmienne postanowienia w tym zakresie mogą wynikać z przepisów o pomocy publicznej, dotyczącej przedsięwzięć, w ramach których pobierane są opłaty.

Wydatki na zarządzanie i współpracę bilateralną nie wliczają się do wydatków na realizację działań podstawowych. Stanowią one odrębne grupy wydatków kwalifikowalnych, co do których proporcja 63,76% finansowania z SECO i 36,24% finansowania z SDC zostanie zastosowana dopiero na etapie rozliczenia. Nie ma konieczności podziału wydatków na zarządzanie projektem według wskazanej wyżej proporcji w budżecie projektu. Dlatego sprawdzając, czy w budżecie utrzymano proporcję 63,76% finansowania SECO i 36,24% finansowania SDC, należy wziąć pod uwagę wyłącznie wnioskowaną wartość dofinansowania działań podstawowych. W ramach obszaru tematycznego OT 13 „Rozwój potencjału instytucjonalnego” nie można zaplanować odrębnych działań (podstawowych lub uzupełniających). Przedsięwzięcia wspierające rozwój instytucjonalny mogą stanowić element działań realizowanych w obszarach tematycznych od OT-1 do OT-12 lub być finansowane w ramach kosztów zarządzania (z uwzględnieniem wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków wskazanych w szczególności w Załączniku nr 8 do Regulaminu).

W ramach projektu można realizować działania infrastrukturalne w formule „zaprojektuj i wybuduj”, jednak w przypadku działań, których wartość stanowi równowartość lub jest większa niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych, konieczne jest uzyskanie i załączenie do Wstępnej Propozycji Projektu prawomocnego pozwolenia na budowę pod rygorem negatywnej oceny formalnej Wstępnej Propozycji Projektu. W przypadku działań, których wartość jest mniejsza niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych, decyzja o zastosowaniu formuły „zaprojektuj i wybuduj” może skutkować obniżeniem liczby punktów w ramach kryterium „Przygotowanie do realizacji” (zgodnie z kartą oceny merytorycznej).

Wnioskodawca w pkt. 15.3 fiszki działania (część B wniosku o dofinansowanie) oświadcza (zakreślając właściwą odpowiedź: „tak” lub „nie”), czy działanie obejmuje roboty budowlane wymagające pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. Oświadczenie wskazujące, iż działanie nie obejmuje robót budowlanych wymagających pozwolenia lub zgłoszenia, zawarte w fiszce działania powinno być oparte na powszechnie obowiązujących przepisach prawa, których nie trzeba potwierdzać zaświadczeniem organu administracji architektoniczno-budowlanej.

Zgodnie z punktem 22 Regulaminu, do wydatków kwalifikowalnych w Programie należą: „wydatki na nabycie, budowę, renowację i modernizację obiektów budowlanych, bez wydatków na nabycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego gruntów, o ile spełnione zostały łącznie następujące warunki: – są zgodne z zasadami kwalifikowalności wydatków oraz trwałości projektu, – są niezbędne do skutecznej i efektywnej realizacji działań ujętych w projekcie, – są ponoszone przez podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków kwalifikowanych”. Regulamin posługuje się pojęciem obiekt budowlany w rozumieniu ustawy Prawo Budowlane. Droga stanowi obiekt liniowy, czyli obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość. Zatem możliwe jest finansowanie remontu drogi.

Przez termin „pozwolenie na budowę” w Regulaminie należy rozumieć także decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, jak również inne decyzję tego rodzaju przewidziane w tzw. specustawach. W ramach Programu co do zasady możliwa jest więc realizacja zadań inwestycyjnych drogowych na podstawie decyzji ZRID. Zgodnie z rozdziałem 22 Regulaminu niekwalifikowalne (wyłączone) są wydatki na nabycie gruntów, w tym nabycie prawa do użytkowania wieczystego, jak również wydatki na grzywny, kary, odszkodowania lub inne rekompensaty, w tym utracone zyski i koszty postępowania sądowego, z wyjątkiem przypadków, gdy postępowanie sądowe jest integralnym i niezbędnym elementem osiągnięcia rezultatu projektu. Powyższe zapisy jednoznacznie wskazują, że koszty odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości nie są wydatkami kwalifikowalnymi.

Co do zasady projekt musi zawierać co najmniej dwa działania – co najmniej jedno w ramach obszarów tematycznych finansowanych przez SECO i co najmniej jedno w ramach obszarów tematycznych finansowanych przez SDC. Projekt mógłby zatem składać się przykładowo z jednego działania z celu „Ochrona środowiska i klimatu” w obszarze tematycznym finansowanym przez SECO oraz jednego działania z celu „Wzmocnienie systemów społecznych” w obszarze tematycznym finansowanym przez SDC.

Wartość tę oblicza się od sumy dofinansowania WSZYSTKICH działań podstawowych (bez względu na ich poziom gotowości), łącznie z obu źródeł finansowania (tj. SECO i SDC). Przy wyliczeniu tej wartości nie uwzględnia się kosztów współpracy bilateralnej oraz kosztów zarządzania.

W ramach projektu można realizować działania infrastrukturalne w formule „zaprojektuj i wybuduj”, jednak w przypadku działań, których wartość stanowi równowartość lub jest większa niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych, konieczne jest uzyskanie i załączenie do Wstępnej Propozycji Projektu prawomocnego pozwolenia na budowę pod rygorem negatywnej oceny formalnej Wstępnej Propozycji Projektu. W przypadku działań, których wartość jest mniejsza niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych decyzja o zastosowaniu formuły „zaprojektuj i wybuduj” może skutkować obniżeniem liczby punktów w ramach kryterium „Przygotowanie do realizacji” (zgodnie z kartą oceny merytorycznej).

Okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków. W związku z powyższym, koszty zarządzania poniesione już od dnia ogłoszenia naboru są kosztami kwalifikowanymi. Proszę sprawdzić czy planowane przez Państwa wydatki w ramach kosztów zarządzania zostały ujęte w „Indykatywnym wykazie wydatków kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych oraz sposobów ich rozliczenia w ramach kosztów zarządzania” (załącznik nr 8 do Regulaminu). Ponadto należy pamiętać, że koszty zarządzania, o których mowa w pytaniu, Miasto ponosi na własne ryzyko. Będą one zrefundowane tylko w przypadku podpisania umowy o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z Regulaminem naboru, pkt 7. Czas trwania projektu „Okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków, z zastrzeżeniem przepisów o pomocy publicznej…”. Dla Programu Rozwoju Miast dniem ogłoszenia naboru jest 7 marca 2024 r. Natomiast artykuł 6.1 pkt 2 szwajcarskich Regulacji stanowi, że wydatek uznaje się za poniesiony, gdy przedmiot został dostarczony (w przypadku towarów) lub wykonany (w przypadku usług i robót budowlanych), zafakturowany i opłacony. Zatem, aby wydatek uznać za kwalifikowalny, to dostarczenie przedmiotu (w przypadku towarów) lub jego wykonanie (w przypadku usług i robót budowlanych), wystawienie faktury i jej opłacenie musi nastąpić po 7 marca 2024 r. Jeśli umowa pomiędzy Miastem a wykonawcą została zawarta przed 7 marca 2024 r. ale dostarczenie/wykonanie przedmiotu (co jest potwierdzone protokołem odbioru), wystawienie faktury i zapłata za nią nastąpiły po 7 marca 2024 to wydatek uznaje się za kwalifikowalny. W przypadku, gdy umowa pomiędzy Miastem a wykonawcą została zawarta przed 7 marca 2024 r., a przedmiot umowy został częściowo dostarczony/wykonany (co zostało potwierdzone protokołem odbioru), została wystawiona częściowa faktura lub płatność za nią miała miejsce przed 7 marca, to ta część jest uznana za niekwalifikowalną. Za kwalifikowalną można uznać tę część przedmiotu umowy, która została dostarczona/wykonana (potwierdzone protokołem odbioru), zafakturowana i opłacona po 7 marca 2024 r. Proszę także zapoznać się z pytaniem i odpowiedzią nr 78 w kategorii Wymogi formalne.

Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu „Wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta i partnera krajowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków są również podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy, miasto partner szwajcarski. W takiej sytuacji zarówno w budżecie, który będzie załącznikiem do umowy o dofinansowanie, jak i w sprawozdaniach, konieczne będzie wskazanie podmiotu, który będzie ponosił wydatek, lub podstawy jego wyboru.”. Jednocześnie zgodnie z rozdziałem 22 Regulaminu jednym z koniecznych do spełnienia kryteriów kwalifikowalności wydatków jest, by były „ponoszone zgodnie z przepisami i wytycznymi, w tym m.in. z prawem zamówień publicznych, wytycznymi Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie udzielania zamówień w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, prawem podatkowym oraz przepisami z zakresu ubezpieczeń społecznych.”. Spółka komunalna może więc być podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków, pod warunkiem, że zostanie wybrana przez beneficjenta na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, a dokonywany przez nią wydatek będzie zgody z wszystkimi wskazanymi w Regulaminie kryteriami kwalifikowalności.

W Programie Rozwoju Miast działanie musi być przypisane do danego celu szczegółowego programu, a w nim do obszaru tematycznego. Ponadto w uzasadnieniu działania należy opisać celowość jego realizacji wynikającą z dokumentu strategicznego miasta. Działanie musi być powiązane z innymi działaniami w ramach projektu. Zatem trudno sobie wyobrazić, aby można było wydatek równy 20% wartości inwestycji realizowanej poza programem szwajcarskim przedstawić jako działanie celowe, uzasadnione i powiązane z odpowiednimi dokumentami w Programie Rozwoju Miast. Działanie realizowane w PRM może być komplementarne do innych działań realizowanych przez Miasto i finansowanych z innych źródeł, np. UE, budżetu państwa lub dotacji celowych, ale musi być organizacyjnie wydzielone i zgłoszone świadomie do projektu w ramach PRM. Zgodnie z pkt 12 Regulaminu, „Wydatki niekwalifikowane oraz wymagany wkład własny na wydatki kwalifikowane mogą zostać pokryte ze środków własnych i przychodów zwrotnych (kredyty, pożyczki i emisja obligacji).” Niemożliwe jest zatem pokrycie wkładu własnego ze środków pochodzących z innych źródeł niż wymienione, gdyby miasto zastanawiało się czy może funduszami unijnymi zapewnić wkład własny do Programu Rozwoju Miast.

Partnerem krajowym może być gmina, powiat lub ich związek tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Regulamin nie przewiduje jakichkolwiek ograniczeń w liczbie partnerów, istotne jest natomiast, aby partnerów łączyły rzeczywiste powiązania funkcjonalne, a także problemy i potrzeby rozwojowe, które zostaną w czytelny i wiarygodny sposób przedstawione w dokumentacji aplikacyjnej.

Wnioskodawca składając wniosek aplikacyjny jest zobowiązany przeanalizować kwalifikowalność podatku VAT do każdego działania. Podatek VAT będzie kwalifikowalny tylko tam, gdzie nie będzie prawnej możliwości odzyskania VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego. W przypadku identyfikacji możliwości odzyskania VAT w całości planowanych wydatków VAT należy uznać za wydatek niekwalifikowalny. Złożenie przez wnioskodawcę oświadczenia, że może on odzyskać podatek VAT w całości lub w części powoduje, że podatek VAT w danym działaniu będzie wydatkiem niekwalifikowalnym (zgodnie z punktem 22.4 ppkt 6 Regulaminu). Jednocześnie należy podkreślić, że Beneficjent składa Oświadczenie o kwalifikowalności podatku VAT, na wzorze przekazanym przez KIK-OP wraz z pierwszym raportem finansowym (w którym występują pierwsze wydatki). W przypadku zmiany dotyczącej sposobu rozliczania podatku VAT, beneficjent jest zobowiązany (każdorazowo) załączyć do raportu finansowego Oświadczenie o kwalifikowalności podatku VAT.

Wymogi dotyczące prawomocności dotyczą także decyzji ZRID. Proszę także zapoznać się z pytaniem i odpowiedzią nr 84 w kategorii Wymogi formalne.

Wartość działania obejmuje jedynie dofinansowanie, które zostanie pokryte ze środków Programu. Zachęcamy do zapoznania się z pytaniem i odpowiedzią nr 86 w kategorii Wymogi formalne.

Dokumenty strategiczne, na podstawie których Miasta przygotowują wniosek o dofinansowanie obejmują: strategie rozwoju, programy rozwoju, plany oraz inne dokumenty planistyczne w zakresie polityki rozwoju, które zostały przyjęte lub uchwalone przez Miasto (proszę zapoznać się z pytaniem nr 25 w kategorii Wymogi formalne). W kontekście wymogów stawianych przez Program posiadanie GPR nie jest warunkiem niezbędnym do realizacji działań o charakterze rewitalizacyjnym, o ile wynikają one z innych dokumentów strategicznych. Ostateczny kształt projektu, w tym dobór poszczególnych działań tworzących projekt zależy od Wnioskodawcy, pod warunkiem, że spełniają one wszystkie warunki wskazane w Regulaminie naboru. Jeżeli warunki te zostaną spełnione (w tym m.in. wynikanie z diagnozy, wpisywanie się w cele strategiczne miasta) zadania rewitalizacyjne o charakterze społecznym lub gospodarczym lub środowiskowym mogą być realizowane w ramach Programu. Zakres planowanych działań musi wpisywać się w cel/cele szczegółowe i obszar/obszary tematyczne Programu. Do wnioskodawcy należy przeanalizowanie, czy działanie mieści się we wskazanych w Programie obszarach tematycznych.

Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Zgodnie z pkt 22.2. Regulaminu, kwalifikowalne są wydatki m.in. na zakup usług, dostaw i robót budowlanych związanych z przygotowaniem, projektowaniem, konsultowaniem i realizacją działań. Realizacja ww. zadań w ramach programu jest możliwa, o ile spełnione zostaną kryteria kwalifikowalności wydatków wskazane w pkt 22.1. Regulaminu. Ponadto, wszelkie działania zgłoszone w ramach Wstępnej Propozycji Projektu, oceniane są zgodnie z regulaminem naboru pod względem ich zgodności z diagnozą problemów miasta, celami projektu, a także uzasadnieniem potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi ujętymi w dokumentach strategicznych miasta. Szerszy komentarz dotyczący podobnego zagadnienia znajduje się w odpowiedzi na pytanie nr 1 w kategorii „OT 11. Mniejszości i grupy w niekorzystnej sytuacji społecznej”.

W odniesieniu do pierwszej części pytania – na jakich zasadach Spółka z o.o. utworzona przez Związek może zostać podmiotem realizującym działanie w projekcie – poruszone zagadnienie zostanie odrębnie opisane w dokumencie dotyczącym podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków, który najprawdopodobniej w maju zostanie przekazany Miastom. W odniesieniu do drugiej części pytania dotyczącej uzasadnienia udziału Związku w projekcie – uzasadnienia tego należy szukać w zakresie tematycznym i terytorialnym projektu. Uzasadnienie dla realizacji projektu w obszarze funkcjonalnym miasta – wnioskodawcy musi wynikać z dokumentu strategicznego. Udział Związku w projekcie jako partnera wnioskodawcy jest potwierdzeniem istnienia takich powiązań funkcjonalnych pomiędzy gminami realizującymi projekt. We wniosku o dofinansowanie należy udowodnić, że Związek przyczyni się do realizacji projektu i osiągnięcia jego celów.

W ramach opracowania ekspertyz, analiz, studiów, koncepcji oraz przygotowania dokumentacji projektowej można uwzględnić koszty zadań (min. opracowanie dokumentów, doradztwo), które są związane z przygotowaniem i realizacją projektu. Ważne jest, by te koszty nie obejmowały bezpośrednio dokumentacji koncepcyjnej i technicznej związanej z przygotowaniem lub projektowaniem działań. Katalog wydatków kwalifikowanych, przedstawiony w części 3 załącznika „Wykaz kosztów”, ma charakter otwarty. Nie jest możliwe przewidzenie wszystkich niezbędnych do opracowania ekspertyz, analiz, studiów i koncepcji, które będą potrzebne do wsparcia Miasta i zespołu projektowego w trakcie przygotowania i wdrażania projektu. Podczas decydowania o przypisaniu wydatku – czy bezpośrednio do działania merytorycznego, czy do kosztów zarządzania – należy rozważyć czemu on służy, np. koszty opracowania dokumentacji budowlanej będą miały bezpośredni związek z realizacją działania i zostaną ujęte w działaniu merytorycznym w odpowiednim obszarze tematycznym. Z kolei analiza dotyczących luk kompetencyjnych zespołu projektowego czy doradztwo dotyczące pomocy publicznej powinny być ujęte w kosztach zarządzania.

Wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wśród nich jest kryterium mówiące o tym, że wydatek jest niezbędny do realizacji projektu. Wydatki na opracowanie dokumentacji technicznej nie znalazły się w zamkniętym katalogu wydatków niekwalifikowalnych (wyłączonych), określonym w rozdziale 22.4 Regulaminu. Jednak kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu).

Co do zasady projekt musi zawierać co najmniej dwa działania – co najmniej jedno w ramach obszarów tematycznych finansowanych przez SECO i co najmniej jedno w ramach obszarów tematycznych finansowanych przez SDC. Proszę zwrócić uwagę na pytanie i odpowiedź nr 4 w kategorii Wymogi formalne. Planując do realizacji 1 działanie finansowane z SDC i 1 działanie finansowane z SECO (OT – 9) będzie spełniony warunek konieczności realizacji minimum 1 działania z SDC i 1 działania z SECO. Należy jednak, pamiętać, że na etapie Wstępnej Propozycji Projektu kwota wnioskowanego dofinansowania na działania podstawowe finansowane przez SECO musi stanowić 63,76%, a przez SDC 36,24%. Przyporządkowanie działania dotyczącego różnorodności biologicznej będzie dokonywane przez wnioskodawcę. Wnioskodawca będzie wybierać, czy przyporządkuje działanie do SECO, czy SDC. Nie ma możliwości przyporządkowania działania do obu źródeł finansowania.

Nie ma możliwości zakupu samochodu o napędzie elektrycznym wraz ze stacjami ładowania w ramach kosztów zarządzania. Szerzej zagadnienie to zostało już opisane w odpowiedzi na pytanie nr 1 w kategorii OT 6 Transport publiczny.

Działanie grantowe może przewidywać regranting, o którym mowa we wspomnianym przepisie. Należy pamiętać, że wybór realizatorów projektów winien odbyć w sposób określony w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a operator projektu zobowiązany jest do uwzględnienia w umowie z realizatorami projektów wszelkich zobowiązań wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa oraz Regulaminu.

We wniosku o dofinansowanie należy ująć kluczowe wnioski w zakresie diagnozy wraz z podaniem dokumentów i materiałów źródłowych. Nie ma możliwości dołączania tego typu dokumentów do wniosku, jednocześnie w opisie we wniosku (część A, pkt 6 Diagnoza problemów miasta) należy wskazać link do dokumentu źródłowego oraz miejsce w dokumencie, do którego odnosi się wnioskodawca celem ewentualnej weryfikacji przez eksperta oceniającego wniosek.

Miasto, które należy do miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze i może być wnioskodawcą w niniejszym konkursie, może realizować działania w granicach administracyjnych całej jednostki samorządu terytorialnego, tj. zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich.

W przypadku odpowiedzi na pytanie 1 i 2 trwają uzgodnienia z Operatorem Programu nad poradnikiem dotyczącym podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków oraz poradnikiem dotyczącym pomocy publicznej, który w najbliższym czasie zostanie przekazany Miastom. Nie ma przeszkód aby uwzględnić takie zadanie, jednak zgodnie z Regulaminem istotnym i ocenianym elementem fiszki jest m.in. opis stosowanych narzędzi partycypacji i identyfikacji interesariuszy zarówno w przygotowaniu, jak i podczas realizacji działań składających się na projekt. Uzyskanie maksymalnej liczby punktów będzie możliwe – zgodnie z zapisami Karty oceny merytorycznej Wstępnej Propozycji Projektu – gdy m.in. „prowadzono działania partycypacyjne na etapie przygotowawczym. Kluczowi interesariusze i odbiorcy ostateczni zostali zaproszeni i zaangażowani w proces oceny uzasadnienia działania, poinformowani o zakresie działania i potencjalnych skutkach. Zastosowano różnorodne formy partycypacji społecznej oraz nowatorskie formy włączania społecznego.” Pozostałe wymagania określone w Karcie oceny merytorycznej dotyczą analizy doboru interesariuszy, analizy potrzeb odbiorców i procesu planowanej partycypacji społecznej odbiorców i interesariuszy. Zatem możliwe jest włączenie interesariuszy już po przygotowaniu dokumentacji technicznej, ale ważne jest uwzględnienie wniosków z procesu partycypacji na etapie realizacji zadania.

Zgodnie z pkt 12 Regulaminu, „Wydatki niekwalifikowane oraz wymagany wkład własny na wydatki kwalifikowane mogą zostać pokryte ze środków własnych i przychodów zwrotnych (kredyty, pożyczki i emisja obligacji)”, zatem wkład musi być pieniężny.

Zgodnie z Regulaminem: „Dopuszczalny poziom dofinansowania wydatków kwalifikowanych w projektach, w których nie występuje pomoc publiczna, wynosi 100%, jeżeli całkowita wnioskowana kwota dofinansowania mieści się w ramach finansowych, ograniczonych minimalną i maksymalną kwotą dofinansowania jednego projektu. Na wydatki przewyższające kwotę maksymalną oraz na wydatki niekwalifikowane wnioskodawca musi zabezpieczyć wkład własny ze środków własnych lub przychodów zwrotnych, tj. kredyty, pożyczki i emisje obligacji.”. Formuła „zaprojektuj i wybuduj” nie wpływa więc na wysokość dofinansowania – wydatki muszą spełnić kryteria kwalifikowalności określone w Regulaminie, a wartość działania (na potrzeby oceny czy jest równa bądź wyższa od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych) należy obliczać z uwzględnieniem wszystkich wydatków kwalifikowalnych, którymi mogą być zarówno prace projektowe, jak i roboty budowlane.

Zgodnie z regulaminem nie ma wymogu sformalizowania Zespołu Doradczego lub Zespołu Roboczego w formie np. zarządzenia w ramach przygotowania wniosku o dofinansowanie. Należy jednak zwrócić uwagę, iż Miasto musi uwiarygodnić, że dysponuje potencjałem do zarządzania i realizacji projektu, a zaplanowane działania są realne do wykonania w planowanym terminie. W szczególności należy opisać strukturę zarządzania, jej umocowanie w strukturze organizacyjnej Miasta, dobór personelu i jego doświadczenie, umiejętność korzystania z zasobów zewnętrznych. Informacje te powinny być umieszczone w Części A wniosku w pkt. 9 za co Miasto może otrzymać maksymalnie 5 punktów.

Katalog wydatków kwalifikowanych w ramach Programu Rozwoju Miast ma charakter otwarty. Oznacza to, że wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wydatki takie muszą być związane z przedmiotem projektu, niezbędne do jego realizacji i mają służyć wyłącznie osiągnięciu celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Ocena kwalifikowalności wynika przede wszystkim z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta. Należy również pamiętać, że każde działanie/poddziałanie ma w istotny sposób przyczynić się do poprawy sytuacji Miasta i podniesienia jakości życia mieszkańców. Sama wymiana urządzeń AGD/RTV w budynku w niewielkim stopniu spełnia ten wymóg natomiast mogłaby stanowić element kompleksowego działania/poddziałania np. w zakresie efektywności energetycznej budynku.

Katalog wydatków kwalifikowanych w ramach Programu Rozwoju Miast ma charakter otwarty. Oznacza to, że wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wydatki takie muszą być związane z przedmiotem projektu, niezbędne do jego realizacji i mają służyć wyłącznie osiągnięciu celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Ocena kwalifikowalności wynika przede wszystkim z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta. Należy również pamiętać, że każde działanie/poddziałanie ma w istotny sposób przyczynić się do poprawy sytuacji Miasta i podniesienia jakości życia mieszkańców. Sama wymiana opraw oświetleniowych i przewodów w budynku w niewielkim stopniu spełnia ten wymóg natomiast mogłaby stanowić element kompleksowego działania/poddziałania np. w zakresie efektywności energetycznej budynku.

Obydwa wskaźniki dobrze odzwierciedlają planowane przedsięwzięcie związane z przygotowaniem i udostępnieniem przedsiębiorcom terenów inwestycyjnych, jednakże muszą Państwo sami realnie ocenić dobór wskaźników i możliwość ich realizacji na moment zakończenia projektu. Należy pamiętać, że wskaźniki produktu i rezultatu należy osiągnąć w trakcie realizacji projektu. Dla wskaźnika W03P „Liczba mikroprzedsiębiorstw, małych lub średnich przedsiębiorstw, które uzyskały wsparcie” źródłem danych jest rejestr podmiotów, które otrzymały wsparcie, prowadzony przez miasto na podstawie źródłowej dokumentacji projektu. Zachęcamy do zapoznania się z Poradnikiem metodycznym wskaźniki projektowe dostępnym na stronie wsparciemiast.pl, który charakteryzuje wszystkie wskaźniki. Jednocześnie zgodnie z Regulaminem naboru Programu Rozwój Miast nie w każdym przypadku działanie zaplanowane przez wnioskodawcę znajdzie odzwierciedlenie w zestawieniu wskaźników. W takim przypadku brak wskaźnika dla danego działania nie jest błędem.

Zgodnie z Regulaminem (zob. też odpowiedź na pytanie nr 91 w kategorii „Wymogi formalne”) w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast nie jest możliwe łączenie różnych źródeł finansowania w ramach tego samego projektu, a zatem nie ma możliwości wykorzystania środków np. z KPO do uzupełnienia wkładu własnego.

Z warunków konkursu nie wynika obowiązek posiadania audytu energetycznego dla projektów związanych z termomodernizacją obiektów. Niemniej jednak projekty muszą być realizowane i wydatki muszą być ponoszone zgodnie z polskim prawem. Jeśli do realizacji termomodernizacji polskie prawo wymaga audytu energetycznego, to należy zastosować się do tego wymagania.

Każde działanie stanowi odrębną zamkniętą część projektu i jest wiązką skoordynowanych inicjatyw mających wspólny cel. Jedno działanie (lub jego część) może dotyczyć kilku obszarów tematycznych, niemniej jednak we wniosku o dofinansowanie należy wskazać główny (kluczowy) obszar tematyczny, w którym działanie jest realizowane i cel szczegółowy Programu, który działanie realizuje. Liczba zrealizowanych inicjatyw edukacyjnych będzie zależała od sposobu realizacji działania, ale wskaźnik powinien się wpisywać w główny obszar tematyczny, w którym będzie realizowane działanie. Informacje związane z konstruowaniem listy wskaźników zawiera opracowanie „Wskaźniki projektowe. Poradnik metodyczny”, opublikowane na stronie wsparciemiast.pl. Zachęcamy do zapoznania się z ww. materiałem.

Nie jest określona maksymalna liczba obszarów tematycznych, w które projekt musi się wpisywać. Miasto musi zaplanować minimum jedno działanie podstawowe z obszarów tematycznych finansowanych przez SECO oraz minimum jedno działanie podstawowe z obszarów tematycznych finansowanych przez SDC. W każdym obszarze tematycznym miasto może zaplanować dwa działania, jednak liczba działań podstawowych ogółem nie może przekroczyć 15. Obszar tematyczny ochrona przyrody i różnorodność biologiczna jako jedyny może być zaplanowany jako cel SECO lub cel SDC.

Proporcja wartości dofinansowania 63,76% SECO, 36,24% SDC na etapie składania wniosku jest niezmienna i należy ją zachować. Natomiast projekt będzie rozliczany zgodnie z proporcją wynikającą z zatwierdzonego budżetu stanowiącego załącznik do umowy o dofinansowanie.

Obszar Tematyczny 13 Rozwój instytucjonalny i OT 14 Współpraca bilateralna zgodnie z regulaminem muszą dzielić się na źródła finansowania z SECO i z SDC, jednakże nie należy dla nich przygotowywać osobnych fiszek działań. Zadania wpisujące się w OT 13 powinno być przygotowane w fiszkach działania przyporządkowanych do celów szczegółowych i obszarów tematycznych od 1 do 12. Natomiast na współpracę bilateralną każdy wnioskodawca obowiązkowo zobowiązany jest zaplanować kwotę 672 720,00 PLN (150 000 CHF po kursie referencyjnym 4,4848 PLN/CHF) na ten cel. Jeżeli nie dojdzie do zawarcia umowy bilateralnej, całkowita kwota dofinansowania zostanie pomniejszona o tę kwotę. Proporcja wartości dofinansowania działań podstawowych: 63,76% SECO i 36,24% SDC na etapie składania Wstępnej Propozycji Projektu musi zostać zachowana.

Tak, gmina, która będzie partnerem projektu, będzie mogła ponosić wydatki na środki trwałe w ramach projektu. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków kwalifikowanych mogą być beneficjent, partner krajowy oraz inne podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działań. Jeśli miasto decyduje się na partnerstwo, musi uzgodnić z partnerem krajowym zasady współpracy oraz prawa i obowiązki dotyczące realizacji projektu, w tym w szczególności w zakresie zapewnienia trwałości projektu po jego zakończeniu (proszę zapoznać się z pytaniem nr 28 w kategorii Wymogi formalne).

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że przedstawione informacje nie wskazują szczegółowego przeznaczenia grantu. Oczywiście przekazanie grantu osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej uprawdopodobnia brak wystąpienia pomocy publicznej, niemniej jednak nie przesądza w pełni, że pomoc nie wystąpi. W przypadku grantów na montaż instalacji fotowoltaicznych należy mieć na uwadze, że warunki braku wystąpienia pomocy obejmują również inne kwestie. Uwzględniając przepisy o pomocy publicznej produkcja energii w instalacjach fotowoltaicznych typu on-grid stanowi działalność gospodarczą prowadzoną na konkurencyjnym rynku. W związku z tym dofinansowanie tego typu instalacji co do zasady powinno stanowić pomoc publiczną. Bazując na wyjaśnieniach przedstawionych przez Komisję Europejską dopuszcza się sytuację, w której dofinansowanie tego typu instalacji może zostać przyznane na zasadach ogólnych, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: – instalacja montowana jest na budynku wykorzystywanym do prowadzenia działalności niegospodarczej; – instalacja nie przekracza zapotrzebowania danego obiektu na energię; wyprodukowana energia elektryczna będzie wykorzystywana jest co do zasady na potrzeby własne tj. na pokrycie zapotrzebowania budynku na energię elektryczną; – w przypadku oddawania energii do sieci wielkość energii oddanej do sieci nie może przekroczyć 20% zdolności produkcyjnej danej instalacji (w odniesieniu do jednego roku). W sytuacji, gdy wartość oddanej energii do sieci przekroczy 20% całkowitej rocznej wydajności infrastruktury – wówczas po stronie Beneficjenta istnieje obowiązek monitorowania ww. progu oraz niezwłocznego poinformowania Instytucji udzielającej dofinansowania o wszelkich zmianach skutkujących przekroczeniem ww. progu. W sytuacji, w której grant nie będzie stanowił pomocy publicznej wówczas jego wysokość może wynieść 100% kosztów kwalifikowanych.

W sytuacji, w której środki będą przekazywane przez Miasto w formie grantu na rzecz np. wspólnoty mieszkaniowej na cele związane z efektywnością energetyczną to ewentualna pomoc publiczna wystąpi na poziomie grantobiorcy. To po stronie Miasta zatem leży zweryfikowanie czy pomoc publiczna wystąpi na tym poziomie. Ponadto w sytuacji, w której Miasto planuje udzielać pomocy publicznej/ pomocy de minimis, Miasto zobowiązane jest do przyjęcia programu udzielania pomocy publicznej/pomocy de minimis na rzecz grantobiorców, a następnie jej udzielenia. Odnosząc się do pytania czy udzielanie grantu na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynku wspólnoty mieszkaniowej stanowi pomoc publiczną w pierwszej kolejności należy zweryfikować czy w budynku prowadzona jest działalność gospodarcza (lup planowana jest w przyszłości). Jeżeli prowadzona jest działalność przez wspólnotę np. wynajem ścian jako powierzchnia reklamowa, wynajem powierzchni na cele usługowe lub też, gdy poszczególni członkowie wspólnoty prowadzą działalność gospodarczą wówczas grant powinien zostać przyznany w oparciu o pomoc publiczną lub pomoc de minimis.

Dofinansowanie instalacji PV of-grid realizowanych na obiektach użyteczności publicznej, w której nie jest prowadzona działalność gospodarcza nie stanowi pomocy publicznej. Wówczas dofinansowanie może wynieść 100% kosztów kwalifikowanych. Jednocześnie należy zaznaczyć, że również dofinansowanie instalacji PV typu on-grid nie musi wiązać się z wystąpieniem pomocy publicznej. Bazując na wyjaśnieniach przedstawionych przez Komisję Europejską dopuszcza się sytuację, w której dofinansowanie tego typu instalacji może zostać przyznane na zasadach ogólnych, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: – instalacja montowana jest na budynku wykorzystywanym do prowadzenia działalności niegospodarczej; – instalacja nie przekracza zapotrzebowania danego obiektu na energię; – wyprodukowana energia elektryczna będzie wykorzystywana co do zasady na potrzeby własne tj. na pokrycie zapotrzebowania budynku na energię elektryczną; – w przypadku oddawania energii do sieci wielkość energii oddanej do sieci nie może przekroczyć 20% zdolności produkcyjnej danej instalacji (w odniesieniu do jednego roku). W sytuacji, gdy wartość oddanej energii do sieci przekroczy 20% całkowitej rocznej wydajności infrastruktury – wówczas po stronie Beneficjenta istnieje obowiązek monitorowania ww. progu oraz niezwłocznego poinformowania Instytucji przyznającej środki o wszelkich zmianach skutkujących przekroczeniem ww. progu.

Wnioskodawca składa Wstępną Propozycję Projektu na podstawie przyjętych lub uchwalonych dokumentów strategicznych (proszę zapoznać się z pytaniem nr 25 w kategorii Wymogi formalne).

Dokument dotyczący podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków został opracowany przez ekspertów Związku Miast Polskich i obecnie podlega weryfikacji przez Operatora Programu: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Zatwierdzony dokument zostanie przekazany miastom uprawnionym do aplikowania w niniejszym programie poprzez stronę internetową www.wsparciemiast.pl.

Każdy projekt musi realizować co najmniej jedno działanie wpisujące się w wymienione cele szczegółowe finansowane ze środków SECO oraz co najmniej jedno działanie finansowane ze środków SDC Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Przez wpisywanie się w cele należy rozumieć wybór takiego działania, którego zakres zawiera się wśród obszarów tematycznych przyporządkowanych do celów szczegółowych. W związku z tym takie działanie, które nie wpisuje się w żaden obszar tematyczny nie powinno znaleźć się we Wstępnej Propozycji Projektu. Jeśli projektowane działanie na rzecz rozwoju turystyki nie wpisuje się w wymieniony OT 1 lub/i OT2 lub inny obszar tematyczny, to nie może być zawarte we Wstępnej Propozycji Projektu.

Z regulaminu wynika wprost z jakich obszarów tematycznych dopuszczone są działania w ramach Projektu. W ocenie merytorycznej punkt 17 fiszki działania „Zakres działania oraz jego uzasadnienie” jest oceniany m.in. pod kątem powiązania z celami strategicznymi miasta, projektu i programu. Cele szczegółowe programu wyrażają się za pomocą obszarów tematycznych i podczas oceny będzie można przyjrzeć się, na ile zaproponowane działanie jest powiązane z obszarem tematycznym/celem szczegółowym programu, celem projektu i celami strategicznymi miasta.

Zgodnie z pkt 5 Regulaminu naboru, deklaracja realizacji projektu w partnerstwie krajowym poszerza zasięg oddziaływania Programu w odniesieniu do zasięgu geograficznego (działania mogą być realizowane w granicach administracyjnych Miasta i partnera krajowego). Dalej wskazuje się, że partnerem krajowym może zostać gmina, powiat lub ich związek (mający osobowość prawną) tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Zatem jeżeli wszystkie gminy należące do Związku tworzą obszar funkcjonalny, które łączy wspólny cel to wówczas działanie może być realizowane na terytorium wszystkich gmin należących do Związku. Problemy i potrzeby rozwojowe należy w czytelny i wiarygodny sposób przedstawić w dokumentacji aplikacyjnej. We wniosku o dofinansowanie należy także udowodnić, że Związek przyczyni się do realizacji projektu i osiągnięcia jego celów. Zachęcamy także do zapoznania się z odpowiedziami na pytania nr 92 oraz 98 dotyczących partnerstwa krajowego w kategorii wymogi formalne.

Realizacja ww. zadania w ramach programu jest możliwa, o ile spełnione zostaną kryteria kwalifikowalności wydatków wskazane w pkt 22.1. Regulaminu. Ponadto, wszelkie działania zgłoszone w ramach Wstępnej Propozycji Projektu, oceniane są zgodnie z regulaminem naboru pod względem ich zgodności z diagnozą problemów miasta, celami projektu, a także uzasadnieniem potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi ujętymi w dokumentach strategicznych miasta (proszę zapoznać się z pytaniem nr 97 w kategorii Wymogi formalne). Proszę pamiętać, że zaplanowane działanie musi mieścić się w jednym z 12 obszarów tematycznych.

Zgodnie z rozdziałem 10. Regulaminu „Wnioskodawcy we Wstępnej Propozycji Projektu muszą wykazać, że sformułowali przekonujące, poparte wnioskami z diagnozy, spójne ze strategią rozwoju cele projektu oraz konkretne działania, których realizacja może w istotny sposób przyczynić się do poprawy sytuacji Miasta i podniesienia jakości życia mieszkańców”. Natomiast w Rozdziale 8. zostały wskazane ogólne i szczegółowe cele Programu Rozwoju Miast, w które muszą wpisywać się planowane działania. Odrębnym zagadnieniem, choć związanym z powyższymi, są opisane w rozdziale 22 kryteria kwalifikowalności wydatków. W trakcie oceny merytorycznej, oceniane będą m.in. uzasadnienie projektu, a także zakres działania oraz jego uzasadnienie (w tym korelacja z celem strategicznym miasta, projektu i programu). Dlatego odpowiadając na pytania nr 1-3 oraz 5, nie jest wykluczone, że wskazane działania mogą być skorelowane z celami strategicznymi miasta, projektu i programu. Korelacja ta jednak musi zostać wykazana przez Wnioskodawcę, a dokonywanie jakichkolwiek ocen w tym zakresie poprzez odpowiedź na szczegółowe pytania Wnioskodawców nie jest możliwe. Odnosząc się do pytania nr 4, zgodnie z rozdziałem 22.4 Regulaminu w działaniach, w których występuje pomoc publiczna lub pomoc de minimis (lub ich mniejszych częściach, dla których wnioskowane będzie udzielenie pomocy publicznej) niekwalifikowane są wydatki mieszczące się w katalogu rodzajowym wydatków kwalifikowanych zamieszczonym w Regulaminie, a nie mieszczące się w katalogu wydatków kwalifikowanych wynikającym z przepisów, na podstawie których udzielana jest pomoc publiczna lub pomoc de minimis oraz odwrotnie. Zgodnie z rozdziałem 22.6 Regulaminu „Maksymalna dopuszczalna intensywność pomocy lub maksymalna dopuszczalna kwota pomocy zostaną określone w rozporządzeniu MFiPR. (…) Ze względu na niezakończenie procesu legislacyjnego dotyczącego rozporządzenia, na stronie dotyczącej naboru został zamieszczony projekt rozporządzenia. Po opublikowaniu rozporządzenia w Dzienniku Ustaw, na stronie naboru zostanie zamieszczone obowiązujące rozporządzenie.

Ad. 1 Jeśli chodzi o wybór OT, Wnioskodawca sam musi podjąć taką decyzję, gdyż każda inwestycja musi być spójna z celem projektu, celami strategicznymi Miasta i celem Programu Rozwoju Miast. O przypisaniu działania do odpowiedniego OT decyduje zdefiniowany przez Wnioskodawcę cel działania i problem, który rozwiązuje realizacja inwestycji. Uzasadnienie przypisania do wybranego celu SECO i SDC należy opisać w części B Fiszka działania i należy opisać przyczynę/problem/potencjał, z którego wynika potrzeba realizacji działania oraz sposób pozyskania wiedzy o potrzebie jego realizacji. Należy także określić cel działania, a także wpływ działania na cele strategiczne miasta, cele projektu i wybrane cele SECO i SDC. Przedstawione pytanie jest bardzo ogólne i nie wskazuje szczegółów inwestycji, m.in. w zakresie wielkości amfiteatru (liczba miejsc widowni), planowanego wykorzystania (brak opisu instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie, informacji nt. zakładanego programu, czy obiekt będzie wykorzystywany cały rok czy tylko w sezonie letnim), miejsca realizacji (czy to będzie niezależny obiekt czy też element infrastruktury parkowej), oferty dodatkowej (czy to będzie tylko amfiteatr czy też np. planowane jest stworzenie kawiarni, restauracji, sal konferencyjnych itp.), odbiorców (czy to będzie element infrastruktury turystycznej czy też głównie na potrzeby społeczności lokalnej). W związku z tym nie ma możliwości zweryfikowania, czy faktycznie dofinansowanie tego typu infrastruktury spowoduje spełnienie przesłanek określonych w art. 107 ust. 1 TFUE i tym samym dofinansowanie będzie stanowiło pomoc publiczną. Dodatkowo brak tych informacji uniemożliwia wskazanie konkretnego rodzaju pomocy, jaki może zostać przyznany. Przyjmując, że dofinansowanie stanowić będzie pomoc publiczną, to w zależności od przeznaczenia, sposobu wykorzystania, podmiotu zarządzającego infrastrukturą, oferty dodatkowej, zakresu inwestycji zastosowanie może mieć pomoc inwestycyjna na infrastrukturę kultury lub pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną. W przypadku ubiegania się o pomoc inwestycyjną na infrastrukturę kultury należy mieć na uwadze, że ten rodzaj pomocy przeznaczony jest na budowę lub modernizację infrastruktury kulturalnej, m.in.: na muzea, archiwa, biblioteki, ośrodki lub przestrzenie kulturalne i artystyczne, teatry, kina, opery, sale koncertowe, inne organizacje wystawiające widowiska sceniczne, instytucje odpowiedzialne za dziedzictwo filmowe oraz inne podobne infrastruktury, organizacje i instytucje kulturalne i artystyczne. Tym samym budynek amfiteatru powinien stanowić infrastrukturę kultury, a jego wykorzystanie powinno być na cele związane z kulturą. Dodatkowo za zarządzanie infrastrukturą odpowiedzialna powinna być jednostka kultury i to ona powinna być również beneficjentem pomocy. W zakresie wykorzystania infrastruktury należy mieć na uwadze, że w tym rodzaju pomocy koszty kwalifikowane obejmować mogą w szczególności prawne koszty budowy, modernizacji, nabycia, konserwacji lub poprawy infrastruktury – pod warunkiem, że wykorzystanie wspartej infrastruktury do celów związanych z kulturą musi wynosić przynajmniej 80% czasu lub przestrzeni tej infrastruktury – w tym zakresie konieczne jest przedstawienie wiarygodnej metodyki potwierdzającej spełnienie tego warunku. Warunek ten wymusza jako podstawowe wykorzystanie infrastruktury na działalność związaną z kulturą, jednocześnie dopuszczając wykorzystanie w ograniczonym zakresie na inne przeznaczenia, np. wynajem na rzecz organizacji innych wydarzeń. W przypadku, gdy planowany amfiteatr nie będzie mieć charakteru infrastruktury kultury, a wykorzystanie będzie na cele rekreacyjne, wówczas potencjalnie istnieje możliwość dofinansowania w oparciu o pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że pomoc ta może być przyznana na infrastrukturę rekreacyjną jedynie, jeżeli możliwe jest potwierdzenie, że jest to wielofunkcyjna infrastruktura składająca się z zaplecza rekreacyjnego o wielofunkcyjnym charakterze oferującego w szczególności usługi kulturalne i rekreacyjne. Pomoc ta może stanowić wsparcie, jeżeli będzie przeznaczona na infrastrukturę, która przewiduje więcej niż jeden cel rekreacji. Dodatkowo należy wykazać, że druga i kolejne aktywności będą więcej niż marginalne. W obu tych rodzajach pomocy maksymalny poziom dofinansowania powinien zostać obliczony na podstawie rozsądnej prognozy. W ramach rozsądnej prognozy należy ustalić wartość pomocy, która stanowi różnicę pomiędzy kosztami kwalifikowanymi a zyskiem operacyjnym z inwestycji. Zysk operacyjny należy ustalić w odniesieniu do kosztów i przychodów w całym okresie ekonomicznej użyteczności infrastruktury (amortyzacja podatkowa). W związku z tym konieczne będzie przedstawienie stosownych wyliczeń potwierdzających, że wyliczona kwota pomocy w ramach rozsądnej prognozy została ustalona w sposób prawidłowy. Alternatywnie, w sytuacji, w której wartość pomocy nie przekroczy 2,2 mln EUR, możliwe jest ustalenie intensywności pomocy na poziomie 80% kosztów kwalifikowanych bez konieczności obliczania rozsądnej prognozy. Jednak, należy mieć na uwadze, że na etapie 1 naboru nie ma możliwości świadczenia indywidualnego doradztwa przez ZMP dla konkretnych propozycji. Dlatego nawet w przypadku przekazania szczegółowych danych na temat planowanej inwestycji, nie ma możliwości konsultacji indywidualnych. Zapraszamy natomiast na organizowane przez ZMP webinary i warsztaty na temat pomocy publicznej. Ad. 2 Cmentarz Komunalny byłoby trudno wpisać w OT w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast.

Jeżeli jedno z działań zaproponowanych przez wnioskodawcę zostanie uznane przez ekspertów za nieadekwatne do celów projektu/programu, ocena projektu może zostać obniżona. Wynika to z faktu, że spójność i komplementarność działań są ważnymi kryteriami oceny. W przypadku braku spójności projekt może być oceniony niżej, szczególnie w kontekście kryteriów dotyczących logicznej struktury projektu oraz jego zgodności z celami programu. Na etapie oceny merytorycznej nie ma możliwości, aby projekt został „zdyskwalifikowany”. Wszystkie projekty zakwalifikowane do oceny merytorycznej będą oceniane. Wymagane jest zdobycie co najmniej 60% maksymalnej liczby punktów (100 pkt możliwych do uzyskania), by uzyskać ocenę pozytywną. Na etapie oceny merytorycznej działanie może zostać ocenione negatywnie (i tym samym będzie usunięte z WPP, a pozostałe działania będą oceniane) przez eksperta tylko w przypadku, gdy: – Harmonogram zostanie oceniony na poziomie 0 punktów, co oznacza, że nie przedstawiono harmonogramu realizacji działania, jego poszczególnych etapów/zadań albo jest on nierealistyczny (niewykonalny) lub pomija istotne elementy ważące na wykonalność działania; – Działanie będzie miało negatywny wpływ na realizację zasad horyzontalnych: upowszechnienie włączenia społecznego oraz kwestie łagodzenia zmian klimatu, przystosowania się do nich oraz wpływu na środowisko (opis realizacji powyższych zasad w części B wniosku stanowi kryterium dostępu w ocenie merytorycznej wniosku). Ekspert będzie sprawdzał m.in. czy cel działania jest skorelowany z celem strategicznym miasta, projektu i programu, wpływ działania na rozwiązanie zdiagnozowanych problemów, a także komplementarność z innymi działaniami (proszę sprawdzić Kartę oceny merytorycznej część B, Zakres działania oraz jego uzasadnienie). Jeżeli w tych kwestiach ekspert będzie miał wątpliwości, liczba punktów za działanie zostanie obniżona, tym samym obniżona zostanie liczba punktów za cały projekt. Przyznanie konkretnej liczby punktów będzie wiązało się z uzasadnieniem oceny przez eksperta w szczególności, gdy nie przyzna maksymalnej liczby punktów. Po zakończeniu oceny merytorycznej Krajowa Instytucja Koordynująca – Operator Programu, na podstawie wyników oceny merytorycznej, tworzy listę rankingową, uwzględniając zasadę koncentracji geograficznej i dostępną kwotę dofinansowania. Następnie lista jest zatwierdzana przez Komitet Sterujący. Komitet Sterujący podejmuje decyzję o wyborze miast finalistów i miast rezerwowych. Może również sformułować rekomendacje do wdrożenia na etapie pracy nad Kompletną Propozycją Projektu, dotyczące zakresu projektu i wysokości dofinansowania, w tym zastąpienie działania usuniętego działaniem uzupełniającym lub realizację projektu bez tego działania.

Nie, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji nie może samodzielnie złożyć wniosku nawet w przypadku 100% udziału Gminy i Miasta. Zgodnie z regulaminem uprawnionych do składania wniosków o dofinansowanie jest wyłącznie 139 jednostek samorządu terytorialnego – miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, wskazane w „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” jako obszar strategicznej interwencji, wymienione w zał. nr 1 do Regulaminu.

Partnerem krajowym nie może być Stowarzyszenie Lubuskiego Trójmiasta, w skład którego wchodzą gminy oraz powiat tworzące wspólny obszar funkcjonalny. Zgodnie z Regulaminem naboru partnerem krajowym może być jedynie gmina, powiat lub ich związek (tj. związek międzygminny lub powiatowo-gminny) tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Proszę także zapoznać się z pytaniami nr 28, 54, 62, 92 i udzielonymi na nie odpowiedziami dotyczącymi partnerstwa, umieszczonymi w kategorii wymogi formalne.

Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu „Wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta i partnera krajowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków są również podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy, miasto partner szwajcarski. Podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych nie może być natomiast wykonawca (w rozumieniu art. 7 pkt 30 ustawy z dnia 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych), czyli podmiot (w tym osoba prawna), który ubiega się o udzielenie zamówienia, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego. W zależności od rodzaju działalności spółki oraz w zależności od zakresu powierzanego przez gminę (wnioskodawcę) spółce zadania spółka prawa handlowego z większościowym udziałem tej gminy, a więc taka, w której gmina posiada ponad 50% udziałów lub akcji w kapitale zakładowym może być albo wykonawcą albo podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych. O statusie spółki przesądzi analiza zgodności przekazywanego zadania z działalnością spółki oraz możliwość przekazania jej zadania w inny sposób niż poprzez udzielenie zamówienia publicznego.

W ramach obszaru tematycznego OT-9 możliwa jest zarówno realizacja inwestycji, jak i zadań edukacyjnych, pod warunkiem, że potrzeba ich realizacji będzie wynikać z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, a cel działania będzie spójny z celami strategicznymi miasta określonymi w dokumentach strategicznych i celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. O sposobie realizacji zadania, w tym powierzeniu go innym podmiotom będzie decydował wnioskodawca. Możliwość i sposób finansowania zadań powierzanych placówkom oświatowym, które powinny być wskazane lub wyłonione w zgodnym z przepisami prawa trybie będzie zależała od formy prawnej jednostki oraz zakresu powierzanych zadań.

Gmina nie może realizować inwestycji na nieruchomości, którą nie może dysponować w celach budowalnych. Inwestycje mogą być bowiem realizowane jedynie na tych gruntach, co do których gmina (lub jej partner krajowy, tj.: inna gmina, powiat lub ich związki, z którymi projekt jest realizowany w partnerstwie) takie prawo posiadają (tj. posiadają tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych). Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie nr 84, przez termin „pozwolenie na budowę” należy rozumieć także decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Jeśli zatem wartość działania, w ramach którego planowana jest inwestycja na podstawie decyzji ZRID będzie równa lub większa niż 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych składających się na WPP, wówczas miasto musi przedstawić prawomocną decyzję ZRID na etapie oceny formalnej (przy składaniu WPP lub – w przypadku braków formalnych – na wezwanie Krajowej Instytucji Koordynującej-Operatora Programu). W pozostałych przypadkach, tj. jeśli wartość działania będzie niższa niż 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych, brak prawomocnej decyzji ZRID skutkował będzie uzyskaniem niższej liczby punktów na etapie oceny merytorycznej. Inwestycje dotyczące poprawy bezpieczeństwa, realizowane w ramach działań (o ile działania te spełnią wszystkie wymogi wskazane w Regulaminie, tj. będą wynikać z diagnozy, będą spójne z celami wynikającymi z dokumentów strategicznych i celami Programu) mogą obejmować drogi powiatowe, w przypadku, gdy powiat zostanie partnerem gminy w projekcie albo miasto uzyska prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Mogą też obejmować drogi wojewódzkie, o ile miasto uzyska prawo do dysponowania nimi na cele budowlane. Jednocześnie należy podkreślić, że na beneficjencie i partnerze krajowym (o ile zostanie zawarta umowa partnerstwa krajowego) będzie spoczywał obowiązek zachowania trwałości inwestycji realizowanych (finansowanych lub współfinansowanych) ze środków Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast.

W każdej fiszce działania należy wykazać jego komplementarność z innymi działaniami (część B Formularza wniosku o dofinansowanie (fiszka działania), punkt 17. „Zakres działania i jego uzasadnienie”). Komplementarność działań odnosi się do sytuacji, w której działania wskazane w WPP uzupełniają się wzajemnie, służąc realizacji strategicznych celów miasta i celów Programu. Komplementarność działań bada się więc na poziomie celów. Produkty i rezultaty poszczególnych działań powinny wspólnie przyczyniać się do osiągania całościowych rezultatów i oddziaływań na poziomie strategicznym. W związku z tym komplementarne działania powinny być ściśle ze sobą powiązane, powinny „widzieć się” wzajemnie, co pozwala na możliwie dużą integrację planowania i wykonania działań, a tym samym na bardziej wydajne i celowe wykorzystanie zasobów. W konsekwencji komplementarność projektu powinna występować na wielu różnych poziomach, w tym w szczególności: działań społecznych i działań inwestycyjnych; działań podstawowych i działań uzupełniających; obszaru realizacji; celów rozwojowych miasta (i jeżeli dotyczy, obszaru funkcjonalnego i partnerów krajowych). Działania powinny być planowane i harmonizowane w taki sposób, aby ich realizacja dawała wzmocnione impulsy rozwojowe poprzez ich dobre skoordynowanie w czasie (efekt synergii). Ten wymóg dotyczy również komplementarności pomiędzy działaniami w ramach OT 4 oraz OT 6 i OT 9. Oznacza to, że monitoring (OT 4) można planować nie tylko w miejscach prowadzenia działań planowanych w ramach OT 6 i OT 9, o ile przyczyni się to do realizacji celów miasta i celów Programu. W ramach działań poprawiających bezpieczeństwo w ruchu drogowym istnieje możliwość przekazania policji środków finansowych (na podstawie art. 13 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku). Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą miasto może bowiem uczestniczyć w pokrywaniu kosztów zakupu niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa publicznego towarów i usług. Oznacza to, że JST mogą przekazać środki finansowe na ww. potrzeby na podstawie porozumienia. Nie ma możliwości zakupu samochodu o napędzie elektrycznym wraz ze stacjami ładowania w ramach kosztów zarządzania. Szerzej zagadnienie to zostało już opisane w odpowiedzi na pytanie nr 1 w kategorii OT 6 Transport publiczny. Przykładowo, nie będzie kwalifikował się do wsparcia zakup pojazdu bezemisyjnego typu bus przeznaczonego na potrzeby podróży służbowych, ale będzie kwalifikował się do wsparcia zakup identycznego pojazdu przeznaczonego na potrzeby transportu DRT (transportu na żądanie).

Celem projektów zrealizowanych w ramach POPT było opracowanie dokumentacji projektowej, która może być wykorzystana do aplikowania o fundusze w ramach nowej perspektywy unijnej 2021-2027 i na taki cel, co do zasady powinna zostać wykorzystana. Natomiast Regulamin naboru w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast nie zawiera ograniczeń dotyczących źródeł finansowania dokumentacji, która będzie przesądzała o stopniu gotowości działania do realizacji.

Kwestii spółek miejskich dotyczyło tak wiele szczegółowych pytań miast, że przygotowywany jest obecnie szerszy materiał w tej sprawie, obejmujący również poruszone przez Państwo zagadnienie – przekażemy go niezwłocznie, gdy tylko powstanie.

Wnioskodawcy dokonując kalkulacji budżetu działania mogą zarówno opierać ją na cenach aktualnych w momencie składania WPP, jak również przewidzieć wzrost (lub spadek) cen w momencie rozpoczęcia realizacji działania. W każdym z tych przypadków należy w WPP jednoznacznie wskazać, jaki poziom cen przyjęto do kalkulacji kosztów. W pierwszym z opisanych wyżej przypadków (ceny aktualne w momencie składania WPP) ryzyko ewentualnego wzrostu cen (w szczególności robót budowlanych) ponoszą Wnioskodawcy. W drugim przypadku należy wskazać w oparciu o jaki wskaźnik lub dane przewidziano wzrost (lub spadek) cen w momencie rozpoczęcia realizacji działania. Źródłem takich danych mogą być np. projekcje inflacji dokonywane i publikowane przez Narodowy Bank Polski. Sam wybór jednej ze wskazanych wyżej metod nie będzie wpływał na poziom oceny WPP. Jednak w przypadku przewidywania wzrostu (lub spadku) cen w momencie realizacji działania Wnioskodawcy winni wskazać i uzasadnić sposób obliczenia zmiany cen, którego poprawność i rzetelność będzie przedmiotem oceny.

Nie ma regulaminowo określonego momentu, do którego Wnioskodawca powinien/jest zobowiązany do przedstawienia prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę inwestycji realizowanej w ramach działania, którego wartość jest niższa niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych. Wnioskodawca powinien wziąć pod uwagę stopień przygotowania inwestycji do realizacji w momencie składania Wstępnej Propozycji Projektu, obowiązujące przepisy prawa regulujące proces inwestycyjny, doświadczenia w realizacji przedsięwzięć podobnych jak również regulaminowy obowiązek zakończenia inwestycji do 31.03.2029 r. Wyniki ustaleń przedstawiane są przez Wnioskodawcę w harmonogramie realizacji działania i opisie stopnia przygotowania działania do realizacji, zawartych w części B wniosku o dofinansowanie (Wstępnej Propozycji Projektu). Podkreślić należy, że rzetelność i konstrukcja harmonogramu, jak i stopień gotowości (a co za tym idzie zgromadzenia kompletu wymaganych prawem pozwoleń) do realizacji działania będzie przedmiotem oceny przez niezależnego eksperta w skali punktowej od 0 do 15.

W podanym przykładzie możliwe jest realizacja przedsięwzięcia inwestycyjnego o wartości 40 mln zł jedynie pod warunkiem, iż część tego kosztu zostanie pokryta ze środków własnych. Należy bowiem pamiętać o obligatoryjnej proporcji SDC do SECO wynoszącej 36,34% do 63,76% łącznego wnioskowanego dofinansowania na działania. Przywołany przykład, przy założeniu, że całość działań miałby stanowić koszty kwalifikowane, wskazywałby na proporcję SDC do SECO 50% do 50%, która jest niedopuszczalna.

Z uwagi na ograniczoną liczbę znaków w części A pkt 6 wniosku o dofinansowanie należy przedstawić wnioski z diagnozy problemów, których rozwiązanie lub zminimalizowanie będzie przedmiotem działań projektu. Jeśli miasto nie planuje działań w zakresie określonych obszarów tematycznych (np. OT1 i OT2) nie ma obowiązku szczegółowego opisywania problemów związanych z tymi zagadnieniami. Diagnoza powinna bowiem uzasadniać cele projektu i cele podejmowanych działań, realizowanych w określonych (wybranych) obszarach tematycznych. Miasto nie jest zobowiązane do stosowania narzędzi przygotowanych przez ZMP, w tym badań on-line z przedsiębiorcami oraz skorzystania z raportu pogłębionego dotyczącego obszaru przedsiębiorczości, zawierającego dane z POLTAX-u. Jednocześnie zachęcamy do skorzystania z udostępnionych raportów (w najbliższych dniach pojawia np. raporty dotyczące demografii, finansów oraz rynku pracy w zakresie szkolnictwa zawodowego, a przed końcem lipca także raporty dotyczące przedsiębiorczości (oparte na danych z systemu POLTAX) i rynku pracy (oparty na danych ZUS), które zawierają najbardziej aktualne dane statystyczne. Wykorzystanie tych danych i analiz z pewnością ułatwi miastu głębsze zrozumienie obecnej sytuacji miasta w danym obszarze tematycznym i pozwoli lepiej uzasadnić skale ewentualnych problemów bądź potencjałów, które staną się podstawą dalszego wnioskowania.

Analiza wystąpienia pomocy publicznej w ramach wniosków składanych w Szwajcarsko-Polskim Programie Współpracy odnosić się powinna indywidualnie do poszczególnych działań i/lub poddziałań przewidzianych w projekcie. Zgodnie z zapisami Podrozdziału 11.1 Regulaminu naboru działanie stanowi odrębną zamkniętą część projektu; jest wiązką skoordynowanych inicjatyw mających wspólny cel. Działanie może być realizowane w następujący sposób: • jako jednorodne bez podziału na poddziałania, gdy w jego zakres nie wchodzą różne elementy, • w podziale na poddziałania, z których każde stanowi wyodrębnione przedsięwzięcie lub zespół przedsięwzięć powiązanych tematycznie. Poddziałanie jest wyodrębnioną częścią działania, które ma jednoznacznie określony podmiot lub podmioty odpowiedzialne za jego realizację, stanowi zamkniętą całość, w której można wskazać początek, koniec, spodziewany efekt i jasno określoną grupę docelową oraz ma czytelnie określoną wartość (wyodrębnione koszty). Podział na poddziałania wymienione w Części B wniosku w punkcie 3 będzie odzwierciedlony w liczbie testów pomocy publicznej (dla każdego poddziałania wnioskodawca będzie musiał wypełnić odrębny test pomocy publicznej). Zatem w zależności od przyjętego podziału projektu Wnioskodawca zobowiązany będzie do przedstawienia do każdego działania lub poddziałania załącznika – testu pomocy publicznej. Na jego podstawie dokonana zostanie weryfikacja wystąpienia pomocy publicznej w poszczególnych działaniach lub poddziałaniach, a w sytuacji, gdy dofinansowanie stanowić będzie pomoc publiczną oceniona zostanie możliwość przyznania pomocy publicznej/pomocy de minimis na dane działanie lub poddziałanie. Zakładając, że działania lub poddziałania będą stanowić niezależny zakres, ocena pomocy publicznej w jednym działaniu lub poddziałaniu nie będzie wpływać na ocenę wystąpienia pomocy publicznej w innych działania lub poddziałaniach przewidzianych w projekcie. Co za tym idzie, w sytuacji gdy dane działanie lub poddziałanie zostanie objęte pomoc publiczną/pomocą de minimis nie spowoduje to automatycznie objęcia całego projektu lub innych działań lub poddziałań zasadami wynikającymi z pomocy publicznej/pomocy de minimis.

Przyjmując założenie, że pytanie dotyczy podmiotu wskazanego przez miasto, a nie wykonawcy wyłonionego w trybie zamówień publicznych, należy zwrócić uwagę, iż wnioskodawca składając wniosek aplikacyjny jest zobligowany do dokonania analizy w zakresie kwalifikowalności podatku VAT dla każdego działania. Zgodnie z zapisami Regulaminu naboru „podatek VAT, który jest teoretycznie możliwy do odzyskania, w dowolny sposób, nawet jeśli de facto beneficjent sam nie odzyskuje podatku VAT”. Przykładowo, jeżeli podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych będzie podmiot, który bezpośrednio nie ma możliwości odzyskania podatku VAT, ale zgodnie z przepisami prawa krajowego uprawnioną do odzyskania podatku VAT jest gmina (w ramach tzw. centralizacji VAT), wówczas uznać należy, że podatek VAT będzie stanowił koszt niekwalifikowalny. Zatem należy uznać, że jeżeli istnieje jakakolwiek możliwość odzyskania podatku VAT, będzie on stanowić wydatek niekwalifikowalny.

Analiza kwalifikowalności podatku VAT jest przeprowadzana odrębnie dla każdego wydatku, a wynik tej analizy znajduje odzwierciedlenie w poz. 22 fiszki działania, która stanowi część B wniosku o dofinansowanie. W związku z powyższym, jeżeli dla jakiegokolwiek wydatku istnieje możliwość odliczenia podatku VAT, wówczas będzie to koszt niekwalifikowalny. Tym samym w przypadku uznania podatku VAT za niekwalifikowalny należy pomniejszyć o tę kwotę wartość wnioskowanego dofinansowania. Wartość niekwalifikowalnego VAT na etapie Wstępnej Propozycji Projektu będzie ujęta w budżecie działania w części B wniosku w „Wydatkach Ogółem”. Na etapach późniejszych, szczególnie podczas wdrażania projektu (przy sprawozdawczości) beneficjent będzie szczegółowiej przedstawiał kwotę VAT kwalifikowalną i niekwalifikowalną, składając stosowne oświadczenie.

Stowarzyszenie Samorządów Euroregionu, założone przez jednostki samorządu terytorialnego nie może być partnerem w projekcie. Zgodnie z Regulaminem naboru partnerem krajowym może być jedynie gmina, powiat lub ich związek (tj. związek międzygminny lub powiatowo-gminny), tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Proszę także zapoznać się z pytaniami nr 28, 54, 62, 92, 132 i udzielonymi na nie odpowiedziami dotyczącymi partnerstwa, umieszczonymi w kategorii wymogi formalne.

Zgodnie z rozdziałem 2 pkt 11 Regulaminu naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast partner krajowy to „gmina lub powiat lub ich związek połączony z Miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele”. W związku z powyższym spółdzielnie mieszkaniowe nie mogą być partnerem. Mogą natomiast być podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych (grantobiorcami) o ile Miasto lub partner krajowy przewidzi działanie grantowe. Więcej w poradniku „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” znajdującym się na stronie: https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/. Natomiast związki gminne mogą być partnerami krajowymi, ale tylko te, które tworzą z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie. Proszę zapoznać się z pytaniami nr 1, 62, 65, 92 w kategorii Wymogi formalne.

Występowanie pomocy publicznej nie wpływa na punktację uzyskiwaną w procesie oceny merytorycznej Wstępnej Propozycji Projektu, zmniejsza jedynie poziom możliwego dofinansowania działań, w których występuje pomoc publiczna.

Zgodnie z pkt 22.1 ppkt 5 Regulaminu w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast każde realizowane działanie musi wynikać ze strategii, potrzeb oraz celów projektu. Jeżeli to zadanie jest wpisane do strategii ZIT i nie będzie finansowane ze środków europejskich to może być uwzględnione w WPP w ramach działań podstawowych (lub uzupełniających), a czas realizacji może być dostosowany do Polsko- Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Jeżeli zadanie będzie finansowane ze środków europejskich, ale wyodrębniona jego część będzie stanowić zamkniętą całość i spełniać ww. wymagania i nie będzie sfinansowana ze środków europejskich, to może być ujęta we Wstępnej Propozycji Projektu jako działanie podstawowe albo działanie uzupełniające Niedopuszczalne jest natomiast jednoczesne finansowanie działania z dwóch różnych programów pomocowych. Jednocześnie proszę pamiętać, że w przypadku wpisania zadania do WPP w ramach działania podstawowego, a także jednoczesnego złożenia go w ramach Funduszy Europejskich oraz otrzymania informacji, że jest możliwość dofinansowania tego projektu w ramach ZIT, zastąpienie powyższego działania innym działaniem uzupełniającym będzie możliwe na etapie opracowywania Kompletnej Propozycji Projektu, ale jego usunięcie może wpłynąć na decyzję Komitetu Sterującego odnośnie dofinansowania projektu.

Wydatki w Programie mogą być ponoszone nie tylko przez Beneficjenta, ale również inne podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, do których należą grantobiorcy. Ci ostatni wyłaniani są w drodze konkursu na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Osoby fizyczne i spółdzielnie mieszkaniowe potencjalnie mogłyby uzyskać dotację m.in. na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska, przy czym po stronie Beneficjenta leży obowiązek upewnienia się, że działanie nadaje się do sfinansowania na podstawie ww. ustawy. To Miasto powinno określić, czy planowane działania zostały rodzajowo wymienione w art. 400a ust. 1 ustawy, jakie są wymogi formalne organizacji takiego konkursu oraz kto dokładnie może do konkursu przystąpić. W tym zakresie zachęcamy do lektury poradnika pt. „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, opublikowanego pod adresem: https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/.

Kwestia oceny wystąpienia pomocy publicznej wymaga przedstawienia szerszych informacji, w tym wskazania czy wykonanie ogrodzenia to jedyny zakres prac przewidziany do realizacji, informacji nt. wykorzystania obiektu na inne cele niż obiekt sportowy (np. organizacja eventów, wynajem na rzecz organizacji imprez plenerowych itp.), oferty dodatkowej, lokalizacji inwestycji, analizy konkurentów itd. Informacje w tym zakresie powinny zostać przedstawione w teście pomocy publicznej dla działania/poddziałania, który powinien zostać dostarczony wraz z wnioskiem o dofinansowanie. Wprawdzie w sytuacji, w której modernizacja stadionu (wykorzystywanego przez lokalny klub sportowy do rozgrywek w Lidze Okręgowej) ograniczy się jedynie do wykonania ogrodzenia pomiędzy polem gry, a widownią, mało prawdopodobne jest spełnienie łącznie wszystkich przesłanek pomocy publicznej wynikających z art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej TFUE); niemniej jednak ostateczna ocena uzależniona będzie od informacji przedstawionych w ramach testu pomocy publicznej. W sytuacji, w której dofinansowanie stanowić będzie pomoc publiczną wówczas jej przyznanie będzie możliwe w oparciu o pomoc de minimis lub ewentualnie pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną (o ile możliwe będzie potwierdzenie spełnienia warunków dla tego rodzaju pomocy). Zgodnie z informacjami przedstawionymi w pytaniu, ROSiR świadczy usługi w zakresie wynajmu stadionu w związku z tym to ROSiR powinien zostać uznany za beneficjenta pomocy w ramach dotacji. W przypadku ubiegania się o pomoc de minimis należy wykazać dysponowanie limitem pomocy de minimis (300 tys. Euro w odniesieniu do 3 ostatnich lat) przez ROSiR umożliwiającym uzyskanie dofinansowania. W zakresie weryfikacji limitu pomocy de minimis dla ROSiR należy mieć na uwadze zapisy pkt 4 preambuły do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis, zgodnie z którym jednostki gospodarcze, które są ze sobą powiązane wyłączne dlatego, że każda z nich jest bezpośrednio związana z danym organem publicznym lub danymi organami publicznymi, nie będą traktowane jako powiązane. Tym samym do limitu pomocy de minimis ROSiR nie należy wliczać pomocy de minimis uzyskanej przez inne jednostki Miasta. W przypadku ubiegania się o pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną należy wykazać spełnienie warunków wynikających z art. 55 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu w tym m.in. że: · infrastruktura sportowa nie będzie użytkowana wyłącznie przez jednego użytkownika uprawiającego sport zawodowo (pytanie na ile ten warunek jest możliwy do spełnienia w przypadku udostępnienia infrastruktury na rzecz klubu sportowego), · infrastruktura będzie udostępniana szeregowi użytkowników na przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach, wszelkie koncesje na budowę, modernizację lub prowadzenie infrastruktury sportowej i wielofunkcyjnej infrastruktury rekreacyjnej bądź inne formy powierzenia osobie trzeciej takich zadań udzielane są na otwartych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach, z należytym poszanowaniem obowiązujących zasad udzielania zamówień (pytanie na ile ten warunek może być spełniony w stosunku do relacji ROSiR-klub). Wartość pomocy nie może przekraczać różnicy między kosztami kwalifikowalnymi, a zyskiem operacyjnym z inwestycji. W tym celu koniecznym jest dokonanie wyliczenia zysku operacyjnego z uwzględnieniem tzw. rozsądnej prognozy, w ramach której istotnym będzie ustalenie kosztów operacyjnych i przychodów operacyjnych w okresie ekonomicznej użyteczności infrastruktury, które umożliwią ustalenie zysku. Alternatywnie w przypadku pomocy nieprzekraczającej 2,2 mln EUR maksymalną kwotę pomocy można ustalić na poziomie 80 % kosztów kwalifikowalnych. Jedocześnie należy podkreślić, iż to na Wnioskodawcy ciążyć będzie obowiązek i odpowiedzialność za przekazanie (w teście pomocy publicznej) wszystkich informacji pozwalających na weryfikację możliwości wystąpienia pomocy publicznej w projekcie oraz ewentualnej możliwości jej przyznania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że analiza wystąpienia pomocy publicznej wymaga przedstawienia szeregu informacji odnoszących się m.in. do zakresu rzeczowego inwestycji, planowanego zakresu usług, odbiorców, skali prowadzonej działalności w tym oferty dodatkowej, lokalizacji inwestycji, analizy konkurentów itd. Informacje w tym zakresie powinny zostać przedstawione w teście pomocy publicznej dla działania/poddziałania, który powinien zostać dostarczony wraz z wnioskiem o dofinansowanie. Na podstawie tych informacji możliwe będzie zweryfikowanie przesłanek pomocy publicznej wynikających z art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej TFUE). W myśl zapisów tegoż artykułu wsparcie stanowić będzie pomoc publiczną jeżeli łącznie spełnione będą następujące przesłanki: a) udzielane jest przez państwo lub z państwowych zasobów; b) ma charakter selektywny tj. skierowane jest do określonego przedsiębiorcy lub określonych przedsiębiorców; c) przedsiębiorca uzyskuje przysporzenie na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku; d) grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi UE. Należy podkreślić, iż udzielenie bezzwrotnej dotacji ze środków Programu wybranemu w ramach konkursu Wnioskodawcy z zasady powoduje spełnienie przesłanek wskazanych w lit. a) i b) powyżej. Analizując kwestie przesłanki określonej w lit. c) (tj. uzyskania przez przedsiębiorcę przysporzenia na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku) należy zwrócić uwagę, że pojęcie przedsiębiorstwa zgodnie z zapisami Załącznika nr 1 do Rozporządzenia KE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu należy rozpatrywać od strony funkcjonalnej. Tym samym każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług lub sprzedaży produktów jest traktowany jako przedsiębiorca. Nie ma znaczenia jego forma prawna, jak również fakt, że nie działa dla zysku lub świadczy usługi „po kosztach”. W myśl zapisów pkt. 8 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej Zawiadomienie KE) podmiot zaklasyfikowany zgodnie z prawem krajowym jako stowarzyszenie lub klub sportowy może zostać uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Ta sama zasada ma zastosowanie do podmiotu, który formalnie jest częścią administracji publicznej. Jedynym istotnym kryterium jest fakt, czy podmiot ten prowadzi działalność gospodarczą. Tym samym w przypadku świadczenia usług z zakresu odpłatnej dzierżawy lub też wynajmu obiektów sportowych ROSiR spełniać będzie definicję przedsiębiorcy w rozumieniu art. 107 ust. 1. W zakresie przesłanki wskazanej w lit d) weryfikacja prowadzona będzie m.in. w odniesieniu do tego, czy powstała infrastruktura ma konkurencyjny charakter, czy usługi będą mieć charakter komercyjny, do jakich grup odbiorców będzie skierowana (czy np. tylko dla społeczności lokalnej), czy istnieją inne tego typu obiekty w najbliższym otoczeniu, czy w danym sektorze finansowanie prywatne jest znaczne, czy istnieją podmioty z kapitałem z innych państw członkowskich prowadzące podobną działalność, czy istnieje prawdopodobieństwo przyciągnięcia klientów z innych państw członkowskich etc. W sytuacji potwierdzenia wpływu na konkurencję oraz wymianę handlową między państwami członkowskimi UE dofinansowanie stanowić będzie pomoc publiczną. Z kolei w sytuacji, gdy analiza przeprowadzona na podstawie przedstawionych we wniosku oraz teście pomocy publicznej informacji nie potwierdzi takiego wpływu dofinansowanie może zostać przyznane na zasadach ogólnych tj. bez pomocy publicznej. W tym zakresie należy zwrócić uwagę na zapisy pkt 197 Zawiadomienia KE, które wskazują, że wsparcie skierowane na rzecz obiektów sportowych i rekreacyjnych, które służą głównie społeczności lokalnej i w przypadku których istnieje niewielkie prawdopodobieństwo przyciągnięcia klientów lub inwestycji z innych państw członkowskich nie będzie wywierać wpływu na wymianę handlową. Przyjmując, że dofinansowanie stanowić będzie pomoc publiczną wówczas jej przyznanie będzie możliwe w oparciu o pomoc de minimis lub pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną. W przypadku ubiegania się o pomoc de minimis należy wykazać dysponowanie limitem pomocy de minimis (300 tys. Euro w odniesieniu do 3 ostatnich lat) przez ROSiR umożliwiającym uzyskanie dofinansowania. Zgodnie z informacjami przedstawionymi w pytaniu to ROSiR będzie wówczas beneficjentem pomocy (to ROSiR będzie świadczył usługi najmu/dzierżawy na rzecz operatora). W zakresie weryfikacji limitu pomocy de minimis dla ROSiR należy mieć na uwadze zapisy pkt 4 preambuły do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis zgodnie z którym jednostki gospodarcze, które są ze sobą powiązane wyłączne dlatego, że każda z nich jest bezpośrednio związana z danym organem publicznym lub danymi organami publicznymi, nie będą traktowane jako powiązane. Tym samym do limitu pomocy de minimis ROSiR nie należy wliczać pomocy de minimis uzyskanej przez inne jednostki Miasta. W przypadku ubiegania się o pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną należy wykazać spełnienie warunków wynikających z art. 55 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu w tym m.in. że: · infrastruktura sportowa nie będzie użytkowana wyłącznie przez jednego użytkownika uprawiającego sport zawodowo, · infrastruktura będzie udostępniana szeregowi użytkowników na przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach, wszelkie koncesje na budowę, modernizację lub prowadzenie infrastruktury sportowej i wielofunkcyjnej infrastruktury rekreacyjnej bądź inne formy powierzenia osobie trzeciej takich zadań udzielane są na otwartych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach, z należytym poszanowaniem obowiązujących zasad udzielania zamówień. Wartość pomocy nie może przekraczać różnicy między kosztami kwalifikowalnymi, a zyskiem operacyjnym z inwestycji. W tym celu koniecznym jest dokonanie wyliczenia zysku operacyjnego z uwzględnieniem tzw. rozsądnej prognozy, w ramach której istotnym będzie ustalenie kosztów operacyjnych i przychodów operacyjnych w okresie ekonomicznej użyteczności infrastruktury, które umożliwią ustalenie zysku. Alternatywnie w przypadku pomocy nieprzekraczającej 2,2 mln EUR maksymalną kwotę pomocy można ustalić na poziomie 80 % kosztów kwalifikowalnych. Jedocześnie należy podkreślić, iż to na Wnioskodawcy ciąży obowiązek i odpowiedzialność za przekazanie (w teście pomocy publicznej) wszystkich informacji pozwalających na weryfikację możliwości wystąpienia pomocy publicznej w projekcie oraz ewentualnej możliwości jej przyznania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Poszczególne działania w projekcie mogą być realizowane wyłącznie przez podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, o których mowa w pkt 13 Regulaminu. Szerszą informację na temat podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych zawiera poradnik „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” dostępny na stronie www.wsparciemiast.pl. Katalog przytoczony w poradniku ma charakter otwarty, stąd każdy przypadek należy przeanalizować indywidualnie. Mniejszościowy udział miasta w kapitale zakładowym spółki przesądza, że nie można traktować w tym przypadku spółki jako spółki komunalnej tego miasta. Należy więc rozważyć, czy spółka mogłaby zostać podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych na podstawie odrębnych przepisów prawa (np. jako grantobiorca). Analizy tej musi jednak dokonać każde miasto indywidualnie biorąc pod uwagę w szczególności planowany zakres działania, statut spółki oraz ustawy szczególne odnoszące się do sfery działalności spółki i planowanego działania (jeżeli takie istnieją). Podsumowując, przekazanie działania do samodzielnej realizacji jest możliwe tylko podmiotowi uprawnionemu do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, któremu na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów miasto może powierzyć realizację zadania publicznego bez konieczności zastosowania prawa zamówień publicznych. Odrębnym zagadnieniem jest natomiast kwestia własności majątku, do którego odnosi się działanie. Działanie może dotyczyć majątku podmiotu uprawnionego do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych o ile przepisy o pomocy publicznej /pomocy de minimis nie ograniczają kwalifikowalności wydatków na ten cel. Natomiast kwalifikowalność wydatków na majątku stanowiącym własność strony trzeciej jest uzależniona od posiadania przez miasto tytułu prawnego do dysponowania tym majątkiem oraz prawnej dopuszczalności przeznaczenia na niego środków publicznych. Oczywiście miasto będzie musiało wykazać, że wydatek ten jest niezbędny by osiągnąć cele strategiczne miasta i Programu Rozwoju Miast. Będzie musiało również wywiązać się z zasad trwałości projektu, o których mowa w pkt 26 Regulaminu.

Czas przeznaczony na ocenę Wstępnej Propozycji Projektu wynosi około 6 miesięcy. Wybór finalistów stanowiący Etap 1 (faza 2) liczony jest od 16 grudnia 2024 roku, czyli terminu zakończenia naboru Wstępnych Propozycji Projektów.

Zgodnie z punktem 11.2 „Regulaminu naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” miasto może zaplanować w ramach projektu realizację działania lub poddziałania grantowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków są podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. grantobiorcy. W związku z powyższym fundacja może być podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych tylko wtedy, gdy miasto uruchomi konkurs grantowy, a fundacja będzie mogła ubiegać się o ten grant i zostanie grantobiorcą. Wyłonieni przez wnioskodawcę/beneficjenta lub partnera krajowego grantobiorcy będą wówczas podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków w ramach działania/poddziałania grantowego lub jego części. Podkreślić również należy, że aktywności podejmowane przez fundacje użytkującą wybudowany w ramach projektu budynek powinny być spójne zarówno z celami fundacji oraz realizować cel działania spójny z celem obszaru tematycznego w ramach którego będzie realizowana inwestycja. Kwestie grantobiorców szerzej omówiono w poradniku pn. „Podmioty realizujące projekt w Polsko – Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” zamieszczonym na stronie www.wsparciemiast.pl. Pomoc publiczna może zaistnieć w przypadku wsparcia ze środków publicznych podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Należy jednak dokonać analizy wszystkich przesłanek pomocy w kontekście konkretnych okoliczności danego przypadku. Na podstawie udostępnionych informacji niestety nie można jednoznacznie przesądzić, czy faktycznie w związku z powierzeniem fundacji prowadzącej działalność gospodarczą użytkowania wybudowanego w ramach projektu budynku wystąpi pomoc publiczna. Generalnie należy dokonać pewnego rozróżnienia. W ramach zapisów ww. Zawiadomienia Komisja wprowadziła rozróżnienie w zakresie możliwości wystąpienia pomocy publicznej na następujących poziomach: • I poziom – wykonawca/ pierwszy właściciel infrastruktury; • II poziom – operator/ zarządzający infrastrukturą – do tej grupy podmiotów można zaliczyć np.: – przedsiębiorstwo, które bezpośrednio korzysta z infrastruktury do świadczenia usług użytkownikom końcowym, ale nie jest stroną umowy o dofinansowanie, – przedsiębiorstwo, które uzyskuje koncesję na użytkowanie i eksploatację infrastruktury lub wynajmuje ją w tych celach (np. zarządzający centrum kongresowym, którego właścicielem jest Miasto). Podmiot taki może zostać uznany za Beneficjenta pomocy z racji czerpania korzyści z wykorzystania do celów gospodarczych (np. usługowych) infrastruktury o ile stawka wynagrodzenia z tytułu prawa do eksploatacji infrastruktury określona została na poziomie poniżej stawek rynkowych; • III poziom – użytkownicy końcowi infrastruktury. W tym zakresie należy dokonać analizy pomocy publicznej, mając na uwadze ww. poziomy. Istotną kwestią jest to, jakie jest przeznaczenie przedmiotowego budynku i jaka forma i warunki udostępnienia obiektu. Inaczej można bowiem podejść do wybudowanego przez miasto budynku biurowego powierzonego w formie dzierżawy fundacji w celu prowadzenia tam przez fundację działalności w celu wsparcia przedsiębiorczości, która jednocześnie będzie działalnością gospodarczą (np. udostępnianie MŚP powierzchni co-workingowych), inaczej natomiast w przypadku budynku mającego stanowić centrum wsparcia organizacji pozarządowych, gdzie fundacja będzie np. udzielać nieodpłatnych informacji organizacjom non-profit. Istotne jest, jakiego rodzaju działalność będzie realizowana w budynku przez fundację i na jakich warunkach.

W przypadku, o którym mowa w art. 213 ust. 3 ustawy z dnia 20.07.2017 r. Prawo wodne, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie nie staną się podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych w Szwajcarsko-Polskim Programie Rozwoju Miast. Niemniej jednak, zawarcie porozumienia na podstawie wspomnianego przepisu umożliwia realizację działania przez miasto, bowiem uzyskuje ono uprawnienia właścicielskie w stosunku do śródlądowych wód płynących znajdujących się w granicach jednostek samorządu terytorialnego. Wskutek zawarcia ww. porozumienia, to miasto będzie ponosiło wydatki kwalifikowane w Programie oraz ono będzie zobowiązane do dochowania wszelkich wymogów Programu. Zgodnie z pkt 7 Regulaminu naboru, okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków o dofinansowanie. Tym samym, sfinansowanie kosztów opracowania dokumentacji powstałej przed datą rozpoczęcia naboru nie jest możliwe. Ponadto, wydatek został poniesiony przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, które w omawianym przypadku nie są podmiotem uprawionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. Porozumienie z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie powinno gwarantować zachowanie zasad trwałości projektu dotyczących utrzymania celów oraz wskaźników produktu i rezultatu określonych we wniosku o dofinansowanie, a także utrzymania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych, nabytych lub ulepszonych w toku realizacji projektu. Zgodnie z pkt 26 Regulaminu naboru, zasady utrzymania trwałości projektu obowiązują przez okres realizacji umowy o dofinansowanie oraz co najmniej pięć lat od daty zakończenia projektu (dnia akceptacji przez KIK-OP sprawozdania końcowego z realizacji projektu).

Możliwość realizacji zadania polegającego na kontynuacji działalności np. Klubu seniora zależeć będzie od tego, czy takie zadanie będzie uzasadnione potrzebami Miasta, będzie realizować cel projektu oraz będzie zgodne z celami Programu.

W ramach obszaru tematycznego „Transformacja energetyczna i energia odnawialna” możliwe są projekty związane z budową instalacji do produkcji energii elektrycznej i cieplnej pod warunkiem, że potrzeba ich realizacji będzie wynikać z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, a cel działania będzie spójny z celami strategicznymi miasta określonymi w dokumentach strategicznych i celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. By dowiedzieć się o tym więcej, zachęcamy do zapoznania się z kryteriami i zasadami oceny formalnej Wstępnych Propozycji Projektów, które znajdują się w rozdziale 18.1 Regulaminu. Z kolei wykaz elementów podlegających ocenie formalnej zawiera karta oceny formalnej, stanowiąca załącznik nr 6 do Regulaminu, dostępna na stronie www.programszwajcarski.gov.pl. Ponadto, należy także pamiętać, że kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w punkcie 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Co do pytania dotyczącego pomocy publicznej stwierdzić należy, że generalnie, ilekroć projekt związany jest z działalnością gospodarczą – należy dokonać jego pogłębionej analizy pod kątem pomocy publicznej. Z opisu zdaje się wynikać, że w opisywanym zakresie przedmiotowa instalacja wytwarzać będzie energię elektryczną i cieplną która następnie: – oferowana będzie na rynku (30-50% energii cieplnej, 80% energii elektrycznej) – sprzedaż energii stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu pomocy publicznej, – wykorzystywana będzie na potrzeby własne (50-70% energii cieplnej, 20% energii elektrycznej) przy czym potrzeby własne związane są z działalnością oczyszczalni ścieków – taka działalność również stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu pomocy publicznej. Biorąc pod uwagę dotychczasową praktykę decyzyjną KE oraz orzecznictwo TSUE w przypadku podmiotów prowadzących działalność na rynku wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej zasadniczo należy stwierdzić, że dotacja dla takiego projektu stanowić będzie pomoc publiczną lub pomoc de minimis. W efekcie poziom dofinansowania będzie zależał od przepisów pomocowych. Nie przesądzając ostatecznie najprawdopodobniej zastosowanie może tu znaleźć pomoc przewidziana w art. 41 rozporządzenia 651/2014. Przepis ten obejmuje zarówno pomoc dla instalacji OZE, jak również pomoc dla wysokosprawnej kogeneracji. Intensywność pomocy nie może przekraczać: a) 45 % kosztów kwalifikowalnych w przypadku inwestycji w produkcję odnawialnych źródeł energii, w tym pomp ciepła zgodnych z załącznikiem VII do dyrektywy 2018/2001, wodoru odnawialnego i wysokosprawnej kogeneracji opartej na odnawialnych źródłach energii; b) 30 % kosztów kwalifikowalnych w przypadku każdej innej inwestycji objętej niniejszym artykułem. Istotne jest jednocześnie ustalenie, czy opisywana instalacja mieści się w definicji wysokosprawnej kogeneracji (art. 2 pkt 107 rozporządzenia 651/2014 – przepis ten odsyła do art. 2 pkt 34 dyrektywy 2012/27/UE) lub energii ze źródeł odnawialnych (art. 2 pkt 109 rozporządzenia651/2014 – przepis ten odsyła do art. 2 pkt 1 dyrektywy (UE) 2018/2001). Ponieważ wskazano, że energia ma być produkowana ze zrębków drzewnych, należy zwrócić uwagę na pewne uwarunkowania dotyczące użycia paliwa produkowanego z biomasy w kontekście kryteriów zrównoważonego rozwoju odnoszących się do wykorzystania drewna, o których mowa w dyrektywie 2018/2001 (uwzględniając zmiany wprowadzone dyrektywą 2023/2413). Alternatywnie potencjalne zastosowanie może znaleźć pomoc de minimis. W przypadku tego rodzaju pomocy nie ustalono odgórnych poziomów dofinansowania (jako procentu kosztów kwalifikowalnych), jednak ustanowiono ogólny limit kwotowy. Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis stanowi, że całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez jedno państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 300 000 EUR w okresie trzech lat.

Zgodnie z regulaminem partnerem krajowym może być gmina lub powiat lub ich związek (mający osobowość prawną) powiązany z Miastem funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Jeżeli powyższy warunek jest spełniony tj. we Wstępnej Propozycji Projektu uzasadniona jest potrzeba realizacji partnerstwa w obszarze funkcjonalnym to nie ma znaczenia, iż partnerem jest inne miasto znajdujące się na liście 139 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Przy czym w umowie partnerskiej czy liście intencyjnym musi być wyraźnie określone kto jest Beneficjentem, a kto partnerem. Wniosek może być złożony wyłącznie przez Beneficjenta, którym może być tylko 1 miasto.

Tak, wskazane wydatki mogą być wydatkami kwalifikowalnymi pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu, w tym m.in.: kryterium proporcjonalności i niezbędności do realizacji projektu. Warto także pamiętać, że kwalifikowalność wydatków oceniana będzie nie tylko na podstawie wspomnianych kryteriów, ale również na podstawie: uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, oraz uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Zachęcamy do zapoznania się z pytaniem nr 100 w kategorii Wymogi formalne i pytaniem nr 2 w kategorii OT 9. Ochrona przyrody i różnorodność biologiczna.

Miasto może realizować działania w granicach administracyjnych całej jednostki samorządu terytorialnego, tj. zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich. Kluczowe jest uzasadnienie potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta oraz celami programu. Jednocześnie należy stwierdzić, iż Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast nie wyznacza warunków koncentracji 120 RLM, co nie oznacza, iż budowa sieci nie powinna być ekonomicznie uzasadniona, co będzie elementem eksperckiej oceny takiego działania.

Analiza kwalifikowalności podatku VAT jest przeprowadzana odrębnie dla każdego wydatku, a wynik tej analizy znajduje odzwierciedlenie w poz. 22 fiszki działania, która stanowi część B wniosku o dofinansowanie. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w odpowiedzi na pytanie nr 146 w kategorii Wymogi formalne.

Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast nie kategoryzuje działań na „miękkie” i „twarde”. Kategorią dzielącą wydatki kwalifikowane jest źródło finansowania projektów. Każdy projekt musi realizować co najmniej jedno działanie wpisujące się w szczegółowy cel finansowany ze środków SECO oraz co najmniej jedno działanie powinno być finansowane ze środków SDC. Działanie, którego treścią jest realizacja programu zdrowotnego, programu profilaktycznego, jest działaniem, którego źródłem finansowania jest SDC. Może stanowić odrębne, samodzielne działanie podstawowe. Pamiętać należy, że wdrażanie programów zdrowotnych, programów profilaktycznych poprzedzone musi być przeprowadzeniem diagnozy sytuacji zdrowotnej mieszkańców. Działanie z Obszaru Tematycznego 10 powinno znajdować swoje uzasadnienie we wnioskach z diagnozy sytuacji zdrowotnej mieszkańców.

Tabelę, w której przypisano obszary tematyczne działań do źródeł alokacji pomocy finansowej (SECO/SDC) zamieszczono w punkcie 8 Regulaminu naboru. Podzielono ją na 6 celów szczegółowych oraz 14 obszarów tematycznych, spośród których część może być finansowana ze środków SDC, część ze środków SECO oraz część ze środków SECO lub SDC (wedle wyboru Wnioskodawcy). Zachęcamy do zapoznania się również z odpowiedziami na pytania o zbliżonej tematyce, nr 115-118, 125-126 oraz 142-143 w kategorii Wymogi formalne.

Zgodnie z pkt 8 Regulaminu naboru, każdy projekt musi realizować co najmniej jedno działanie wpisujące się w wymieniony szczegółowy cel finansowane ze środków SECO oraz co najmniej jedno działanie finansowane ze środków SDC Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. W tabeli zawartej w pkt 8 Regulaminu cele szczegółowe zostały podzielone na 14 obszarów tematycznych. Przypisanie działania do konkretnego obszaru tematycznego jest obligatoryjne, zatem nie ma możliwości wskazywania innych obszarów niż te wymienione w Regulaminie. Jak wspomniano w odpowiedzi na pytanie nr 125, przez wpisywanie się w cele należy rozumieć wybór takiego działania, którego zakres zawiera się wśród obszarów tematycznych przyporządkowanych do celów szczegółowych. W związku z tym takie działanie, które nie wpisuje się w żaden obszar tematyczny nie powinno znaleźć się we Wstępnej Propozycji Projektu. Zachęcamy do zapoznania się również z odpowiedziami na pytania o zbliżonej tematyce, nr 115-118, 125-126 oraz 142-143 w kategorii Wymogi formalne.

Samorządowa instytucja kultury może samodzielnie realizować działanie jako podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. Wówczas finansowanie tego działania odbywa się w oparciu o art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Instytucja kultury powinna zostać przypisana do danego działania (lub poddziałania) we wniosku o dofinansowanie, a następnie wskazana w budżecie załączonym do umowy o dofinansowanie oraz sprawozdaniach (zob. odpowiedź na pytanie nr 72). Środki na realizację działania uzyskuje od miasta w formie dotacji. Rodzaj i zakres dotacji ustalany jest na podstawie zakresu i przedmiotu działania. Szczegółowe informacje dotyczące podstaw prawnych realizacji działań przez samorządowe instytucje kultury zawarto w poradniku „Podmioty realizujące projekt w Polsko Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, dostępnym na stronie www.wsparciemiast.pl w zakładce: baza wiedzy->wymogi formalne->poradniki metodyczne.

W Programie nie przewidziano możliwości łączenia budżetów dwóch (lub więcej) miast kwalifikujących się do objęcia wsparciem i składania jednego wniosku o dofinansowanie wspólnego projektu o wartości przekraczającej maksymalną wartość dofinansowania wskazaną w punkcie 12 Regulaminu naboru. Każde uprawnione miasto powinno złożyć wniosek o dofinansowanie realizacji projektu samodzielnie. Oczywiście, możliwe jest budowanie partnerstw, w skład których wejdą inne miasta z listy 139 uprawnionych JST, jednak pod warunkiem, że zostaną spełnione regulaminowe warunki (tj. miasta tworzą obszar funkcjonalny o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych, co poparte jest przedstawieniem stosownych analiz we wniosku aplikacyjnym). Nie rekomenduje się natomiast złożenia przez dwa uprawnione miasta tworzące obszar funkcjonalny dwóch niezależnych projektów, których siła wzajemnych powiązań będzie na tyle duża, że realizacja jednego projektu bez realizacji drugiego straci swoją racjonalność. Należy bowiem brać pod uwagę, iż projekty te będą oceniane odrębnie, a wynik oceny nie jest znany na etapie składnia wniosku (np. jeden z nich może nie zostać skierowany do dofinansowania). Odnosząc się do ostatniej kwestii, zgodnie z pkt 5 Regulaminu naboru, partnerem krajowym może zostać gmina, powiat lub ich związek (mający osobowość prawną) tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Związek JST (niezależnie od tego, czy miasto uprawnione jest członkiem związku, czy też nie jest) może zatem być partnerem krajowym, o ile zostaną wykazane wskazane wyżej powiazania.

Działanie, którego treścią jest realizacja programu zdrowotnego, programu profilaktycznego kierowanego do odbiorców ostatecznych, którymi są w tym wypadku uczniowie szkół ponadpodstawowych jest w całości działaniem, którego wydatki są kwalifikowane. Beneficjentem umowy pozostaje miasto. Programem objęci zostaną uczniowie szkół ponadpodstawowych będący odbiorcami ostatecznymi. Zgodnie z definicją odbiorcy ostatecznego, zawartą w Regulaminie, pkt 2 ppkt 10 – „odbiorcą ostatecznym jest każdy kto odniesie korzyści w efekcie realizacji działań finansowanych w Programie Rozwoju Miast, np. m.in. mieszkaniec, uczeń, pacjent, organizacja pozarządowa czy przedsiębiorca”. Regulamin nie definiuje ucznia szkoły ponadpodstawowej, odbiorcy ostatecznego, jako mieszkańca miasta. Należy jednocześnie założyć, że wśród uczniów są również mieszkańcy miasta, a zgodnie z pkt. 14.3 „Inne zasady horyzontalne”: każde miasto i partner krajowy, decydując się na udział w Programie Rozwoju Miast, zobowiązuje się przestrzegać zasad horyzontalnych w toku opracowywania Wstępnej Propozycji Projektu, Kompletnej Propozycji Projektu oraz na etapie realizacji projektu. Wśród wymienionych zasad szczególną uwagę, w omawianym przypadku, zwraca zapis o przestrzeganiu poszanowania godności ludzkiej i równości oraz zapis o zapobieganiu konfliktom interesów i unikaniu ich.

Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu „Wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta i partnera krajowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków są również podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy, miasto partner szwajcarski”. Podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych nie może być natomiast wykonawca (w rozumieniu art. 7 pkt 30 ustawy z dnia 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych), czyli podmiot (w tym osoba prawna), który ubiega się o udzielenie zamówienia, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego. W zależności od rodzaju działalności spółki oraz w zależności od zakresu powierzanego przez gminę (wnioskodawcę) spółce zadania, spółka prawa handlowego z większościowym udziałem tej gminy, a więc taka, w której gmina posiada ponad 50% udziałów lub akcji w kapitale zakładowym, może być albo wykonawcą albo podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych. Należy także pamiętać, że spółka gminna nie może samodzielnie złożyć wniosku, gdyż zgodnie z regulaminem, uprawnionych do składania wniosków o dofinansowanie jest wyłącznie 139 jednostek samorządu terytorialnego – miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, wskazane w „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” jako obszar strategicznej interwencji, wymienione w zał. nr 1 do Regulaminu. Jednocześnie zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” dostępnym na stronie: https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/, w którym kompleksowo omówione zostały kwestie podmiotów, które mogą realizować projekt przygotowywany przez miasto-wnioskodawcę.

Proporcja wartości dofinansowania 63,76% SECO, 36,24% SDC istotna jest na etapie składania Wstępnej Propozycji Projektu w odniesieniu do działań podstawowych. W przypadku działań uzupełniających wnioskodawca ma dowolność w sposobie konstruowania ich obszarów tematycznych, zakresów i budżetu. Decyzję o ewentualnym wyłączeniu któregoś z działań z działań podstawowych i włączeniu w to miejsce działania uzupełniającego podejmował będzie Komitet Sterujący w trybie rekomendacji na etapie Kompletnej Propozycji Projektu. Rolą Komitetu będzie zatem wskazanie takiego działania, które najpełniej wpisuje się – jego zdaniem – w cele, założenia projektu, a także wysokość i źródła finansowania. Konkludując – obowiązkiem Wnioskodawcy jest zachowanie właściwej proporcji źródeł finasowania wyłącznie w stosunku do działań podstawowych na etapie Wstępnej Propozycji Projektu.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie 149, „Występowanie pomocy publicznej nie wpływa na punktację uzyskiwaną w procesie oceny merytorycznej Wstępnej Propozycji Projektu, zmniejsza jedynie poziom możliwego dofinansowania działań, w których występuje pomoc publiczna.”. Natomiast jak wynika z pkt 23 Regulaminu, szczegółowa ocena wszystkich przesłanek dopuszczalności pomocy publicznej i pomocy de minimis nastąpi na drugim etapie, tj. po złożeniu Kompletnej Propozycji Projektu. Jeśli zatem w ramach testu pomocy publicznej Wnioskodawca błędnie zakładał, że działanie nie jest objęte pomocą publiczną, wówczas na etapie oceny Kompletnych Propozycji Projektów, poziom dofinansowania dla danego działania może zostać pomniejszony. Wnioskodawca lub inny podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych będzie miał wówczas obowiązek zapewnić wkład własny w wysokości przewidzianej przepisami o pomocy publicznej.

Zgodnie z pkt 22.4 Regulaminu, niekwalifikowalne w Programie Rozwoju Miast są wydatki na nabycie gruntów, w tym nabycie prawa do użytkowania wieczystego. Nie ma przy tym znaczenia cel, dla którego wydatek ten miałby zostać dokonany. W przypadku nabycia własności nieruchomości gruntowej zabudowanej, niekwalifikowany będzie jedynie koszt nabycia gruntu. Miasto powinno zadbać o jednoznaczne wskazanie kosztów składowych nabycia zabudowanej nieruchomości (np. na podstawie operatu szacunkowego).

Jak wynika z Karty Oceny Merytorycznej Wstępnej Propozycji Projektu, działanie może uzyskać maksymalną liczbę punktów we wspomnianym kryterium, jeśli m.in. „Prowadzono działania partycypacyjne na etapie przygotowawczym. Kluczowi interesariusze i odbiorcy ostateczni zostali zaproszeni i zaangażowani w proces oceny uzasadnienia działania, poinformowani o zakresie działania i potencjalnych skutkach. Zastosowano różnorodne formy partycypacji społecznej oraz nowatorskie formy włączania społecznego. Opinie i potrzeby uczestników zostały uwzględnione na etapie przygotowania projektu.” Możliwe jest zatem włączenie interesariuszy już po przygotowaniu dokumentacji technicznej (por. odpowiedź na pytanie nr 106). Niemniej, należy mieć na uwadze, że trudno jednoznacznie wskazać, na ile wnioskodawca jest w stanie uwzględnić opinie i potrzeby interesariuszy dla działania, którego dokumentacja formalno-prawna jest już w pełni przygotowana. Jeśli przedmiot działania w pełni odpowiada na prawidłowo zidentyfikowane oczekiwania społeczne i zostanie to udokumentowane, wówczas nie sposób wykluczyć, że działanie uzyska wysoką liczbę punktów we wskazanym kryterium. Ostateczna ocena należy jednak do ekspertów.

Zgodnie z rozdziałem 2 pkt 11 Regulaminu naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast partner krajowy to „gmina lub powiat lub ich związek połączony z Miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele”. Regulamin stanowi zatem o obszarze, dla którego istnieją wspólne cele. W interpretacji tego zapisu, pomocna może być definicja obszaru funkcjonalnego zawarta w art. 5 pkt 6a ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Zgodnie z treścią tego przepisu, obszar funkcjonalny jest to obszar, na którym występuje względnie wyodrębniający się, intensywny i otwarty system powiązań społecznych, gospodarczych lub przyrodniczych, uwarunkowanych cechami środowiska geograficznego (przyrodniczego i antropogenicznego); szczególnym typem obszaru funkcjonalnego jest miejski obszar funkcjonalny. Trudno może być uzasadnić istnienie takich powiązań dla miasta, które oddalone jest 550 km od wnioskodawcy. Celem umożliwienia realizacji projektu w partnerstwie nie było dopuszczenie współpracy wszystkich miast na terytorium RP niezależnie od ich położenia, a tylko takich, które znajdują się w obszarze, dla którego istnieją wspólne cele. Miasta z różnych obszarów Polski ze swojej istoty pełnią te same funkcje, jednak w Programie niezbędne jest, aby przyświecały im wspólne cele, wynikające z położenia w tym samym obszarze.

Jeśli spółka gminna realizuje działanie jako podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, wówczas może ona zarówno ponosić wydatki kwalifikowane jak i wnieść wkład własny (por. Poradnik „Podmioty realizujące projekt w Polsko Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, s. 10). Wobec spółki weryfikowane są również wszelkie wymogi regulaminowe, takie jak przestrzeganie zasad dotyczących kwalifikowalności wydatków i sposobu ich ponoszenia, składanie oświadczeń w sprawie kwalifikowalności podatku VAT, przestrzeganie zasad trwałości projektu oraz upowszechnianie zasad horyzontalnych.

Proporcja wartości dofinansowania 63,76% SECO, 36,24% SDC istotna jest na etapie składania Wstępnej Propozycji Projektu w odniesieniu do działań podstawowych. W przypadku działań uzupełniających wnioskodawca ma dowolność w sposobie konstruowania ich obszarów tematycznych, zakresów i budżetu. Decyzję o ewentualnym wyłączeniu któregoś z działań z działań podstawowych i włączeniu w to miejsce działania uzupełniającego podejmował będzie Komitet Sterujący w trybie rekomendacji na etapie Kompletnej Propozycji Projektu. Rolą Komitetu będzie zatem wskazanie takiego działania, które najpełniej wpisuje się – jego zdaniem – w cele, założenia projektu, a także wysokość i źródła finansowania. Konkludując – obowiązkiem Wnioskodawcy jest zachowanie właściwej proporcji źródeł finasowania wyłącznie w stosunku do działań podstawowych na etapie Wstępnej Propozycji Projektu.

Wnioskodawca musi zabezpieczyć wkład własny na koszty kwalifikowane oraz koszty niekwalifikowane najpóźniej na etapie podpisania umowy o dofinansowanie. Na etapie składania Wstępnej Propozycji Projektu wnioskodawca musi wskazać źródło finansowania wyżej wskazanych wydatków, a także złożyć oświadczenie (będące częścią formularza wstępnej propozycji projektu – pkt 14.2), że posiada środki na zapewnienie współfinansowania projektu.

Zgodnie z Rozdziałem 11.1 Regulaminu naboru: „W przypadku działań o wartości równej bądź wyższej od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych nieprzedstawienie prawomocnych pozwoleń na budowę lub zgłoszenia, skutkuje negatywną oceną Wstępnej Propozycji Projektu w ramach oceny formalnej.” W przypadku działania, którego wartość jest niższa niż 35% wartości dofinansowania działań podstawowych, wnioskodawca opisuje poziom gotowości do realizacji działania. Gotowość może być wyrażona prawomocnymi decyzjami pozwolenia na budowę i decyzją środowiskową, jeżeli zakres prac wymaga takich dokumentów. Jeżeli zakres prac ich nie wymaga, wnioskodawca w fiszce działania (pkt 15.3) w części B wniosku o dofinansowanie, oświadcza o tym fakcie. W związku z tym nie jest wymagane potwierdzenie tego faktu przez organ administracji architektoniczno-budowlanej. W podobnym zakresie udzielono już odpowiedzi na pytanie nr 82.

Zgodnie z regulaminem uprawnionych do składania wniosków o dofinansowanie jest wyłącznie 139 jednostek samorządu terytorialnego – miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, wskazane w „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” jako obszar strategicznej interwencji, wymienione w zał. nr 1 do Regulaminu. Natomiast ze wsparcia oferowanego przez Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast może skorzystać również partner krajowy, o którym mowa w rozdz. 5 regulaminu (partnerem krajowym może zostać gmina, powiat lub ich związek mający osobowość prawną, tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych), jeśli wnioskodawca uzasadni potrzebę realizacji takiego projektu w partnerstwie. Zadanie inwestycyjne może być zrealizowane – o ile wskazane w pytaniach JST należą do obszaru funkcjonalnego Miasta wnioskodawcy i wnioskodawca we Wstępnej Propozycji Projektu wiarygodnie wskaże i udowodni te powiązania. W takiej sytuacji Stają się one pełnoprawnymi podmiotami, które mogą ponosić wydatki na terenie obszaru funkcjonalnego objętego projektem. W Regulaminie nie występuje pojęcie „partnera spoza obszaru funkcjonalnego”. Udowodnienie powiązań funkcjonalnych z innymi JST (gmina, powiat) czy w ramach związku komunalnego jest warunkiem sine qua non utworzenia partnerstwa. Tylko takie podmioty i na obszarze przez siebie administrowanym są uprawnione do ponoszenia wydatków. Proszę także zapoznać się z pytaniem i odpowiedzią nr 127 w kategorii Wymogi formalne.

W przypadku działań grantowych przewidujących finansowanie robót budowlanych, na etapie WPP miasto przedstawia wyłącznie ogólne informacje dotyczące działania/poddziałania grantowego. Wymóg gotowości robót budowlanych wskazanych we wniosku o dofinansowanie ma na celu zapewnienie wdrożenia projektu, a co za tym idzie wydatkowania przyznanych środków w okresie kwalifikowalności wydatków. W przypadku działań grantowych te kwestie będą badane na etapie przygotowania Kompletnej Propozycji Projektu. Odnosząc się do drugiej kwestii, nie ma przeszkód, aby miasto finansowało z Programu jedynie część planowanych robót grantobiorcy. Wówczas pozostały koszt robót powinien ponieść grantobiorca lub miasto – ze środków własnych lub przychodów zwrotnych (kredytów, pożyczek lub obligacji). Należy przy tym pamiętać o tym, że w opisie działania w WPP niezbędne jest wskazanie konkretnych podstaw prawnych, na podstawie których miasto planuje realizację działania w formule grantowej.

Powyższe wyliczenie jest prawidłowe. Przy przyjętych założeniach, budowa DPS jako jedyne działanie podstawowe finansowane ze środków SDC nie może przekroczyć 28 286 653,63 PLN. Zakładając, że kwota 49 767 026,37 PLN jest wydatkowana na inne działania podstawowe ze środków SECO, na koszty zarządzania projektem pozostają 2 000 000 PLN, czyli 2,56% łącznej kwoty przeznaczonej na sfinansowanie działań podstawowych. Słusznie tych środków nie wliczono do proporcji 63,76% SECO oraz 36,24% SDC, bowiem zostaną one przypisane do wspomnianych źródeł alokacji pomocy finansowej – wespół z wydatkami na współpracę bilateralną – dopiero na etapie wdrażania.

Kompleksowość projektu nie może zagrażać spełnieniu zapisów Regulaminu naboru Programu. Zgodnie z pkt. 11.1 miasto może zaplanować większą liczbę działań utrzymując jednak wymaganą proporcję dotyczącą planowanej wartości dofinansowania. W każdym obszarze tematycznym miasto może zaplanować dwa działania, jednak liczba działań podstawowych ogółem nie może przekroczyć 15. Z Kolei w pkt. 8 znajduje się zapis, że każdy projekt musi realizować co najmniej jedno działanie wpisujące się w szczegółowy cel finansowane jest ze środków SECO oraz co najmniej jedno działanie finansowane ze środków SDC. Oznacza to, że to działanie jest przypisane do źródła finansowania, a nie poddziałanie i to działanie jest strategicznym elementem projektu. Regulamin dopuszcza podział działania na poddziałania, ale jednocześnie wskazuje, że każde podziałanie stanowi wyodrębnione przedsięwzięcie lub zespół przedsięwzięć powiązanych tematycznie. Poddziałanie jest wyodrębnioną częścią działania i to w stosunku do działania wskazujemy właściwy obszar tematyczny i przypisane do OT źródło finansowania.

Jeżeli przeprowadzona diagnoza w sposób wiarygodny pokaże potrzebę realizacji tak opisanego działania, a także znajdzie ono potwierdzenie w długoterminowych celach rozwojowych miasta i będzie spójne z pozostałymi działaniami opisanymi we Wstępnej Propozycji Projektu tworząc z nimi logiczną całość – jest działaniem kwalifikowanym. Przy czym decyzja na ile działanie takie wpisze się w projekt i w konkretny obszar tematyczny zawsze jest decyzją i odpowiedzialnością Wnioskodawcy. W trakcie oceny merytorycznej, oceniane będą m.in. uzasadnienie projektu, a także zakres działania oraz jego uzasadnienie (w tym korelacja z celem strategicznym miasta, projektu i programu – pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Odnosząc się do drugiej części pytania należy stwierdzić, iż liczba odcinków dróg, a nawet liczba przygotowanych dokumentacji budowalnych i wydanych (planowanych do wydania) pozwoleń na budowę (decyzji ZRID) nie jest tym elementem, który rozstrzyga o podziale działania na mniejsze części w postaci poddziałań. Zasadniczą przesłanką do tworzenia poddziałań w ramach działania jest podejrzenie wystąpienia pomocy publicznej w jakiejś części działania. Zatem nie ma potrzeby podziału tak skonstruowanego działania na mniejsze części, natomiast koszty, a także opis stanu gotowości poszczególnych zadań (w tym przypadku odcinków dróg) należy opisać w punkcie 15. Przygotowanie do realizacji i 16. Harmonogram realizacji działania części B wniosku, a także w punkcie 19. Budżet działania wraz z uzasadnieniem kosztów.

Tak, Związek JST może być partnerem w więcej niż jednym projekcie o ile tworzy z Miastem (Wnioskodawcą) obszar powiązany funkcjonalnie i Wnioskodawca uzasadni potrzebę realizacji projektu w partnerstwie.

Wydatek VAT jest kosztem kwalifikowanym, jeżeli nie jest możliwy do odzyskania przez Wnioskodawcę. Jeżeli VAT jest możliwy do odzyskania przez Wnioskodawcę, wtedy stanowi koszt niekwalifikowany. W takiej sytuacji w budżecie projektu (część A wniosku o dofinasowanie) wydatki ogółem stanowią wydatki kwalifikowane oraz niekwalifikowane jak np. niekwalifikowany VAT. W przypadku gdy VAT jest dla danego działania niekwalifikowany w kolumnie dofinansowanie należy wpisać kwotę netto działania a w kolumnie wydatki ogółem – kwotę brutto. W związku z powyższym kolumna „wkład własny na wydatki kwalifikowane” dotyczy tylko i wyłącznie wydatków kwalifikowanych (bez VAT). W kolumnie wydatki ogółem Beneficjent zobowiązany jest wskazać jakiej wysokości środki muszą zostać zapewnione ze względu na planowaną realizację projektu, ale które nie będą mogły być pokryte z dofinansowania, natomiast obowiązkiem Miasta będzie zapewnienie dla nich źródeł finansowania.

Zgodnie z regulaminem naboru projektów w ramach Polsko – Szwajcarskiego Programu Miast pojawia się definicja realizatora działań, a nie inwestora zastępczego. Wody Polskie mogą zostać podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, wybranym lub wskazanym przez beneficjenta lub partnera krajowego, o ile wskazanie takie lub wybór oparty jest o obowiązujące przepisy prawa. Proszę zapoznać się z pyt. nr 4 w ramach OT Gospodarka wodno – ściekowa oraz zapraszam do zapoznania się z opracowaniem pt. „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, opublikowanym na stronie https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne

Zgodnie z regulaminem naboru projektów, istotnym elementem oceny będzie stopień przygotowania działań do realizacji. W przypadku działań o wartości równej bądź wyższej od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych nieprzedstawienie prawomocnych pozwoleń na budowę skutkuje negatywną oceną Wstępnej Propozycji Projektu w ramach oceny formalnej. Proszę także zapoznać się z pytaniami i odpowiedziami nr 57 i 61 w kategorii Wymogi formalne.

Zgodnie z Rozdziałem 11.1 Regulaminu naboru: „W przypadku działań o wartości równej bądź wyższej od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych nieprzedstawienie prawomocnych pozwoleń na budowę skutkuje negatywną oceną Wstępnej Propozycji Projektu w ramach oceny formalnej.” W związku z powyższym, jeżeli działanie podstawowe (inwestycja) będzie miało wartość równą bądź wyższą od 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych (całego projektu) to obowiązkowe jest przedstawienie prawomocnego pozwolenia na budowę i dołączenie do fiszki tego działania prawomocnego pozwolenia na budowę. Ostateczny termin składania Wstępnych Propozycji Projektu upływa w dniu 16 grudnia 2024 roku. Zgodnie z Rozdziałem 18.1 Regulaminu naboru wniosków: „Kryteria formalne, które podlegają uzupełnieniu, ale których niespełnienie powoduje negatywną ocenę działania dotyczą weryfikacji złożenia obligatoryjnych oświadczeń bądź załączenia obligatoryjnych załączników do fiszki”. W przypadku braku prawomocnych pozwoleń, decyzji, zgłoszeń na dzień 16 grudnia 2024 roku wnioskodawca będzie miał 7 dni na uzupełnienie stwierdzonych braków. W związku z powyższym uzupełniane dokumenty mogą mieć datę uprawomocnienia zawierającą się między datą składania WPP, a datą złożenia korekty.

Okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków. Koszty związane z wykonaniem diagnozy problemów miasta i przygotowaniem dokumentacji aplikacyjnej poniesione od dnia ogłoszenia naboru są kosztami kwalifikowanymi. Muszą one spełnić kryteria kwalifikowalności SPPW, np. zostać zlecone zgodnie z właściwą procedurą. Ponadto należy pamiętać, że, koszty, o których mowa w pytaniu, Miasto ponosi na własne ryzyko. Będą one zrefundowane tylko w przypadku podpisania umowy o dofinansowanie projektu.

Każde działanie stanowi odrębną zamkniętą część projektu i jest wiązką skoordynowanych inicjatyw mających wspólny cel. Jedno działanie (lub jego część) może dotyczyć kilku obszarów tematycznych, niemniej jednak we wniosku o dofinansowanie należy wskazać główny (kluczowy) obszar tematyczny, w którym działanie jest realizowane i cel szczegółowy Programu, który działanie realizuje.

Ocena pomocy publiczna w przypadku budowy centrum edukacji ekologicznej uzależniona jest m.in.: • od tego jaka będzie forma podmiotu prowadzącego działalność (np. czy to będzie jednostka organizacyjna JST, operator zewnętrzny), • zakresu inwestycji (np. czy będzie posiadało miejsca noclegowe, sale konferencyjną), • świadczonych usług przez centrum (np. odpłatne usługi eksperckie), • odbiorców oferty (np. czy obiekt będzie nastawiony na mieszkańców, czy też na turystów), • dodatkowych atrakcji (np. czy obiekt będzie zlokalizowany w ramach kompleksowego ośrodka wypoczynkowego), • prowadzenia zajęć w innych językach. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że zgodnie z zapisami pkt 34 Zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej niektóre działania związane z kulturą, zachowaniem dziedzictwa kulturowego i ochroną przyrody mogą być organizowane w sposób niekomercyjny i nie mieć charakteru gospodarczego. Jak zauważa KE, ich finansowanie ze środków publicznych nie musi więc stanowić pomocy państwa. Podobnie fakt, że odwiedzający instytucje kultury lub uczestnicy wydarzeń kulturalnych lub działań służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, w tym ochronie przyrody, otwartych dla ogółu społeczeństwa są zobowiązani do wniesienia świadczenia pieniężnego, które pokrywa jedynie ułamek kosztów rzeczywistych, nie zmienia niegospodarczego charakteru tej działalności, ponieważ takiego świadczenia nie można uznać za rzeczywiste wynagrodzenie za świadczoną usługę. Zatem jeżeli centrum ekologiczne będzie skierowane do społeczności lokalnej, prowadzona działalność co do zasady finansowana będzie ze środków publicznych, za prowadzoną działalność odpowiedzialna będzie jednostka organizacyjna JST, a prowadzona działalność skupiać się będzie na zadaniach własnych JST w zakresie ochrony środowiska i edukacji ekologicznej wówczas możliwe będzie uznanie, że tego typu działalność nie ma charakteru działalności gospodarczej. W związku z tym dofinansowanie będzie mogło zostać przyznane na zasadach ogólnych tj. bez pomocy publicznej/pomocy de minimis. W tym wariancie dopuszczalne będzie również prowadzenie w obiekcie kawiarni, jeżeli będzie ona skierowana przede wszystkim do osób odwiedzających centrum. Zgodnie bowiem z zapisami pkt 207 Zawiadomienia KE komisja uważa także, że finansowanie publiczne zwykłej infrastruktury (takiej jak restauracje, sklepy lub płatne parkingi), znajdującej się w otoczeniu obiektów wykorzystywanych niemal wyłącznie do prowadzenia działalności niegospodarczej, zazwyczaj nie wywiera żadnego wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi, ponieważ ta zwykła infrastruktura raczej nie będzie przyciągać klientów z innych państw członkowskich i jest mało prawdopodobne, aby wpływ jej finansowania na inwestycje transgraniczne lub przedsiębiorczość transgraniczną był większy niż marginalny. W przypadku braku możliwości potwierdzenia warunków opisanych w pkt 34 lub/oraz 207 Zawiadomienia KE wówczas należy przeanalizować kwestię ubiegania się o pomoc de minimis lub pomoc publiczną. Jedną z możliwych form wsparcia tego typu infrastruktury jest pomoc inwestycyjna na infrastrukturę lokalną pod warunkiem spełnienia poniższych warunków: • infrastruktura będzie udostępniana zainteresowanym użytkownikom w oparciu o otwarte, przejrzyste i niedyskryminujące zasady; • cena pobierana za użytkowanie lub sprzedaż infrastruktury odpowiada cenie rynkowej; • wszelkie koncesje lub inne formy powierzenia osobie trzeciej eksploatacji infrastruktury udzielane są na otwartych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych zasadach, z należytym poszanowaniem obowiązujących zasad udzielania zamówień. W przypadku powierzenia w trybie in-house powstałej infrastruktury ten warunek dotyczy odbiorców ostatecznych, a nie operatora. Wartość pomocy powinna zostać ustalona na różnicy pomiędzy kosztami kwalifikowalnymi, a zyskiem operacyjnym. W celu wyliczenia zysku operacyjnego oraz ustalenia wysokości wsparcia należy wziąć pod uwagę przychody i koszty operacyjne projektu w okresie ekonomicznego życia projektu.

Z punktu widzenia zapisów Regulaminu nie ma przeszkód w tym, aby grant na montaż instalacji fotowoltaicznych/ magazynów energii/ pomp ciepła/ podłączenia lub modernizację węzła cieplnego na potrzeby gospodarstw domowych został przyznany mieszkańcowi, który w budynku mieszkalnym prowadzi lub ma zarejestrowaną działalność gospodarczą. Warunki w zakresie przyznawania grantu leżą po stronie przyznającego grant. Jednocześnie, gdy taka sytuacja zostanie dopuszczona tj. grant będzie mógł zostać przyznany na rzecz mieszkańca, który w budynku mieszkalnym prowadzi lub ma zarejestrowaną działalność gospodarczą wówczas po stronie grantodawcy leży kwestia prawidłowego ustalenia czy środki grantu stanowią pomoc publiczną, a jeżeli tak to czy grant może zostać przyznany w oparciu o pomoc de minimis lub pomoc publiczną. Dokonując w tym zakresie oceny rozważania wymaga scenariusz, w którym grant co do zasady stanowić będzie np. pomoc de minimis (z zastrzeżeniem spełnienia warunków dla pomocy de minimis) niezależnie od tego czy w budynku prowadzona jest działalność, czy tylko jest zarejestrowana. Innym rozwiązaniem jest indywidualne weryfikowanie każdego przypadku i przyznawanie pomocy de minimis/pomocy publicznej jedynie w sytuacji, w której instalacja wykorzystywana jest do prowadzenia działalności gospodarczej. W takim rozwiązaniu należy mieć na uwadze, że w przypadku dofinansowania instalacji fotowoltaicznych typu on-grid montowanych na budynkach, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, co do zasady dofinansowanie to stanowi pomoc publiczną. Z kolei w przypadku innych instalacji np. pomp ciepła lub podłączenia węzła cieplnego możliwe jest przyznanie grantu jako pomoc publiczna/pomoc de minimis tylko w zakresie, w jakim instalacja dotyczyć będzie działalności gospodarczej.

Obecnie MFiPR zaplanował warsztaty stacjonarne z wypełniania formularzu wniosku w dniach 23 i 24 września br. w godzinach od 9 do 12 oraz od 13 do 16. Jeśli duża liczba miast zgłosi potrzebę organizacji szkolenia w formie on-line, to zostanie to rozważone. Aktualnie zaplanowano tylko szkolenie w formule stacjonarnej na które serdecznie zapraszamy.

Przygotowanie budżetu projektu w aspekcie kwalifikowalności podatku VAT należy rozpatrywać do każdego wydatku wskazanego w budżecie działania. Wydatek VAT jest kosztem kwalifikowanym, jeżeli nie jest możliwe odzyskanie go przez Wnioskodawcę (a także partnera lub podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków). Jeżeli VAT jest możliwy do odzyskania w całości lub części, wtedy stanowi koszt niekwalifikowany. W takiej sytuacji w budżecie działania (pkt. 19 Budżet działania wraz z uzasadnieniem kosztów, część B) wydatki ogółem stanowią wydatki kwalifikowane oraz niekwalifikowane jak np. niekwalifikowany VAT. W przypadku gdy VAT dla danego wydatku jest niekwalifikowany, w kolumnie dofinansowanie należy wpisać kwotę netto, a w kolumnie wydatki ogółem – kwotę brutto. W związku z powyższym kolumna „wkład własny na wydatki kwalifikowane” dotyczy tylko i wyłącznie wydatków kwalifikowanych (bez VAT). Jednocześnie zwracamy uwagę, że partnerem krajowym w projekcie może być jedynie gmina, powiat lub ich związek (mający osobowość prawną), tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie, jeśli wnioskodawca uzasadni potrzebę realizacji takiego projektu w partnerstwie. Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu: wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta, partnera krajowego, a także podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków, które są wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy itp. Zlecanie im realizacji zadań winno odbywać się zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Warunkiem uzyskania maksymalnie wysokiej punktacji w kryterium gotowości jest opisanie (pkt 15, część B) na etapie WPP dokumentów potwierdzających gotowość inwestycji do realizacji. Należy też pamiętać, iż w przypadku działań o wartości równej bądź wyższej niż 35% wartości dofinasowania działań podstawowych wymóg posiadania prawomocnego pozwolenia na budowę jest warunkiem dopuszczającym. Warunkiem dopuszczającym jest także posiadanie decyzji środowiskowej w sytuacji, w której dla danego zakresu jest ona wymagana przepisami prawa. W odniesieniu do opisanego przypadku należy także zwrócić uwagę czy projekt nie jest objęty pomocą publiczną, co oznaczałoby, iż fakt rozpoczęcia jego realizacji na obecnym etapie wyklucza go z możliwości złożenia (niedotrzymany efekt zachęty). Odnosząc się natomiast bezpośrednio do pytania należy stwierdzić, iż to od decyzji Wnioskodawcy zależy jaki będzie zakres inwestycji, który przedstawi w ramach WPP. Opisany zakres działania objęty dofinansowaniem powinien być zgodny z posiadanym prawomocnym pozwoleniem na budowę, jeżeli projekt ma uzyskać maksymalną liczbę punktów w kryterium gotowości. Jeśli zakres jest inny niż pierwotnie zatwierdzony przez organ architektoniczno-budowlany, niezbędne jest przedłożenie do 16.12.2024 r. decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Brak tej ostatniej podlega uzupełnieniu w terminie 7 dni od dnia wezwania przez OP, uzupełniane dokumenty mogą mieć datę uprawomocnienia zawierającą się między datą składania WPP, a datą złożenia korekty. Zachęcamy do zapoznania się z odpowiedzią na pytanie nr 141, w którym szerzej ujęto kwestię pozwoleń na budowę dla działań poniżej progu 35%.

Miasto może skorzystać w trakcie realizacji projektu ze wsparcia innych podmiotów niż partner krajowy, to jest tych podmiotów którym powierzy lub zleci realizację określonego zadania (zarówno merytorycznego, jak i zarządczego). Podmioty, którym miasto powierzy lub zleci takie zadania mogą mieć status innych podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków kwalifikowanych (w takim przypadku miasto musi wskazać podstawę przekazania im finansowania lub podstawę ich wyboru, która wynika z obowiązujących przepisów prawa) albo wykonawców (których należy wybrać w trybie konkurencyjnym, zgodnie przepisami prawa, Wytycznymi Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 27.11.2023 r. w zakresie udzielania zamówień w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy i wewnętrznymi regulacjami miasta). W przypadku działań grantowych możliwe jest sfinansowanie zadań ponoszonych przez operatora grantu. Miasto może sfinansować w tym zakresie działania albo własnych pracowników zaangażowanych w organizację działań grantowych lub wybrać operatora grantu w procedurze konkurencyjnej wskazanej we właściwych przepisach, np. w ustawie z dnia 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Podkreślenia wymaga, że na etapie Wstępnej Propozycji Projektu miasto przesądza jedynie, które z planowanych do realizacji przedsięwzięć to działania/poddziałania grantowe. Dopiero w Kompletnej Propozycji Projektu miasto w opisie działania/poddziałania wskazanego jako działanie/poddziałania grantowe, potwierdza gotowość do uruchomienia działania/poddziałania grantowego i jaka jest podstawa prawna udzielenia grantu. Zachęcamy także do zapoznania się z poradnikiem „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” opublikowanym na stronie www.wsparciemiast.pl, odpowiedzią na pytanie nr 103 opublikowaną na ww. stronie w zakładce „Pytania i odpowiedzi – wymogi formalne” oraz nagraniem skrótu z webinaru poświęconego tej tematyce: „>

Zgodnie z pkt 10 Regulaminu, projekt powinien mieć formę kompleksowego projektu, zakładającego działania z co najmniej dwóch obszarów tematycznych. Kompleksowość projektu oznacza dążenie do rozwiązania problemów rozwojowych poprzez skoordynowanie zaplanowanych działań. Działania powinny zatem być ze sobą powiązane w taki sposób, aby przyświecał im jeden z góry określony cel. Ten ostatni należy zdefiniować w oparciu o diagnozę i aspiracje rozwojowe miasta ujęte w strategii. Jeśli problemów jest wiele i dotyczą one kilku obszarów, warto rozważyć, w jaki sposób są ze sobą związane (podobne przyczyny, źródła, przejawy), które z nich najbardziej wpisują się w strategię rozwoju miasta oraz czy pozyskane środki wystarczą, by skutecznie je rozwiązać. Jak wynika z pkt 10 Regulaminu, celów projektu może być kilka, jednak kompleksowość uzyskuje się właśnie poprzez maksymalne powiązanie ze sobą działań i podporządkowanie ich realizacji wspólnego dla nich założeniu. Hierarchizacja zdiagnozowanych problemów oraz wykazanie zależności pomiędzy wskazanymi problemami i celami projektu podlega ocenie w ramach kryterium „uzasadnienie projektu” (część A karty oceny merytorycznej WPP). Ocenie w ramach tego kryterium podlega również spójność celów projektu ze strategią rozwoju miasta. Etapy oraz narzędzia analizy mającej doprowadzić do sformułowania celu projektu przedstawiono podczas webinaru „Jak tworzyć projekt w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast – logika projektu”, którego nagranie dostępne jest pod adresem: &list=PLl2hbQNrn21D9DgB9dvZ9wCTwlpPG9Fz-&index=14″ target=”_blank” rel=”noreferrer noopener”>&list=PLl2hbQNrn21D9DgB9dvZ9wCTwlpPG9Fz-&index=14 (zob. w szczególności Krok 6 i 7). W materiale znajduje się również przykładowy cel, odpowiadający na kilka różnych problemów zidentyfikowanych w diagnozie. Realizacja projektu ma przyczynić się do poprawy sytuacji w zdiagnozowanym obszarze problemowym. W pkt 7 części A projektu należy określić rezultaty działań. Możliwość realizacji działań w różnych obszarach tematycznych pomaga kompleksowo podejść do rozwiązania problemu miasta. Niemniej jednak problem musi być na tyle określony, żeby dało się uzyskać konkretne rezultaty. Zazwyczaj w dokumentach strategicznych miasta wskazanych jest wiele problemów, ale nie da się ich wszystkich rozwiązać realizując projekt w ramach PSPRM. Rozproszenie działań w odpowiedzi na zbyt wiele problemów zuboży oddziaływanie projektu, nie da konkretnych rezultatów i tym samym nie przyczyni się do poprawy sytuacji miasta, co zostanie z pewnością zauważone przez ekspertów oceniających wniosek.

Kwalifikowalność wydatków oceniana jest na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w punkcie 22 Regulaminu oraz wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). W ramach obszaru tematycznego „Efektywność energetyczna i energia odnawialna” możliwe są projekty związane z wymianą pomp ciepła na stacji uzdatniania wody wraz z modernizacją istniejącej kotłowni olejowej pod warunkiem, że potrzeba ich realizacji będzie wynikać z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, a cel działania będzie spójny z celami strategicznymi miasta określonymi w dokumentach strategicznych i celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Zachęcamy do zapoznania się z kryteriami i zasadami oceny formalnej Wstępnych Propozycji Projektów, które znajdują się w rozdziale 18.1 Regulaminu. Z kolei wykaz elementów podlegających ocenie formalnej zawiera karta oceny formalnej, stanowiąca załącznik nr 6 do Regulaminu, dostępna na stronie www.programszwajcarski.gov.pl.

Kryterium gotowości oceniane jest w PS PRM przez pryzmat uzyskanych decyzji, zgód i pozwoleń, które umożliwiają realizację danego działania. W punkcie 15, części B Wniosku o dofinasowanie należy wyszczególnić uzyskane przez Miasto dokumenty (decyzje, pozwolenie, zezwolenie itd.), które są wydane przez stosowne organy w toku przygotowania planowanej inwestycji. Program funkcjonalno-użytkowy nie ma charakteru takiego dokumentu i nie powinien zostać wymieniony w punkcie 15, fiszki działania. Dysponowanie jedynie PFU oznacza, z dużą dozą prawdopodobieństwa, wczesny etap przygotowania działania, a zatem może skutkować niską ocenę stopnia gotowości.

Jeżeli w związku z realizowanym remontem nie zajdą przesłanki do rozwiązania zawartej przez miasto ze stowarzyszeniem umowy użyczenia remontowanego lokalu gminnego, to wówczas stowarzyszenie może w okresie i na warunkach określonych w umowie używać wyremontowanego lokalu. Umowa użyczenia lokalu reguluje bowiem wyłącznie kwestie korzystania (używania) przez biorącego w używanie (tj. przez stowarzyszenie) z lokalu oddanego w używanie, a nie kwestie zakresu współpracy gminy ze stowarzyszeniem (w tym zakresu powierzanych mu zadań publicznych). Jeżeli w związku z realizowanym remontem zajdzie konieczność zmiany dotychczasowej umowy lub zawarcia nowej/innej umowy użyczenia to miasto powinno dokonać tego zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, w tym w szczególności z art. 35 ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Jednocześnie podkreślić należy, że użyczenia lokalu gminnego dokonuje się z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej (art. 10 ust.5 ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami). Z uwagi na to, że użyczenie jest nieodpłatne, a podmiot biorący lokal gminny w używanie znajduje się w pozycji uprzywilejowanej względem innych, to użyczenie lokalu może być uznane za przejaw pomocy publicznej. Miasto powinno dokonać analizy w tym zakresie. Jednocześnie, jeśli miasto zamierza powierzyć realizację zadania publicznego stowarzyszeniu, które to zadanie wiąże się ze zmienioną funkcją wyremontowanego budynku, to powinno tego dokonać kierując się przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

W kontekście pomocy de minimis wartość grantu może wynieść tyle ile wynosi dostępny limit pomocy de minimis jednego przedsiębiorstwa czyli nawet 300 tys. EUR. Na podstawie zapisów Regulaminu nie ma innych ograniczeń w tym zakresie.

Zgodnie z punktem 11.2 „Regulaminu naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” miasto może zaplanować w ramach projektu realizację działania lub poddziałania grantowego. Jest to szczególny rodzaj działania, które będzie realizowane poprzez wyłonienie grantobiorców przez Miasto i będzie polegać na przekazaniu części dofinansowania innym podmiotom (np. NGO, przedsiębiorcom lub osobom fizycznym) w celu realizacji przez nie określonych zadań. Działania/poddziałania grantowe muszą realizować cele Programu i mieścić się w obszarach tematycznych Programu Rozwoju Miast. Należy pamiętać, że wybór grantobiorców winien odbyć w sposób określony w przepisach powszechnie obowiązujących (np. w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), a beneficjent zobowiązany będzie do uwzględnienia w umowie z grantobiorcami wszelkich zobowiązań wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa oraz zasad realizacji projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast (także w zakresie trwałości projektu). Więcej informacji o działaniach grantowych znajduje się w Regulaminie naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast (w pkt 11.2 – tam też wskazany jest zakres umowy z grantobiorcami) oraz w poradniku „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, opublikowanym na stronie https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/. W sytuacji, w której grant nie będzie stanowił pomocy publicznej, jego wysokość może wynieść 100% kosztów kwalifikowanych. Na etapie Wstępnej Propozycji Projektu nie wypełnia się testu pomocy publicznej dla działań/poddział grantowych.

W ramach projektu miasto może udzielić dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków innym podmiotom (tj. grantobiorcom), o ile konieczność realizacji takich prac będzie wynikała z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, prace będą zmierzały do realizacji celu działania, spójnego z celem projektu, celami strategicznymi miasta oraz celem/celami Programu, a jednocześnie udzielana dotacja nie naruszy zapisów uchwały rady miasta, regulującej zasady udzielania dotacji w oparciu o ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Należy zaznaczyć, że przepisy ww. ustawy uniemożliwiają udzielanie dotacji ze środków miasta konkretnie wskazanemu podmiotowi (np. konkretnej parafii), ale umożliwiają wybór podmiotu, któremu będzie udzielona dotacja celowa na podstawie zasad ustalonych w uchwale przez organ stanowiący miasta. Zasady zawarte w uchwale stanowią ogólne i generalne postanowienia określające, komu mogą być udzielane dotacje, jakie czynności ma wykonać podmiot ubiegający się o dotację, aby mógł ją otrzymać, a także na jakie zadania może być udzielona dotacja. Podkreślić należy, że udzielanie dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków bez wykazania spójności z celami projektu, celami strategicznymi miasta i celami szczegółowymi Programu nie będzie możliwe – w ramach Programu nie są wspieranie działania zmierzające do ochrony dziedzictwa kulturowego. Warto podkreślić jednocześnie, że istnieje możliwość samodzielnej realizacji przez Miasto działania polegającego na remoncie budynku innego podmiotu (także parafii), z zachowaniem warunku spójności celu działania z celami projektu, celami strategicznymi miasta i celami Programu. W takiej sytuacji Miasto musiałoby dysponować nieruchomością na cele budowlane. Tytułem uprawniającym miasto do prowadzenia robót budowlanych mogą być ograniczone prawa rzeczowe takie jak użytkowanie (zob. art. 3 pkt 11 ustawy – Prawo budowlane). Jeżeli parafia ustanowi użytkowanie budynku na rzecz Miasta, z którego wynikać będzie uprawnienie do dokonania remontu budynku parafii, wówczas Miasto może rozważyć samodzielną realizację działania. Przy czym, okres, na który zostanie zawarta umowa użytkowania powinien umożliwiać realizację inwestycji oraz uwzględniać zasady trwałości określone w pkt 26 Regulaminu. W ramach projektu miasto może sfinansować także zakup wyposażenia na potrzeby utworzenia centrum dla młodzieży, o ile konieczność realizacji takich działań będzie wynikała z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, będzie spójne z celem strategicznym projektu, celem działania oraz celem szczegółowym Programu.

Przyjmując, że szkolenia realizowane będą przez podmiot wyłoniony w postępowaniu konkurencyjnym (w myśl zapisów pkt 90-93 Zawiadomienia Komisji), pomoc nie wystąpi względem tego podmiotu. Jednocześnie analiza pomocy powinna objąć podmioty, które będą ostatecznymi uczestnikami szkoleń. W przypadku szkoleń dla uczniów i nauczycieli możliwe jest potwierdzenie, że pomoc publiczna nie wystąpi. Z kolei w przypadku organizacji dla przedsiębiorstw bezpłatnych szkoleń lub też szkoleń, w których koszt uczestnictwa nie będzie odpowiadał wartości rynkowej, podmiotami, które powinno otrzymać pomoc będą przedsiębiorcy, będący ostatecznymi odbiorcami wsparcia. Pomoc ta może zostać przyznana w oparciu o pomoc de minimis, a jej wartość może odpowiadać pełnej korzyści wynikającej z uczestnictwie w szkoleniu (np. kosztom szkolenia jednego pracownika) lub jej części. Maksymalna wartość wsparcia w przypadku pomocy de minimis na jedno przedsiębiorstwo wynosi 300 000 EUR w okresie 3 lat. Aby przedsiębiorca mógł skorzystać ze szkolenia musi wykazać dysponowaniem limitem umożliwiającym uzyskanie korzyści z tytułu uczestnictwa w szkoleniu na dzień podpisania umowy szkoleniowej. Jednocześnie Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie udzielania pomocy publicznej, pomocy de minimis oraz pomoc de minimis na usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy nie może stanowić podstawy prawnej udzielenia tej pomocy. Jeżeli doradztwo będzie organizowane jak w przypadku opisanym dla szkoleń tj. wyłoniony zostanie podmiot, który świadczyć będzie usługi doradcze wówczas zasady będą analogiczne jak w przypadku szkoleń. W sytuacji, w której przedsiębiorstwa będą mogły uzyskać środki na doradztwo w ramach grantu wówczas konieczne jest stworzenie programu pomocy umożliwiającego przyznanie pomocy de minimis lub pomocy na usługi doradcze na rzecz MŚP w postaci grantu. Wartość udzielonej pomocy będzie uzależniona od rodzaju pomocy. W przypadku pomocy de minimis wartość grantu na jedno przedsiębiorstwo będzie mogła stanowić nawet 300 000 EUR jeżeli przedsiębiorstwo dysponuje takim limitem. Z kolei w przypadku pomocy na usługi doradcze na rzecz MŚP wartość wsparcia nie może przekroczyć 50% kosztów oraz jednorazowe wsparcie nie może przekroczyć 2,2 mln EUR na przedsiębiorstwo i na projekt. W odniesieniu do ostatniej kwestii tj. zakupu wyposażenia ICT do szkół, dofinansowanie będzie mogło stanowić 100% w sytuacji, w której wyposażenie to będzie wykorzystywane na potrzeby realizacji zajęć w ramach krajowego systemu edukacji finansowane ze środków pochodzących z subwencji oświatowej. Wykorzystanie do innej działalność musi być ograniczone do prowadzenia działalności pomocniczej w rozumieniu pkt 207 Zawiadomienia KE. W innym przypadku wiązać się będzie z wystąpieniem pomocy publicznej, a tym samym koniecznością obniżenia dofinansowania.

Zgodnie z pkt 17 Regulaminu „Wnioskodawca składa Wstępną Propozycję Projektu wraz z załącznikami wyłącznie w formie elektronicznej, opatrzoną kwalifikowanym podpisem elektronicznym, przy użyciu Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP)”. Wnioskodawca wypełnia formularz wniosku, zapisuje go w formie pliku pdf i podpisuje podpisem kwalifikowanym. Wszystkie dołączone do niego załączniki np. prawomocne decyzje o pozwoleniu na budowę nie muszą być opatrzone oddzielnie podpisem kwalifikowanym, gdyż stanowią integralną część wniosku o dofinansowanie projektu.

Do składania wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Polsko- Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast uprawnionych jest 139 jednostek samorządu terytorialnego – miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, wskazanych w „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” jako obszar strategicznej interwencji, wymienionych w zał. nr 1 do Regulaminu naboru. Regulamin naboru nie przewiduje żadnych dodatkowych warunków ani ograniczeń w zakresie udziału w Programie. Niemniej jednak wnioskodawca podpisując wniosek o dofinansowanie oświadcza w pkt 14 części A formularza, że zna wymienione w tym punkcie zasady horyzontalne obowiązujące w Programie Rozwoju Miast i zobowiązuje się do ich przestrzegania w toku opracowywania Wstępnej Propozycji Projektu, Kompletnej Propozycji Projektu oraz na etapie realizacji projektu. Wśród tych zasad znajduje się m.in. „promowanie podstawowych wartości demokratycznych, praworządności i pluralizmu politycznego oraz ochrony praw człowieka i podstawowych wolności.”

Zgodnie z pkt 18.1 Regulaminu naboru do wniosku o dofinansowanie projektu obligatoryjnie załącza się kopie prawomocnych decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszeń zamiaru wykonania robót budowlanych, co do których organ nie wniósł sprzeciwu w przypadku działań, których wartość jest równa lub przekracza 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych oraz (niezależnie od wartości działania) kopie prawomocnych decyzji środowiskowych, zgłoszeń lub oświadczeń w zakresie oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000. Jeżeli zatem wartość działania jest równa lub przekracza 35% dofinansowania wszystkich działań podstawowych, a żaden z elementów działania nie wymaga ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych to należy załączyć jedynie kopie prawomocnych decyzji środowiskowych, zgłoszeń lub oświadczeń w zakresie oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000, o ile są one wymagane. Należy również pamiętać, że do wniosku o dofinansowanie należy załączyć także oświadczenia o kwalifikowalności VAT oraz testy pomocy publicznej. Wszystkie inne niż wskazane wyżej decyzje, pozwolenia, uzgodnienia, opinie, porozumienia, licencje, koncesje lub inne dokumenty niezbędne do realizacji działania, jeżeli są one wymagane przepisami prawa, należy jedynie wymienić w ramach wykazywania gotowości działania do realizacji. Dodatkowo informujemy, że jeżeli żaden z elementów działania nie wymaga ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych to elementy te/zadania wymieniamy wraz z ich wartością i informacją o stanie gotowości w części B w pkt. 15.2 interaktywnego formularza wniosku o dofinansowanie.

Realizacja działań projektowych przez PGL LP jako podmiotu uprawnionego do ponoszenia wydatków kwalifikowanych jest możliwa, o ile Miasto wskaże podstawy prawne wyboru lub wskazania tego podmiotu do realizacji działania. Takich podstaw nie zawiera ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, regulująca między innymi funkcjonowanie PGL LP. Miasto może natomiast samodzielnie zrealizować inwestycję na nieruchomości należącej do Lasów Państwowych, o ile będzie posiadało prawo do dysponowania tą nieruchomością na cele budowlane. Zgodnie z art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, przez prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych. Zasady uzyskiwania od Lasów Państwowych wskazanych wyżej praw zostały uregulowane w art. 38-40 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Należy podkreślić, że tytuł prawny do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, którym musi dysponować Miasto, powinien obejmować uprawnienie do przeprowadzenia wskazanych w nim robót budowlanych. Należy również mieć na uwadze, że tytuł prawny do nieruchomości powinien obejmować okres uwzględniający zasady trwałości rezultatów projektu, o których mowa w pkt 26 Regulaminu.

Nie ma minimalnego zakresu badań i analiz, które muszą być przedstawione we Wstępnej Propozycji Projektu (WPP), które Wnioskodawca umieści dla poparcia propozycji swoich działań. Zgodnie z Regulaminem działania umieszczone w WPP powinny mieć formę kompleksowego projektu rozwojowego, zakładającego działania z co najmniej dwóch obszarów tematycznych finansowanych przez SECO oraz przez SDC utrzymując wymaganą proporcję dotyczącą planowanej wartości dofinansowania (63,76% SECO, 36,24% SDC). Kompleksowy projekt rozwojowy powinien być sporządzony w oparciu o dokument lub dokumenty strategiczne Miasta takie jak: strategie, programy, plany lub inne dokumenty o charakterze planistycznym w zakresie polityki rozwoju przyjęte lub uchwalone przez Miasto lub partnerstwo jednostek samorządu terytorialnego w skład, którego wchodzi Miasto. „Spójne ze strategią rozwoju cele projektu oraz konkretne działania” oznaczają, że cele projektu i planowane działania są zgodne i harmonijne z ww. dokumentami strategicznymi, na które Wnioskodawca powołuje się w swojej diagnozie. Istotne jest to, że opracowując na podstawie dokumentów strategicznych wniosek o dofinansowanie, Miasto musi w pkt 6 sformułować wnioski z aktualnej diagnozy w obszarze objętym projektem, wskazać problemy, potencjały, cele projektu. Uzasadnienie dla realizacji projektu powinno wynikać bezpośrednio z przywołanego we wniosku dokumentu/ dokumentów strategicznych oraz analizy przeprowadzonej na podstawie aktualnej diagnozy. Wykazanie spójności projektu z diagnozą oraz celami strategicznymi Miasta oraz zasadność i realność celów projektu są przedmiotem oceny, w wyniku której projekt może otrzymać maksymalnie 17 punktów. Do przygotowania diagnozy (lub aktualizacji diagnozy znajdującej się w dokumencie strategicznym) oraz uzasadnienia potrzeb projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi Wnioskodawca, oprócz dostępnych publicznie lub gromadzonych przez siebie danych, może wykorzystać także narzędzia przygotowane przez Związek Miast Polskich, do których należą np.: raporty predefiniowane dla 139 miast na temat ich stanu, ankiety dla liderów czy ankiety dla młodzieży. Przygotowane przez ZMP raporty predefiniowane dla każdego z 139 miast, będą składały się z trzech części: ogólnego zestawu danych w 12 obszarach oraz dwóch suplementów zawierających analizy pogłębione: demografia i finanse, rynek pracy oraz szkolnictwo zawodowe. Raporty będą dostarczane Miastom w wersji elektronicznej sukcesywnie w pierwszym kwartale naboru oraz są dostępne na stronie www.wsparciemiast.pl.

Z wynikami pierwszej edycji Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy można się zapoznać na stronie: https://www.archiwum.programszwajcarski.gov.pl/. Szczegółowe informacje na temat zrealizowanych projektów w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy w układzie poszczególnych obszarów tematycznych można znaleźć pod linkiem: https://www.archiwum.programszwajcarski.gov.pl/strony/o-programie/projekty-1/. Projekty realizowane w 1. edycji Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy zakończyły się najpóźniej w 2017 roku.

Nagrania z poszczególnych webinarów tematycznych zrealizowanych w pierwszej fazie Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast, będą umieszczane na stronie https://wsparciemiast.pl, zarówno na podstronie „aktualności”, jak i na podstronie „baza wiedzy” w poszczególnych zespołach tematycznych.

Decyzja dotycząca tego, w jakich szkołach przeprowadzić badanie, należy do Miasta. Może się zdarzyć, że uczniowie z danego miasta jeżdżą do szkoły położonej w innej gminie lub nawet innym powiecie. Jeśli jest to znacząca liczba osób, rekomendujemy przeprowadzenie badania również w tych szkołach. Jednocześnie nie wiąże się to z obowiązkiem poszerzenia badania na cały powiat. Warto zaznaczyć, że w takim przypadku ankietę będą wypełniać całe klasy, czyli wszyscy uczniowie niezależnie od miejsca zamieszkania, ale dzięki pytaniom z metryczki, na etapie analizy danych będzie można dokonać rozróżnienia i wziąć pod uwagę wyłącznie odpowiedzi udzielone przez uczniów zamieszkujących Miasto. Badanie warto rozszerzyć na inne gminy, jeżeli miasto dokonuje diagnozy i analizuje obszar funkcjonalny.

Do przygotowania diagnozy (lub aktualizacji diagnozy znajdującej się w dokumencie strategicznym) oraz uzasadnienia potrzeb projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi Wnioskodawca, oprócz dostępnych publicznie lub gromadzonych przez siebie danych, może wykorzystać także narzędzia przygotowane przez Związek Miast Polskich. Obecnie, na stronie „Wsparcie Miast” w zakładce https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/dane-i-badania/ dostępne są już „Raporty predefiniowane” obejmujące zarówno ogólne wskaźniki rozwoju, jak i wskaźniki w poszczególnych 12 obszarach tematycznych. Dodatkowo, w najbliższym czasie ZMP przygotuje dodatkowe raporty zawierające pogłębione analizy dotyczące: demografii, finansów samorządowych, rynku pracy oraz szkolnictwa zawodowego. Zostaną one zamieszczone w tym samym miejscu, w którym obecnie znajdują się raporty predefiniowane. ZMP nie przygotowuje diagnoz dla miast, a jedynie dostarcza zestawy danych, które mogą (o ile zostaną wykorzystane) wesprzeć miasta w procesie opracowania swoich diagnoz, w tym poszerzyć obszar wnioskowania na etapie sporządzania diagnoz, a także mogą być pomocne w sporządzaniu wniosków z posiadanych diagnoz. Miasta mogą również wykorzystać udostępnione przez ZMP propozycje formularzy ankiet do przeprowadzenia badań społecznych skierowanych do liderów, młodzieży i przedsiębiorców. Na stronie www.wsparciemiast.pl w zakładce Baza wiedzy/dane i badania są udostępnione materiały informacyjne (noty metodologiczne wraz z zakresem kwestionariuszy) dotyczące procesu badawczego. W celu doprecyzowania szczegółów poszczególnych badań uprzejmie proszę o kontakt: – w sprawie badań młodzieży z Panią Joanna Sikorską (joanna.sikorska@zmp.poznan.pl; tel. 721 728 857); – w sprawie badań liderów z Panem Wojciechem Zarzyckim (wojciech.zarzycki@zmp.poznan.pl; tel.731 777 815); – w sprawie badań przedsiębiorców z Panem Andrzejem Sobczykiem (andrzej.sobczyk@zmp.poznan.pl tel. 601 727 369).

Dokumentacja konkursowa konsekwentnie wspomina o analizach prowadzonych „na podstawie aktualnej diagnozy”. To w pierwszej kolejności do wnioskodawcy należy ocena tego czy dane zawarte w diagnozie, której początek opracowania sięga roku 2021 są dziś aktualne i mogą stanowić podstawę formułowania działań w projekcie. Przede wszystkim zależy to od faktu czy są dostępne bardziej aktualne dane. Ponadto od faktu, czy na podstawie posiadanych danych w obecnej sytuacji można wyciągać prawidłowe wnioski. Zapewne inna będzie sytuacja towarzysząca opracowaniu projektu z zakresu bioróżnorodności i wykorzystywania statycznych danych dotyczących udziału terenów zielonych w mieście, a inna będzie sytuacja, w której opracowywane będzie działanie odpowiadające na zwiększony napływ migrantów do miasta, w sytuacji, w której dane wykorzystywane do prowadzenia analiz są z lat poprzedzających zwiększony napływ migrantów spowodowany sytuacją zza wschodnią granicą Polski. Ocenie podlegać będzie zatem spójność projektu z diagnozą (nie tylko w rozumieniu diagnozy zawartej w strategii) i problemami w niej analizowanymi oraz celami strategicznymi Miasta. Odnosząc się do partycypacji należy podkreślić, iż istotnym elementem oceny jest opis zastosowanych narzędzi partycypacji zarówno podczas identyfikacji interesariuszy danego działania, jak i odbiorców działania, a także przedstawienie rzetelnych informacji na temat poziomu zaangażowania interesariuszy w podejmowanie decyzji o realizacji danego działania i wskazanie ich udziału w wypracowaniu ostatecznego kształtu działania. W konsekwencji nie należy zrównywać partycypacji na etapie przygotowywania strategii z partycypacją towarzyszącą decyzji o zasadności realizacji i ostatecznym kształcie zgłaszanego do dofinansowania działania.

Dane z bazy POLTAX znajdują się w systemie Monitor Rozwoju Lokalnego www.monitorrozwoju.pl, w części dotyczącej przedsiębiorczości (http://przedsiebiorczosc.monitorrozwoju.pl/). Są one dostępne dla wszystkich gmin w Polsce. Prezentowane są w formie danych wyjściowych oraz wskaźników. Na dzień dzisiejszy tj. 07.06.2024 – dostępne są zestawienia dla lat 2015 – 2020. Do końca czerwca tego roku zostaną uzupełnione o dane za lata 2021-2022, jesteśmy obecnie na etapie weryfikowania danych i importowania ich do systemu. Oprócz danych z systemu POLTAX w portalu przedsiębiorczość są również dostępne dane i wskaźniki w zakresie rynku pracy oparte o dane pochodzące z ZUS (dostępne na poziomie powiatów). Obecnie widoczne dla lat 2019 – 2021. Do końca czerwca będą dostępne dane obejmujące lata 2022-2023.

Zaleca się, aby miasto, które realizuje badania, wyznaczyło osobę odpowiedzialną za ich realizację. Osoba zajmująca się badaniami w mieście opiera swoją pracę na notach metodologicznych poszczególnych badań, np. przygotowuje bazę danych szkół, jest odpowiedzialna za relacje z liderami społeczności lokalnej czy przedsiębiorców, zapraszając ich do badań i tworząc bazę danych respondentów. Ponadto taka osoba współpracuje z doradcami miast Związku Miast Polskich w technicznym przygotowaniu badań. Po przeprowadzeniu badań osoba ta wraz ze współpracownikami formułuje wnioski do diagnozy miasta wynikające z badań.

Miasto podejmujące badania i zapraszające przyszłych respondentów do udziału w badaniu powinno dopełnić obowiązków związanych z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (RODO). Zaleca się, aby stosowne rozwiązania zatwierdził Inspektor Ochrony Danych w danym urzędzie. Miasto może wzorować się na klauzuli informacyjnej stosowanej na stronie www.wsparciemiast.pl.

Program nie wymaga opracowania odrębnego dokumentu diagnozy, zatem forma jej przygotowania zależy od Wnioskodawcy. Istotne jest aby WNIOSKI z przeprowadzonej diagnozy, które zostaną zawarte w punkcie 6 WPP w sposób TRAFNY pokazywały dalszą logikę projektu, tj. aby z prezentowanych wniosków jasno wynikały sformułowane w projekcie cele oraz proponowane do realizacji działania i zadania. Warto – z uwagi na ograniczoną liczbę znaków – rozważyć także odesłanie w treści punktu 6 WPP do innych, szerszych dokumentów, omawiających prezentowane treści, czy to w formie tytułu ogólnodostępnego dokumentu/opracowania, czy wręcz czytelnej ścieżki dostępu do tych opracowań (np. w formie linku).

Dostęp do badań jest równy dla wszystkich 139 miast uprawnionych do udziału w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast. Zgłoszenie zapotrzebowania danego miasta dotyczące badań społecznych (liderów, młodzieży lub przedsiębiorców) odbywa się za pomocą zakładki „Zadaj pytanie”, która znajduje się na stronie wsparciemiast.pl. W zgłoszeniu należy podać osobę, która z ramienia miasta będzie koordynować badania. Przed zgłoszeniem należy zapoznać się z notami metodologicznymi poszczególnych badań, które znajdują się na stronie wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/dane-i-badania/narzedzia-badania-spoleczne-do-diagnozy.

Przygotowywane przez specjalistów ZMP raporty mają charakter pomocniczy i uzupełniający. To miasto w pierwszej kolejności powinno przeanalizować posiadane dane dotyczące obszaru tematycznego, który jest istotny z punktu widzenia planowanego projektu (w tym dane statystyczne oraz własne dane gromadzone przez urząd i ew. jego jednostki). Jednocześnie w najbliższym czasie pojawią się kolejne raporty – tym razem tematyczne, opracowane przez Zespół ZMP. Raporty dotyczące DEMOGRAFII, FINANSÓW oraz RYNKU PRACY W ZAKRESIE SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO. Zostaną one opublikowane na początku lipca i szczegółowo omówione na webinarze 11 lipca. Raporty te będą zawierały najbardziej aktualne, dostępne na tym etapie dane. Natomiast dwa kolejne raporty pogłębione dotyczące PRZEDSIĘBIORCZOŚCI (oparty na danych z systemu POLTAX) i RYNKU PRACY (oparty na danych ZUS) – zostaną opublikowane do końca lipca br. Raport dotyczący przedsiębiorczości będzie zawierał dane dla lat 2018-2022 i informacje na temat aktywności ekonomicznej mieszkańców i konkurencyjności lokalnych firm. Raport zaprezentuje dane dla miasta i jego bezpośredniego otoczenia jakim jest powiat, na terenie którego znajduje się Miasto-Wnioskodawca. Pomoże to każdemu z aplikujących miast w ocenie zmian zachodzących w gospodarce lokalnej i skutków pandemii, wprowadzenia tzw. polskiego ładu, pierwszego roku wojny na Ukrainie i działania w czasach wysokiej inflacji. W tym samym czasie opublikowany zostanie raport dotyczący rynku pracy, który będzie prezentował dane aż do roku 2023.

Sposób ukształtowania warunków konkursu grantowego zależy od miasta. Nie ma przeszkód, aby ze środków Programu pokryć jedynie część wydatków grantobiorców oraz wymagać wniesienia przez nich wkładu własnego. Poziom 100% to bowiem dopuszczalny (innymi słowy maksymalny) poziom finansowania wydatków kwalifikowanych. Wkład własny grantobiorcy – podobnie jak w przypadku miasta – powinien zostać wówczas pokryty ze środków własnych i przychodów zwrotnych (kredyty, pożyczki i emisja obligacji). Zakres konkursu grantowego, jak i jego główne założenia co do zasady będą musiały być opracowane przez Miasto-Wnioskodawcę najpóźniej na etapie prac nad Kompletną Propozycją Projektu. W kwestii źródeł finansowania wkładu własnego zachęcamy do zapoznania się z odpowiedziami na pytania nr 107 i 113.

Termin uruchomienia naboru będzie publikowany na stronie Operatora Programu tj. www.programszwajcarski.gov.pl oraz na stronie Projektu Predefinowanego tj. www.wsparciemiast.pl. W celu zapisania się na spotkania informacyjne należy na stronie www.wsparciemiast.pl skorzystać z zakładki pn. Wydarzenia, gdzie są niezbędne informacje w zakresie harmonogramu spotkań oraz planu webinarów z właściwym formularzem zgłoszeniowym.

Całość materiałów prezentowanych na spotkaniach informacyjnych jest już dostępna na stronie www.wsparciemiast.pl (w informacji podsumowującej cykl tych spotkań: https://wsparciemiast.pl/podsumowanie-spotkan-informacyjnych/).

Zgodnie z Rozdziałem 16 miasta informują interesariuszy, grantobiorców i odbiorców ostatecznych o udziale w Programie Rozwoju Miast i źródłach finansowania Programu co najmniej na swojej stronie internetowej i zachęcają zainteresowane grupy do włączenia się w prace nad przygotowaniem i realizacją projektu. Miasta natomiast nie mają obowiązku oznaczania korespondencji czy stron internetowych, na których zawarte są te informacje logotypem Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Do stosowania zasad identyfikacji wizualnej w Programie jest zobowiązany beneficjent (czyli miasto, które zawarło z Krajową Instytucją Koordynującą-Operatorem Programu umowę o dofinansowanie, odpowiedzialne za wdrożenie projektu). Logotyp Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy jest głównym elementem identyfikacji wizualnej i musi być umieszczany przez beneficjenta we wszystkich materiałach informacyjnych i komunikacyjnych związanych z SPPW. Logotyp Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy jest nadrzędny w stosunku do wszystkich innych logotypów. Beneficjent może używać też innych logotypów; jednakże w takiej sytuacji Logotyp Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy musi znajdować się po lewej stronie i/lub na górze. Logotyp Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy występuje w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej; należy je stosować odpowiednio do wersji językowej danego narzędzia komunikacji. Nie jest dozwolone tworzenie logotypów dla projektów w ramach Programu. W przypadku materiałów komunikacyjnych, których współautorem lub współwydawcą jest Szwajcaria, oprócz logotypu Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy należy zastosować również logotyp Konfederacji Szwajcarskiej. Wytyczne dot. promocji i oznakowania znajdują się w Zał. nr 11 do Regulaminu naboru Zasady dotyczące działań informacyjno-promocyjnych realizowanych przez beneficjentów Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast https://www.programszwajcarski.gov.pl/media/130456/Zasady_info_promo_DoT.pdf oraz na podstronie https://www.programszwajcarski.gov.pl/strony/zapoznaj-sie-z-funduszami/promocja/

Zgodnie z zapisami regulaminu projekt i zaplanowane w nim działania powinny być sporządzone w oparciu o dokument lub dokumenty strategiczne Miasta (…) przyjęte lub uchwalone przez Miasto lub partnerstwo jednostek samorządu terytorialnego w skład, którego wchodzi Miasto. Zatem dokument strategiczny będący na etapie konsultacji społecznych nie będzie spełniał warunku dokumentu uchwalonego. Warto – szczególnie w takiej sytuacji – dokonać przeglądu posiadanych przez miasto programów strategicznych i operacyjnych i wskazać jako jedną z podstaw formułowania projektu także inne posiadane (i przyjęte już) dokumenty o charakterze strategicznym. Projekt Strategii Rozwoju Gminy Miejskiej (…) na lata 2025-2032 może być przydatny do opracowywania wniosków do diagnozy.

Gminny Program Rewitalizacji jest dokumentem o charakterze strategicznym. Może też stanowić źródło danych (zarówno statystycznych, jak i wynikających z badania potrzeb i nastrojów społecznych). W tym znaczeniu część diagnostyczna (w szczególności zawarta w delimitacji obszaru) może stanowić podstawę formułowania diagnozy na potrzeby wniosku o dofinansowanie w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miasta. Należy jednocześnie pamiętać, iż GPR skupia się na WYBRANYCH obszarach kryzysowych (zarówno w sensie tematycznym, jak i terytorialnym), a zatem jego użyteczność do prowadzenia analiz diagnostycznych we wniosku i formułowania na ich podstawie celów oraz konkretnych działań, będzie zależna od ostatecznego kształtu projektu. Sformułowane cele i działania winny bowiem wynikać z przeprowadzonej diagnozy i być odpowiedzią na zdiagnozowane potrzeby, wyzwania i potencjały miasta. Więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie nr 25 i 96 w kategorii „Wymogi formalne”.

Należy podkreślić, iż beneficjentem projektu może być miasto z wykazu 139 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Takie miasto może uznać, iż warto poszerzyć swój projekt o udział w nim partnerów z obszaru funkcjonalnego, którego jest częścią. Decyzja taka musi zostać poprzedzona wnikliwą analizą wzajemnych powiązań, występowaniem wspólnych problemów i celów. W takim przypadku projekt lub jego część (np. jedno działanie) może być realizowane z partnerem/partnerami z obszaru funkcjonalnego i wtedy „Strategia Rozwoju Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego na lata 2021-2027”, o ile potwierdza planowane w projekcie działania, może zostać wykorzystana do umotywowania danej części działań. Jeżeli miasto nie planuje realizować projektu w partnerstwie także może się powołać na tego typu dokument strategiczny, ale należy brać pod uwagę, że osoby oceniające taki projekt dojdą do wniosku, że efektywniej z punktu widzenia wskazanych projektów, byłoby go zrealizować w partnerstwie, co może ważyć na ocenę takiego projektu.

Odpowiedź na tak postawione pytanie została już udzielona w ramach pytań 104 i 143. Nie jest konieczne sporządzanie osobnego dokumentu diagnozy, jeżeli posiadana diagnoza, np. w ramach posiadanej strategii rozwoju (lub innego dokumentu o charakterze strategicznym), jest aktualna i koresponduje z problematyką ujmowaną we Wstępnej Propozycji Projektu. Natomiast podanie linku do dokumentu daje możliwość zapoznania się przez eksperta oceniającego z szerszym kontekstem problematyki, przedstawionej jedynie jako wnioski z aktualnej diagnozy w obszarze/obszarach objętym projektem. W szczególności nie oczekuje się, aby źródłowy dokument przyjmowany był uchwałą organu. Okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków. Koszty związane z przeprowadzeniem diagnozy i przygotowaniem raportu poniesione od dnia ogłoszenia naboru są kosztami kwalifikowanymi. Muszą one spełnić kryteria kwalifikowalności SPPW, np. zostać zlecone zgodnie z właściwą procedurą. Ponadto należy pamiętać, że koszty o których mowa w pytaniu, Miasto ponosi na własne ryzyko. Będą one zrefundowane tylko w przypadku podpisania umowy o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z Regulaminem naboru projektów: „Projekt powinien mieć formę kompleksowego projektu rozwojowego, zakładającego działania z co najmniej dwóch obszarów tematycznych. Powinien być sporządzony w oparciu o dokument lub dokumenty strategiczne Miasta.” (rozdział 10). Regulamin nie wskazuje, że dokument strategiczny winien obejmować cały okres realizacji projektu. Natomiast aktualność diagnozy jest jednym z kluczowych kryteriów oceny Wstępnej Propozycji Projektu. W Karcie Oceny Merytorycznej wprost zapisano, iż w przypadku, gdy: „Wskazano dokument strategiczny, lecz diagnoza sytuacji miasta nie jest aktualna. We wniosku nie wykorzystano aktualnych danych (ilościowych i jakościowych), diagnoza nie jest poparta dowodami.” pkt 6 części A wniosku otrzyma zero punktów. Tym samym w opisanym przypadku, uzasadniając Projekt, można oprzeć się na dokumencie strategicznym z perspektywą do roku 2027, należy natomiast dokonać aktualizacji diagnozy i wykazać zgodność aktualnej diagnozy z dokumentem strategicznym.

Ze środków Programu Rozwoju Miast mogą być finansowanie działania związane z kształceniem zawodowym, o ile są one spójne z celem projektu, celami strategicznym Miasta-Wnioskodawcy i celem Programu. Decyzję o zakresie działań edukacyjnych (w tym o objęciu działaniem wyjazdów studyjnych) oraz zasadach uczestnictwa w działaniach edukacyjnych realizowanych w ramach projektu podejmuje Miasto aplikujące o dofinansowanie projektu ze środków Programu Rozwoju Miast.

Zgodnie z Regulaminem w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast nie jest możliwe łączenie różnych źródeł finansowania w ramach tego samego projektu, a zatem nie ma możliwości zrefinansowania środków wydatkowanych z budżetu miasta na realizację inwestycji. Zachęcamy również do zapoznania się z odpowiedzią na pytania nr 91 i 113, opublikowane w zakładce pytania i odpowiedzi – wymogi formalne na stronie www.wsparciemiast.pl

Koszty remontu budynków mogą być kosztami kwalifikowanymi, o ile będą one niezbędne do realizacji planowanego działania, wynikać będą z uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu), przyczynią się do osiągnięcia tych celów, wpiszą się w cele Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast, a jednocześnie spełnią kryteria kwalifikowalności wydatków opisane w Rozdziale 22 Regulaminu. Dla kwalifikowalności kosztów w ramach działań kluczowe jest więc by cel działania, w ramach którego planowane jest zamierzenie (np. inwestycyjne) realizował cele szczegółowe Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast, a jednocześnie, by działanie wpisywało się w jeden z dwunastu obszarów tematycznych, wskazanych w Rozdziale 8 Regulaminu naboru.

Finansowanie szkoleń i warsztatów psychologicznych dla młodzieży szkolnej w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast jest możliwe, o ile działania, w ramach których będą prowadzone szkolenia i warsztaty są uzasadnione potrzebami miasta wynikającymi z diagnozy, cele tych działań są spójne z celami projektu, długookresowymi celami miasta wynikającymi z dokumentów strategicznych i wpisują się w cele szczegółowe programu, a wydatki spełniają kryteria kwalifikowalności określone w Rozdziale 22 Regulaminu naboru. Jednocześnie zauważyć należy, że Regulamin naboru ładzie duży nacisk na włączenie społeczne, definiowane jako proces poprawy zdolności i możliwości uczestnictwa w życiu społecznym osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Młodzież szkolna, szczególnie ta, która jest zagrożona dysfunkcjami psychicznymi, może być uznana za grupę w niekorzystnej sytuacji. Dlatego warto przeanalizować to przedsięwzięcie także pod kątem pozytywnego wpływu na horyzontalną zasadę włączenia społecznego.

Zgodnie z zapisami Regulaminu naboru „istotnym aspektem włączenia społecznego jest zapewnienie dostępności usług, infrastruktury, informacji i innych efektów realizacji projektu w całym okresie Programu Rozwoju Miast oraz w okresie trwałości projektu. Oznacza to m.in., że należy wdrażać koncepcję uniwersalnego projektowania na etapie realizacji działań”. Jeżeli zgodnie z opinią konserwatora zabytków nie jest możliwe zastosowanie określonego rozwiązania zapewniającego dostępność budynku, to wówczas miasto analizując planowane działanie pod kątem włączenia społecznego powinno rozważyć zastosowanie innego, alternatywnego rozwiązania, które tę zasadę będzie realizować. Pamiętać bowiem należy, że niespełnienie przez działanie (także takie, którego elementem jest remont obiektu zabytkowego) kryterium pozytywnego lub neutralnego wpływu na zasadę włączenia społecznego powoduje ocenę negatywną działania, a w konsekwencji brak możliwości jego sfinansowania ze środków Programu.

Prowadzenie szkoleń dla nauczycieli wychowania przedszkolnego z zakresu wdrażania dwujęzyczności w placówkach przedszkolnych oraz podnoszenia kompetencji cyfrowych, a także wyposażenie nauczycieli lub przedszkoli w narzędzia niezbędne do pracy z dziećmi jest możliwe w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast, o ile działania, w ramach których będą one realizowane, będą wynikały z diagnozy miasta, będą spójne z celem projektu oraz długofalowymi celami rozwojowymi miasta, a także z celami szczegółowymi Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Należy przy tym pamiętać, że działania realizowane przez miasto w ramach obszaru tematycznego OT1 powinny wpisywać się w cel szczegółowy 1 Programu:, tj. w „Promowanie wzrostu gospodarczego i dialogu społecznego, zmniejszanie bezrobocia (wśród młodzieży)”. Dlatego ważne jest, by zaplanowane przez miasto w ramach OT1 przedsięwzięcia nie tylko odpowiadały na zdiagnozowane potrzeby, ale też były ukierunkowane na zbliżanie młodzieży i dzieci do środowiska pracy, co może skutkować – w przyszłości -zmniejszeniem bezrobocia. Przy czym decyzja na ile działanie takie wpisze się w projekt i w konkretny obszar tematyczny zawsze jest decyzją i odpowiedzialnością Wnioskodawcy. Należy również pamiętać, że działanie musi wpisywać się w cele strategiczne miasta i prowadzić do osiągnięcia konkretnych rezultatów opisywanych w pkt 7 części A projektu. Wydaje się, że dwujęzyczność w przedszkolach może mieć charakter wspomagający w działaniu prowadzącym do zmniejszenia bezrobocia, o ile wynika to z diagnozy problemów miasta. Z opisu działania musi jasno wynikać, że faktycznie przyczynia się do realizacji założonego celu szczegółowego. To działanie wynikowe powinno być oparte na przytoczonych danych.

Procedura ZRID polega na wywłaszczeniu tzn. na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji, prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Niezależnie od procedury nabycia własności nieruchomości gruntowej jest niekwalifikowalne.

Zgodnie z zapisami Rozdziału 22.4. Regulaminu koszt zakupu nieruchomości gruntowych (niezależnie od celu ich nabycia) stanowi wydatek niekwalifikowalny. Jeżeli Miasto zdecyduje się nabycie nieruchomości gruntowych w ramach projektu, to koszt nabycia gruntów będzie musiało pokryć z własnych środków. Wydatki niekwalifikowalne nie są ujmowane w budżecie projektu.

Zgodnie z pkt 22.2 Regulaminu kwalifikowalne są wydatki na zakup usług związanych m.in. z przygotowaniem i projektowaniem działań. Koszt usługi opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może być kosztem kwalifikowalnym związanym z przygotowaniem lub projektowaniem działania, o ile spełnione zostaną kryteria kwalifikowalności wydatków wskazane w pkt 22.1. Regulaminu. W przypadku, gdy umowa pomiędzy Miastem a wykonawcą została zawarta przed 7 marca 2024 r., a przedmiot umowy został częściowo dostarczony/wykonany (co zostało potwierdzone protokołem odbioru), została wystawiona częściowa faktura i lub płatność za nią miała miejsce przed 7 marca, to ta część jest uznana za niekwalifikowalną. Za kwalifikowalną można uznać tę część przedmiotu umowy, która została dostarczona/wykonana (potwierdzone protokołem odbioru), zafakturowana i opłacona po 7 marca 2024 r.

Możliwość realizacji działania dotyczącego „uzbrojenia przez gminę terenów inwestycyjnych w celu ich udostępnienia (sprzedaży) przedsiębiorcom w procedurze przetargowej” zależeć będzie od tego, czy takie działanie będzie uzasadnione potrzebami Miasta, będzie realizować cel projektu oraz będzie zgodne z celami Programu. Uzbrojenie terenów inwestycyjnych wpisuje się w kluczowe kierunki wspierania rozwoju przedsiębiorczości wskazane w Poradniku Ot_2: Finansowanie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Jednocześnie uzbrojenie terenów inwestycyjnych będzie prowadzić do ulepszenia środków trwałych, do których w myśl art. 3 ust. 15 lit a ustawy z dnia 29.09.1994 r. należą również grunty. Zgodnie z Rozdziałem 26 Regulaminu (Zasady trwałości projektów) Beneficjent jest zobowiązany do utrzymania środków trwałych wytworzonych (w opisywanej sytuacji – uzbrojenia terenu) lub ulepszonych (w opisywanym przypadku – terenów inwestycyjnych) w toku realizacji projektu przez okres realizacji umowy i co najmniej 5 lat od daty zakończenia projektu (tj. akceptacji przez Krajową Instytucję Koordynującą (KIK-OP) sprawozdania końcowego z realizacji projektu). Podkreślić należy, że środki trwałe ulepszone (tj. grunty) z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast mogą być sprzedawane w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP oraz State Secretariat for Economic Affairs (SECO)/ Swiss Agency for Development and Cooperation (SDC) zgodnie z Art. 4.15 pkt 7 Regulacji. Procedura uzyskiwania zgody opisana jest w Rozdziale 26 Regulaminu. Dodać także należy, że sprzedaż gruntów ulepszonych z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast w okresie trwałości projektu – po uzyskaniu wymaganej zgody przez KIK-OP oraz SECO/SDC – powinna się odbyć zgodnie z zasadami określonymi we właściwych, obowiązujących przepisach prawa.

Środki trwałe ulepszone (np. grunty) z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast mogą być sprzedawane w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP oraz State Secretariat for Economic Affairs (SECO)/ Swiss Agency for Development and Cooperation (SDC) zgodnie z Art. 4.15 pkt 7 Regulacji. Procedura uzyskiwania zgody opisana jest w Rozdziale 26 Regulaminu. Szczegółowe wyjaśnienie podnoszonej w pytaniu kwestii zawiera odpowiedź na pytanie nr 4 opublikowane na stronie www.wsparciemiast.pl w zakładce „Pytania i odpowiedzi”, kategoria OT.2. – Finansowanie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.

Do składania wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast uprawnione są wyłącznie miasta średnie, tracące funkcje społeczno-gospodarcze, które zostały wskazane w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 jako obszar strategicznej interwencji. Wnioskodawcą nie mogą być osoby fizyczne/przedsiębiorcy, a jedynie ww. miasta.

Zgodnie z celem szczegółowym programu „Promowanie wzrostu gospodarczego i dialogu społecznego, zmniejszanie bezrobocia (wśród młodzieży)”, do którego jest przypisany obszar tematyczny 2 – Finansowanie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz wskaźniki wskazują, że działania w projekcie mają być dedykowane do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, zatem działania, których odbiorcą są duże firmy są niekwalifikowane w projekcie.

Uwzględniając fakt, że Centrum działać będzie jako jednostka budżetowa możliwe jest przyjęcie, że Centrum stanowi jednostkę organizacyjną JST realizującą zadania z zakresu pobudzania przedsiębiorczości oraz inicjatyw lokalnych, która w swoim zakresie ma udzielanie grantów dla start-upów oraz na rozwój lokalnych firm. Jeżeli zatem zmodernizowany budynek będzie wykorzystywany wyłącznie na potrzeby Centrum (bez wynajmowania powierzchnia na rzecz stat-upów) na potrzeby realizacji ww. celów możliwe jest potwierdzenie, że Centrum będzie realizowało jedynie zadania publiczne. Tym samym dofinansowanie na modernizację Centrum nie będzie stanowiło pomocy publicznej. Z kolei pomoc publiczna lub pomoc de minimis będzie udzielana przez Centrum na rzecz start-upów oraz na rozwój lokalnych firm. W tym zakresie konieczne jest stworzenie programu pomocy umożliwiającego przyznanie tej pomocy na poziomie Centrum-przedsiębiorcy. Wysokość tej pomocy uzależniona będzie od warunków określonych w przyjętym programie pomocy.

Działanie związane z utworzeniem Lokalnego Funduszu Grantowego jest dopuszczalne do realizacji w ramach OT-2 Finansowanie dla mikro i MŚP, jeżeli jego podjęcie będzie uzasadnione wynikami diagnozy. W przypadku gdy wsparcie na start-upy będzie udzielane na podstawie pomocy de minimis wówczas intensywność pomocy może wynieść nawet 100% kosztów kwalifikowanych pod warunkiem, że wartość udzielonej pomocy mieści się w dostępnym dla danego przedsiębiorstwa (z uwzględnieniem ewentualnych powiązań z innymi przedsiębiorstwami) limicie pomocy de minimis. Należy pamiętać, że udzielenie takiej pomocy musi nastąpić z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w Rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. Ponadto należy mieć na uwadze zapisy ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Jedocześnie należy podkreślić, iż to na Wnioskodawcy ciąży obowiązek i odpowiedzialność za przekazanie (w teście pomocy publicznej) wszystkich informacji pozwalających na weryfikację możliwości wystąpienia pomocy publicznej w projekcie oraz ewentualnej możliwości jej przyznania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Zgodnie z Rozdziałem 7 Regulaminu okres kwalifikowalności wydatków rozpoczyna się w dniu ogłoszenia naboru wniosków (tj. z dniem 07 marca br.), z zastrzeżeniem przepisów o pomocy publicznej, a kończy się zgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie, nie później niż 31 marca 2029 r. Podkreślić należy, że kwalifikowalność wydatków dotyczy tylko tych projektów, które będą przedmiotem umowy o dofinansowanie podpisanej między KIK-OP a Beneficjentem. Przekazanie finansowania na realizację takich projektów (w tym termin przekazania finansowania) będą regulowane w umowie o dofinansowanie realizacji projektu, która będzie podpisywana między Laureatami a KIK-OP, po zakończeniu etapu naboru (a ten zgodnie z Regulaminem będzie trwał ok. 25 mc od daty uruchomienia naboru).

Zgodnie z art. 2a ust. 2 ustawy z dnia 21.03.1985 r. o drogach publicznych drogi wojewódzkie stanowią własność właściwego samorządu województwa. Warunkiem realizacji inwestycji na gruncie stanowiącym własność województwa jest uprzednie podpisanie przez gminę porozumienia z właścicielem nieruchomości o przekazaniu nieruchomości na cele budowlane. Jednocześnie należy podkreślić, że na beneficjencie mieście będzie spoczywał obowiązek zachowania trwałości inwestycji realizowanych (finansowanych lub współfinansowanych) ze środków Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Z tego powodu w porozumieniu warto uregulować kwestie dotyczące bieżącego utrzymania przebudowanej drogi wojewódzkiej, a także ewentualnego terminu przekazania województwu zrealizowanej przez gminę inwestycji. Należy przy tym pamiętać, że środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne wytworzone, nabyte lub ulepszone z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast mogą być sprzedawane, wynajmowane, dzierżawione lub obciążane hipoteką w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP oraz SECO/SDC zgodnie z Art. 4.15 pkt 7 Regulacji.

Dokument pn. „Zakres działalności i formy prowadzenia Punktu Obsługi Inwestorów oraz zasady aktywnej polityki JST w zakresie inwestowania na jej terenie – Przewodnik dla gmin – partnerów ZMP”, opracowany przez ekspertów ZMP w ramach programu „Rozwój Lokalny” w 2022 r. został umieszczony – jako materiał uzupełniający – w Bazie Wiedzy na stronie www.wsparciemiast/pl w zakładce OT 2. Finansowanie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. W Bazie Wiedzy w zakładce Narzędzia – badania społeczne do diagnozy (https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/dane-i-badania/narzedzia-badania-spoleczne-do-diagnozy/) znajdują się również dwa kwestionariusze (wraz z notami metodologicznymi), które mogą wesprzeć miasto w diagnozie obszaru gospodarczego. Są to: 1) Badanie ankietowe- Ocena stanu i warunków rozwoju przedsiębiorczości oraz 2) Kwestionariusz oceny warunków rozwoju przedsiębiorczości w gminie.

W sytuacji, w której Miasto planuje stworzenie programu wsparcia w formie grantów na rzecz osób fizycznych planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej wówczas na poziomie dotacji z Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy na rzecz Miasta pomoc publiczna nie wystąpi o ile Miasto wykaże, że działalność związana z uruchomieniem grantu mieści się w ramach działalności zadań związanych z pobudzaniem przedsiębiorczości. Działalność w zakresie przyznania grantu nie może wiązać się z prowadzeniem działań z zakresu konsultingu lub obsługi prawno-księgowej, które wykraczają poza udzielenie podstawowych informacji z zakresu rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku gdy działalność Miasta ograniczy się do zadań publicznych dotacja ze środków Programu nie będzie stanowić pomocy publicznej i będzie mogła wynieść 100% wartości kosztów kwalifikowanych. Jednocześnie grant na rzecz rozpoczęcia działalności gospodarczej spełniać będzie przesłanki pomocy publicznej wynikające z art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej i będzie mógł zostać przyznany w oparciu o pomoc de minimis przez Miasto na rzecz przedsiębiorcy. W tym zakresie istotnym jest stworzenie przez Miasto programu pomocy umożliwiającego udzielenie przez Miasto pomocy de minimis na rzecz podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą. Zgodnie bowiem z zapisami Regulaminu naboru w przypadku, gdy jakiekolwiek działanie realizowane przez Beneficjenta lub partnera krajowego w ramach Projektu przewiduje udzielenie innym podmiotom pomocy publicznej lub pomocy de minimis, podmioty te są zobowiązane do zapewnienia zgodności takiej pomocy z zasadami jej udzielania oraz do realizacji innych obowiązków podmiotu udzielającego pomocy. W przypadku, gdy realizacja działania/poddziałania grantowego obejmuje udzielenie pomocy publicznej lub pomocy de minimis, udzielenie takiej pomocy przez Miasto lub partnera krajowego następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach prawa. W przypadku pomocy de minimis wartość wsparcia może wynieść nawet 100% kosztów kwalifikowanych jednocześnie nie może przekroczyć dostępnego dla danego przedsiębiorcy limitu pomocy de minimis (300 tys. euro w okresie ostatnich trzech lat).

Regulacje w sprawie wdrażania II edycji Szwajcarskiej Pomocy Finansowej dla wybranych krajów członkowskich nakładają obowiązek zapewnienia trwałości projektu przez okres realizacji umowy i co najmniej pięć lat od daty zakończenia projektu. Wymaganie to odnosi się przede wszystkim do utrzymania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych, nabytych lub ulepszonych w toku realizacji projektu, dofinansowanych ze środków Programu Rozwoju Miast. Pojęcia „środki trwałe”, „wartości niematerialne i prawne” oraz „ulepszenie środka trwałego” należy rozumieć zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023, poz. 120 ze zm.). W przypadku działania objętego pomocą publiczną w szczególności regionalną pomocą inwestycyjną w umowie grantowej należy bazować na właściwych zapisach Rozporządzenia KE 651/2014 w zakresie utrzymania danej inwestycji/miejsc pracy lub też stworzyć w umowie zapisy konsumujące warunki wynikające z tego rodzaju pomocy. W regionalnej pomocy inwestycyjnej występuje zapis mówiący, że inwestycja musi być utrzymywana na danym obszarze przez co najmniej trzy lata od daty jej ukończenia w przypadku MŚP (powyższa zasada nie wyklucza wymiany w tym okresie przestarzałych lub zepsutych instalacji lub sprzętów, pod warunkiem, że działalność gospodarcza zostanie utrzymana na danym obszarze przez minimalny okres). Z kolei w odniesieniu do wynagrodzeń, jeżeli koszty kwalifikowalne oblicza się w odniesieniu do szacunkowych kosztów płacy, każde miejsce pracy utworzone dzięki inwestycji jest utrzymane na danym obszarze przez okres co najmniej trzech lat w przypadku MŚP. W przypadku gdy dana część projektu jest objęta zasadą utrzymania trwałości z uwagi na wystąpienie pomocy publicznej oraz wymogów opisanych w innych regulacjach termin utrzymania trwałości będzie wynikał z wymogów wskazujących na czas dłuższy.

Nie ma przeciwskazań, aby w ramach Programu zrealizować remont budynku, którego przeznaczenie/funkcja jest mieszana, o ile remont budynku i funkcje, które wyremontowany budynek będzie pełnić będą uzasadnione potrzebami wynikającymi z diagnozy oraz będą realizować cel działania spójny z celem projektu, celami strategicznymi miasta i celami Programu. O podziale działania na poddziałania czyli wyodrębnione przedsięwzięcia lub zespoły przedsięwzięć powiązanych tematycznie, które mają jednoznacznie określony podmiot lub podmioty odpowiedzialne za jego realizację, stanowią zamkniętą całość i mają jasno określoną grupę docelową oraz czytelnie określoną wartość (wyodrębnione koszty) decyduje Miasto. W tym miejscu warto podkreślić, że o wyodrębnieniu poddziałań w ramach działania powinno decydować w szczególności objęcie danego poddziałania (przedsięwzięcia lub powiązanych ze sobą przedsięwzięć) pomocą publiczną. Jedno przedsięwzięcie może być objęte (z uwagi np. na funkcje, które będą pełnić jego poszczególne elementy) różnymi rodzajami i różną intensywnością pomocy publicznej. W takim przypadku nie ma obowiązku dzielenia przedsięwzięcia na mniejsze elementy i sporządzania dla nich osobnych testów pomocy publicznej; można sporządzić jeden test dla całego przedsięwzięcia. Ważne jest natomiast dla prawidłowego wyliczenia poziomu dofinansowania, aby w takim przypadku określić wyraźnie wysokość wydatków związanych z realizacją danego elementu przedsięwzięcia objętego określonym rodzajem pomocy publicznej (np. za pomocą przytoczonego wskaźnika powierzchni użytkowej dla każdej z części budynku pełniącej różną funkcję).

Kwestia wystąpienia pomocy publicznej w odniesieniu do Centrum Aktywności Przedsiębiorczej będzie uzależniona od rodzaju prowadzonej przez Centrum działalności. Jeżeli Centrum będzie prowadzić działalność szkoleniową, doradczą lub też związaną z wynajmem pomieszczeń, nawet jeżeli będzie ona prowadzona bezpłatnie i wyłącznie dla mieszkańców to może taka działalność zostać uznana za prowadzenie działalności gospodarczej. Tym samym dofinansowanie tego typu infrastruktury może spełniać przesłanki pomocy publicznej wskazane w art. 107 ust. 1 TFUE. Konieczne jest dokładne przeanalizowanie planowanego zakresu świadczenia usług w odniesieniu do kwestii zakłócenia konkurencji oraz wpływu na wymianę handlową. W sytuacji, w której prowadzona działalność będzie ograniczona dla promowania przedsiębiorczości poprzez organizację warsztatów dla uczniów i mieszkańców, udzielanie podstawowych informacji w zakresie zakładania działalności gospodarczej, prowadzenie kampanii promocyjnych itp. i jednocześnie nie będą prowadzone np. specjalistyczne szkolenia z zakresu prawa podatkowego ryzyko wystąpienia pomocy publicznej zostanie ograniczone. Ostatecznie o tym, czy w ramach działania lub poddziałania obejmującego utworzenie i funkcjonowanie CAP wystąpi pomoc publiczna przesądzi sporządzony przez miasto test pomocy publicznej. Zachęcamy również do zapoznania się z poradnikiem „Pomoc publiczna w projektach realizowanych w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” oraz instrukcją wypełniania testu pomocy publicznej, dostępnych na stronie www.wsparciemiast.pl (w zakładce Baza wiedzy- Wymogi formalne- Poradniki metodyczne).

Zgodnie z Rozdziałem 22 Regulaminu, do wydatków kwalifikowalnych w  Programie należą m.in. wydatki na  renowację i modernizację obiektów budowlanych, o ile spełnione zostaną łącznie następujące warunki: wydatki są zgodne z zasadami kwalifikowalności wydatków oraz trwałości projektu, są niezbędne do skutecznej i efektywnej realizacji działań ujętych w projekcie, są ponoszone przez podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. Można zatem uznać, że kwalifikowane będą wydatki na remont substancji mieszkaniowej w odniesieniu do zasobu komunalnego w obszarze tematycznym OT-3, o ile remont substancji mieszkaniowej w zasobie komunalnym będzie związany z przedmiotem projektu, będzie niezbędny do jego realizacji oraz będzie służył osiągnięciu celu realizowanego w ramach projektu i celów działania z obszaru tematycznego OT3 (tj. zarządzaniu migracją i wspieranie integracji). Ocena kwalifikowalności wynikać będzie z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami miasta.

Regulamin Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast nie wskazuje zamkniętego katalogu działań możliwych do realizacji w ramach Obszaru Tematycznego Poprawa Bezpieczeństwa Publicznego. Co do zasady, miasto-wnioskodawca ma dowolność w formułowaniu koniecznych działań w tym zakresie. Należy jednak pamiętać o konieczności uzasadnienia planowanych działań w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi ujętymi we wskazanym dokumencie strategicznym. Jednocześnie, pewną wskazówką w zakresie planowania działań, może być lista wskaźników produktu i rezultatu przypisana do Obszaru Tematycznego Poprawa Bezpieczeństwa Publicznego (patrz. zał. Lista wskaźników produktu i rezultatu dla poszczególnych obszarów tematycznych Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy). Wskazany katalog wskaźników nie stanowi listy zamkniętej. Nie w każdym przypadku działanie zaplanowane przez wnioskodawcę znajdzie odzwierciedlenie w zestawieniu wskaźników. W takim przypadku brak wskaźnika dla danego działania nie jest błędem. Ponadto, na stronie www.wsparciemiast.pl prowadzonej przez Związek Miast Polskich – Operatora Komponentu Predefiniowanego – opublikowane zostały materiały pomocnicze, w tym poradnik dotyczący Obszaru Tematycznego Poprawa Bezpieczeństwa Publicznego, przygotowany przez ekspertów Związku Miast Polskich, który przedstawia przykładowy zakres tematyczny obszaru.

Komenda Miejska Policji nie może być partnerem, partnerem krajowym może być gmina, powiat lub ich związek tworzący z Miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Poruszone zagadnienie zostało odrębnie opisane w dokumencie dotyczącym podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków, który znajduje się na stronie Poradnik_Podmioty-realizujace-projekt-w-Polsko-Szwajcarskim-Programie-Rozwoju-Miast.pdf (wsparciemiast.pl)

Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Wykonanie monitoringu miejskiego teoretycznie jest możliwe do realizacji w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Takie działanie wpisuje się w OT4 Poprawa bezpieczeństwa publicznego.

Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast narzuca wnioskodawcom 5 celów szczegółowych i 12 obszarów tematycznych. Przy planowaniu modernizacji przestrzeni publicznych w centrum miasta, należy mieć na uwadze, że P-SPRM nie proponuje wprost dedykowanego takiemu zadaniu obszaru tematycznego. Realizację takiego celu należy rozpisać na działania przynależące do właściwych obszarów tematycznych, jak np. wskazane w pytaniu OT4 i OT9. Przy planowaniu działań rekomendujemy zwrócić szczególną uwagę m.in. na Kartę oceny merytorycznej Wstępnej Propozycji Projektu – część B. Ocenie podlega między innymi: zakres merytoryczny działania; uzasadnienie jego realizacji; powiązanie z celami strategicznymi miasta, projektu i programu, powiązanie z innymi działaniami w projekcie (Pkt 17 fiszki działania).

Zgodnie z Art. 13. ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, jednostki samorządu terytorialnego mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług, przy zachowaniu warunków formalnych wynikających z przepisów prawa.
W związku z powyższym miasto (wnioskodawca) planując działania w obszarze OT4, np. poprzez zakup radiowozów lub innego sprzętu związanego z zapewnieniem bezpieczeństwa – może przekazać środki finansowe na zakup, niezbędnych do realizacji celu projektu, środków trwałych. Jednocześnie w umowie z podmiotem (Policją), któremu Miasto przekaże środki finansowe na zakup towarów, będących jednocześnie środkami trwałymi powinny zostać zawarte uregulowania zobowiązujące ten podmiot do zachowania zasady trwałości, zgodnie z Rozdziałem 26 Regulaminu.
Poruszone zagadnienie zostało odrębnie opisane w dokumencie dotyczącym podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków, który znajduje się na stronie Poradnik_Podmioty-realizujace-projekt-w-Polsko-Szwajcarskim-Programie-Rozwoju-Miast.pdf (wsparciemiast.pl).

Katalog wydatków kwalifikowanych w ramach Programu Rozwoju Miast ma charakter otwarty. Oznacza to, że wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wydatki takie muszą być związane z przedmiotem projektu, niezbędne do jego realizacji i mają służyć wyłącznie osiągnięciu celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Ocena kwalifikowalności wynika przede wszystkim z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta. Opisane przez Państwa działanie wpisuje się w Obszar Tematyczny 4 – Poprawa bezpieczeństwa publicznego. Wydatki na realizację działania, po spełnieniu warunków opisanych powyżej i warunków kwalifikowalności wskazanych w rozdziale 22.2 Regulaminu mogą zostać ujęte we wniosku o dofinansowanie projektu w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast.

Dokument dotyczący podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków został opracowany przez ekspertów Związku Miast Polskich i został opublikowany na stronie Poradnik_Podmioty-realizujace-projekt-w-Polsko-Szwajcarskim-Programie-Rozwoju-Miast.pdf (wsparciemiast.pl).

Usługi i dostawy wskazane w pkt 22.2 ppkt 1 Regulaminu nie ograniczają się do usług i dostaw związanych z robotami budowlanymi. Mogą to być np. usługi szkoleniowe związane z realizacją działań, o ile zostaną uwzględnione w budżecie projektu, poniesione zostaną w związku z realizacją projektu i spełnią kryteria kwalifikowalności wskazane w pkt 22.1 Regulaminu.

W sytuacji, w której jednostka samorządu terytorialnego (dalej JST) w ramach aktu prawa miejscowego tworzy strefę parkowania na podstawie przepisów obowiązujących ustaw w tym z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (art. 18 ust. 2 pkt 8 i art. 40 ust.1) oraz ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b ust. 3 i 4 i 6, art. 13f) wówczas należy uznać stworzenie strefy jako zadanie własne JST związane z szeroko rozumianą polityką transportową w tym w szczególności organizacją ruchu publicznego. Idąc dalej pobieranie opłat za korzystanie ze strefy będzie traktowane jako opłata związana z wykonywaniem zadań własnych i traktowana będzie jako danina publiczna. W związku z tym JST w zakresie prowadzenia strefy parkowania nie będzie traktowana jako przedsiębiorca, a zatem dofinansowanie infrastruktury związanej z prowadzeniem strefy parkowania nie będzie stanowiło pomocy publicznej.

Opisana w pytaniu sytuacja jest dopuszczalna. Zakres pozwolenia na budowę i zakres dokumentacji projektowej może być szerszy, niż zakres przedmiotowy inwestycji zgłaszanej do dofinansowania w ramach P-SPRM. Należy jednocześnie podkreślić, że niedopuszczalne jest podwójne finansowanie zadań realizowanych w ramach projektu.

Regulamin Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast nie wskazuje zamkniętego katalogu działań możliwych do realizacji w ramach OT-4 Poprawa bezpieczeństwa publicznego. Co do zasady, miasto-wnioskodawca ma dowolność w formułowaniu koniecznych działań w tym obszarze. Należy jednak pamiętać, że potrzeba realizacji działania powinna wynikać z diagnozy, a cel działania powinien być spójny z celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast oraz długoterminowymi celami rozwojowymi miasta ujętymi w dokumentach strategicznych. Pamiętać należy, że w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast pojedyncze działanie można przypisać tylko do jednego obszaru tematycznego. Dlatego też w pierwszej kolejności należy zdefiniować i uzasadnić główny cel działania, a następnie zbadać, z którym celem szczegółowym Programu jest spójny cel działania. Cel szczegółowy działania wskaże na obszar tematycznych, w ramach którego działanie powinno być realizowane. Podkreślenia wymaga również, że dla każdego działania miasto powinno wykazać jego pozytywny lub neutralny wpływ na horyzontalną zasadę upowszechnienie kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych.

Współpraca z Policją została szeroko opisana w podręczniku zamieszczonym na stronie https://wsparciemiast.pl/wp-content/uploads/2024/07/Poradnik_Podmioty-realizujace-projekt-w-Polsko-Szwajcarskim-Programie-Rozwoju-Miast.pdf. Zachęcamy do zapoznania się z jego treścią. Ponadto kwestie związane ze współpracą z Policją zostały poruszone w pytaniach i odpowiedziach na stronie www.wsparciemiast.pl i opublikowane pod nr: 2, 5, 7 – w obszarze tematycznym: OT 4 i pod nr 137 w obszarze: wymogi formalne.

Regulamin Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast daje elastyczność w przypisywaniu działań do obszarów tematycznych. Miasto-wnioskodawca przypisując działanie do wybranego obszaru tematycznego, powinno kierować się przede wszystkim celem działania w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta i celami szczegółowymi programu. Jednocześnie, pewną wskazówką w zakresie przypisywania działań do obszarów tematycznych, może być lista wskaźników produktu i rezultatu przypisana do poszczególnych obszarów tematycznych np. OT-4, OT-7, czy OT-10 (patrz. załącznik Lista wskaźników produktu i rezultatu dla poszczególnych obszarów tematycznych Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy). Bez znajomości dokumentów strategicznych miasta, celu głównego projektu, celu działania i uzasadnienia potrzeby realizacji działania, nie jest możliwe jednoznaczne zarekomendowanie konkretnego obszaru tematycznego dla opisanego w pytaniu przedsięwzięcia. Katalog innych podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków kwalifikowanych ma charakter otwarty; podmiotami takimi mogą być w szczególności samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Wskazując inny podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych miasto powinno kierować się przepisami prawa, które określają podstawę prawną powierzenia innemu podmiotowi uprawnionemu do ponoszenia wydatków kwalifikowanych określonych zadań, w tym w szczególności podstawę prawną dla przekazania środków finansowych na ich realizację. Więcej informacji na ten temat innych podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków kwalifikowanych można uzyskać pod linkiem: https://wsparciemiast.pl/webinar-09-07-podmioty-uprawnione-do-ponoszenia-wydatkow/je.

Możliwość budowy budynków wielorodzinnych komunalnych/czynszowych i technologia ich realizacji w ramach OT-5 Efektywność energetyczna i energia odnawialna zależeć będzie od przyjętego przez Wnioskodawcę celu działania. Jeżeli celem działania będzie np. zmniejszenie energochłonności zasobu komunalnego lub inne, kluczowe aspekty energetyczne Wnioskodawca może rozważyć budowę budynków wielorodzinnych komunalnych/czynszowych w ramach OT 5 Efektywność energetyczna i energia odnawialna i odpowiednio do tego celu dostosować technologię ich realizacji. W przypadku, gdy celem działania będzie przede wszystkim wsparcie osób o niskich dochodach i trudnej sytuacji mieszkaniowej – należy rozważyć realizację działania w ramach OT 11 – Mniejszości i grupy w niekorzystnej sytuacji społecznej. „Regulamin naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” nie stanowi o wymogu pasywności przy realizacji budynków komunalnych/czynszowych. Należy jednak podkreślić, że dla każdego działania Wnioskodawca w fiszce działania będzie musiał wykazać neutralny lub pozytywny wpływ działania na zasadę upowszechnienia kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych. Negatywna ocena eksperta oceniającego w zakresie wpływu działania na powyższą zasadę powoduje ocenę negatywną całego działania bez konieczności oceny spełnienia pozostałych kryteriów.

Zgodnie z punktem 11.2 „Regulaminu naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” miasto może zaplanować w ramach projektu realizację działania lub poddziałania grantowego. Jest to szczególny rodzaj działania, które będzie realizowane poprzez wyłonienie grantobiorców przez Miasto, polegające na przekazaniu części dofinansowania innym podmiotom (np. przedsiębiorcom lub osobom fizycznym) w celu realizacji określonych zadań. Działania/poddziałania grantowe muszą realizować cele Programu i mieścić się w obszarach tematycznych Programu Rozwoju Miast.

Regulamin nie precyzuje formuły realizacyjnej programów związanych z wymianą źródeł ciepła i poprawą efektywności energetycznej, pozostawiając Wnioskodawcom dowolność w tym zakresie. Ogólne założenia do planowanych działań, w tym także sposoby ich realizacji określa Rozdział 11 Regulaminu, a warunki kwalifikowalności wydatków – Rozdział 22 Regulaminu. Decyzję o sposobie realizacji programu Wnioskodawca powinien poprzedzić dokładną analizą wykonalności i skuteczności poszczególnych rozwiązań oraz konsultacjami z interesariuszami i odbiorcami ostatecznymi działań.

Regulamin nie nakłada na Wnioskodawców żadnych ograniczeń w zakresie rozmiaru (zdolności wytwórczej) instalacji fotowoltaicznej ani ilości oddawanej energii elektrycznej do sieci dla przedsięwzięć realizowanych w ramach projektu, a polegających na wytwarzaniu energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej i wprowadzaniu jej do sieci elektroenergetycznej. Wnioskodawca powinien poprzedzić decyzję o parametrach realizacyjnych tego typu przedsięwzięć dokładną analizą wykonalności i skuteczności poszczególnych rozwiązań oraz konsultacjami z interesariuszami (w tym przedsiębiorcami energetycznymi, które będą właściwe do wyrażenia zgody na przyłączanie do sieci kolejnych instalacji). Jednocześnie kwestia rozmiaru, jak również ilości oddawanej energii do sieci może mieć wpływ na kwestię wystąpienia pomocy publicznej w przypadku dofinansowanie tego typu przedsięwzięć. W tym zakresie należy mieć na uwadze, że instalacje fotowoltaiczne typu on-grid dają możliwość sprzedaży energii elektrycznej do sieci. Uwzględniając fakt, że produkcja energii niezależnie od wielkości instalacji oraz ilości oddanej energii do sieci co do zasady wiąże się z prowadzeniem działalność gospodarczej na w pełni konkurencyjnym rynku, dofinansowanie tego typu instalacji, co do zasady podlega przepisom o pomocy publicznej. Jednocześnie Komisja Europejska dopuściła wyjątek, kiedy finansowanie instalacji on-grid nie powoduje wystąpienia pomocy publicznej. Wyjątek ten możliwy jest do zastosowania w sytuacji, gdy będą łącznie spełnione następujące warunki: • Główna działalność beneficjenta ma charakter niegospodarczy (np. osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej, działalność administracji publicznej), • Energia musi być zużywana na potrzeby własne, • Rozmiar (zdolność wytwórcza) mikroinstalacji nie może przekraczać realnego zapotrzebowania na energię prosumenta, • oddawanie energii do sieci nie może przekroczyć 20% rocznej wydajności infrastruktury – w tym zakresie należy zwrócić uwagę, że w przypadku rozliczania w ramach net-bilingu należy dokonać przeliczenia kasowego na ilościowe w celu potwierdzenia spełnienia tego warunku. Zgodnie z interpretacja KE, spełnienie tych warunków pozwala na uznanie, iż wprowadzenie nadwyżek wytworzonej energii do sieci stanowi działalność o charakterze pomocniczym w rozumieniu pkt 207 Zawiadomienia KE w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

Inwestycje służące do przesyłania i dystrybucji ciepła co do zasady wykorzystywane są do prowadzenia działalności gospodarczej na konkurencyjnym rynku, na którym działają również podmioty z kapitałem zagranicznym. W związku z tym finansowanie inwestycji z zakresu budowy lub modernizacji sieci ciepłowniczej, co do zasady wiązać się będzie ze spełnieniem przesłanek pomocy publicznej. Na podstawie planowanego Rozporządzenia MFIPR w sprawie udzielania pomocy publicznej, pomocy de minimis oraz pomocy de minimis na usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym w ramach szwajcarsko-polskiego programu współpracy możliwe będzie udzielenie na ten zakres pomocy inwestycyjnej na efektywny energetycznie system ciepłowniczy i chłodniczy w oparciu o art. 46 Rozporządzenia KE nr 651/2014. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że tę pomoc przyznaje się wyłącznie na budowę, rozbudowę lub modernizację systemów ciepłowniczych lub chłodniczych, które są lub staną się efektywne energetycznie zgodnie z definicją podaną w art. 2 pkt 41 dyrektywy 2012/27/UE. Dopuszczalna jest sytuacja, w której w wyniku prac objętych pomocą dotyczących sieci dystrybucji system nie stanie się jeszcze w pełni efektywny energetycznie, jednocześnie dodatkowe modernizacje wymagane do spełnienia warunków objęcia zakresem definicji efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego i chłodniczego, w przypadku zakładów wytwarzania energii cieplnej lub chłodniczej objętych pomocą, muszą rozpocząć się w ciągu 3 lat od rozpoczęcia prac objętych pomocą dotyczących sieci dystrybucji. Zgodnie z art. 2 pkt 41 dyrektywy 2012/27/UE efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy oznacza system ciepłowniczy lub chłodniczy, w którym do produkcji ciepła lub chłodu wykorzystuje się w co najmniej 50 % energię ze źródeł odnawialnych, lub w co najmniej 50 % ciepło odpadowe, lub w co najmniej 75 % ciepło pochodzące z kogeneracji, lub w co najmniej 50 % wykorzystuje się połączenie takiej energii i ciepła. Dodatkowo pomoc na modernizację sieci magazynowania i dystrybucji przesyłających energię cieplną i chłodniczą wytwarzaną przy użyciu paliw kopalnych można przyznać wyłącznie w przypadku spełnienia wszystkich poniższych warunków: a) sieć dystrybucji jest lub stanie się odpowiednia do przesyłu energii cieplnej lub chłodniczej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii lub ciepła odpadowego; b) modernizacja nie skutkuje zwiększeniem wytwarzania energii z paliw kopalnych, z wyjątkiem gazu ziemnego. W przypadku modernizacji sieci magazynowania lub dystrybucji energii cieplnej i chłodniczej wytwarzanej z gazu ziemnego, o ile modernizacja skutkuje zwiększeniem wytwarzania energii z gazu ziemnego, te instalacje wytwórcze muszą być zgodne z celami klimatycznymi na 2030 r. i 2050 r., zgodnie z sekcją 4.31 załącznika 1 do rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/1214. W przypadku tego rodzaju pomocy poziom dofinansowania może wynieść 30% plus ewentualna premia 15% w przypadku inwestycji wykorzystujących wyłącznie odnawialne źródła energii, ciepło odpadowe lub ich połączenie, w tym zieloną kogenerację. W ramach tego rodzaju pomocy przewidziana jest również premia za status MŚP, który w sytuacji opisanej w pytaniu nie będzie mieć zastosowania. Alternatywnym sposobem wyliczenia poziomu dofinansowania dla tego rodzaju pomocy jest luka w finansowaniu. W tej metodzie koniecznym jest określenie dodatkowego kosztu netto stanowiącego różnicę między przychodami i kosztami gospodarczymi (w tym inwestycyjnymi i operacyjnymi) projektu objętego pomocą, a przychodami i kosztami alternatywnego projektu, który beneficjent pomocy zrealizowałby w sposób wiarygodny w razie braku pomocy. Aby określić lukę w finansowaniu należy określić ilościowo – w odniesieniu do scenariusza faktycznego i wiarygodnego scenariusza alternatywnego – wszystkie główne koszty i przychody, szacunkowy średni ważony koszt kapitału (WACC) beneficjentów w celu zdyskontowania przyszłych przepływów środków pieniężnych, a także wartość bieżącą netto w przypadku scenariusza faktycznego i alternatywnego w całym cyklu życia projektu. Typowy dodatkowy koszt netto można oszacować jako różnicę między wartością bieżącą netto w przypadku scenariusza faktycznego i scenariusza alternatywnego w cyklu życia projektu referencyjnego. W sytuacji, gdy dofinansowania dotyczyć będzie tylko sieci, dopuszczalna jest sytuacja, w której brak będzie alternatywnego modelu. Tym samym w takim przypadku luka w finansowaniu wyniesie 100%, a tym samym dofinansowanie będzie mogło wynieść 100%. W sytuacji, w której brak będzie możliwości zastosowania ww. rodzaju pomocy, dopuszczalnym będzie sfinansowanie inwestycji w oparciu o pomoc de minimis. W takim przypadku należy mieć na uwadze, że dofinansowanie w oparciu o pomoc de minimis jest dopuszczalne jedynie w limicie pomocy de minimis na jedno przedsiębiorstwo (maksymalnie 300 tys. EUR w okresie ostatnich trzech lat kalendarzowych). Uwzględniając informację, że podmiotem korzystającym z infrastruktury będzie zakład budżetowy to ten podmiot powinien zostać ujęty jako beneficjent pomocy inwestycyjnej na efektywny energetycznie system ciepłowniczy i chłodniczy lub/oraz pomocy de minimis. Tym samym to ten podmiot zobowiązany będzie do wykazania zgodności z właściwym rodzajem pomocy.

Katalog wydatków kwalifikowanych w ramach Programu Rozwoju Miast ma charakter otwarty. Oznacza to, że wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wydatki takie muszą być związane z przedmiotem projektu, niezbędne do jego realizacji i mają służyć wyłącznie osiągnięciu celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Ocena kwalifikowalności wynika przede wszystkim z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta.

Katalog wydatków kwalifikowanych w ramach Programu Rozwoju Miast ma charakter otwarty. Oznacza to, że wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wydatki takie muszą być związane z przedmiotem projektu, niezbędne do jego realizacji i mają służyć wyłącznie osiągnięciu celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Ocena kwalifikowalności wynika przede wszystkim z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta.

Zgodnie z Rozdziałem 22 Regulaminu do wydatków kwalifikowalnych w  Programie należą m.in. wydatki na  zakup (bez wydatków na zakup gruntu) budynków oraz wydatki na renowację i modernizację obiektów budowlanych, o ile spełnione zostaną łącznie następujące warunki: wydatki są zgodne z zasadami kwalifikowalności wydatków oraz trwałości projektu, są niezbędne do skutecznej i efektywnej realizacji działań ujętych w projekcie, są ponoszone przez podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. Ocena kwalifikowalności wynikać będzie z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta. Możliwość zakupu i adaptacji budynku w ramach OT 5 „Efektywność energetyczna i energia odnawialna” zależeć będzie więc od przyjętego przez Wnioskodawcę celu działania. Jeżeli celem działania będzie poprawa efektywności energetycznej obiektu (np. termomodernizacja, wymiana źródeł ciepła) lub inne, kluczowe aspekty energetyczne to Wnioskodawca może rozważyć zakup budynku i jego adaptację (modernizację energetyczną) w ramach OT -5 i odpowiednio do tego celu dostosować zakres działania oraz wskaźniki. Zmodernizowany budynek Wnioskodawca może przeznaczyć na cele publiczne. W przypadku jednak, gdy w ramach działania zostanie zaplanowana adaptacja na potrzeby zmiany funkcjonalności budynku (przeznaczenia go na cele użyteczności publicznej) należy ustalić, jaki cel publiczny będzie realizowany z wykorzystaniem zmodernizowanego budynku, a co z tym związane – czy i w który obszar tematyczny Programu Rozwoju Miast planowane działanie związane z modernizacją budynku będzie się wpisywało. Należy ponadto podkreślić, że dla każdego działania Wnioskodawca będzie musiał wykazać neutralny lub pozytywny wpływ zaplanowanego działania na zasady horyzontalne obejmujące upowszechnienie kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych, jak również upowszechnienie włączenia społecznego. Negatywna ocena eksperta oceniającego w zakresie wpływu działania na powyższe zasady powoduje ocenę negatywną całego działania bez konieczności oceny spełnienia pozostałych kryteriów.

Zgodnie z zapisami pkt 207 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskie działalność pomocnicza dotyczy sytuacji, w których działalność gospodarcza prowadzona jest na infrastrukturze, której podstawowe wykorzystanie jest niegospodarcze np. sala gimnastyczna w szkole (sala wykorzystywana jest do działalności edukacyjnej jednocześnie po lekcjach sala jest wynajmowana na rzecz odpłatnych zajęć). Z kolei w sytuacji, w której infrastruktura jest wykorzystywana, co do zasady do działalności gospodarczej np. wynajem lokali użytkowych w budynku użyteczności publicznej wówczas taka działalność nie mieści się w pojęciu działalności pomocniczej w rozumieniu pkt 207 Zawiadomienia KE. Tym samym w przypadku opisanym w pytaniu, prowadzony jest na stałe wynajem części powierzchni, a tym samym niemożliwe jest uznanie wynajmu na rzecz spółki za działalność pomocniczą. W związku z tym konieczne jest zweryfikowanie czy dofinansowanie termomodernizacji budynku wskazanego w pytaniu stanowi pomoc publiczną. Na podstawie przedstawionych informacji brak jest możliwości wykluczenia wystąpienia pomocy publicznej. Przyjmując, że podmiot prowadzący działalność związaną z wynajmem powierzchni co do zasady spełnia definicję przedsiębiorcy w rozumieniu art. 107 ust.1 TFUE to w celu ustalenia, czy dofinansowanie prac termomodernizacyjnych w tym budynku stanowi pomoc publiczną konieczne jest przeanalizowanie pozostałych przesłanek pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Jeżeli w wyniku ustaleń potwierdzi się występowanie pomocy publicznej, wówczas dofinansowanie prac termomodernizacyjnych opisanego budynku w części wynajmowanej może zostać przyznane w oparciu o pomoc publiczną (w oparciu o Rozporządzenie MFiPR w ramach pomocy inwestycyjnej na środki wspierające efektywność energetyczną w budynkach) lub pomocy de minimis. W tym zakresie konieczne jest dokonanie podziału powierzchni na część objętą pomocą publiczną/pomocą de minimis i dofinansowaną bez pomocy publicznej/pomocy de minimis. Cześć objęta pomocą publiczną/pomocą de minimis powinna obejmować część wynajmowaną wraz z częściami wspólnymi (w tym ciągi komunikacyjne, dach, wspólne pomieszczenia np. toalety, pomieszczenia socjale). Części wspólne mogą w całości zostać przypisane do części objętej pomocą publiczną/pomocą de minimis lub też podzielone na podstawie klucza powierzchni i przypisane odpowiednio do części objętej i nieobjętej pomocą publiczną/pomocą de minimis.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że sformułowanie „jednostki miejskie” jest bardzo ogólne i uniemożliwia potwierdzenie, że co do zasady w tego typu jednostkach dofinansowanie na wymianę oświetlenia nie będzie stanowiło pomocy publicznej. W odniesieniu do placówek oświatowych należy stwierdzić, że jeżeli placówki te działają w ramach krajowego systemu edukacji, a ich działalność finansowana jest w oparciu o subwencję oświatową, to placówki te nie prowadzą działalności gospodarczej. Tym samym dofinansowanie kosztów wymiany oświetlenia nie będzie stanowiło pomocy publicznej. Dopuszczalna jest sytuacja, w której w budynkach tych prowadzona jest również działalność gospodarcza w rozumieniu pkt 207 Zawiadomienia KE w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1. Istotne jest jednak przedstawienie metodyki określenia zasobów wykorzystywanych do prowadzenia działalności pomocniczej. W przypadku dofinansowania wymiany oświetlenia w budynkach przeznaczonych do prowadzenia działalności niegospodarczej, w tym tych, w których prowadzona jest działalność pomocnicza w rozumieniu ww. pkt 207 dofinansowanie nie będzie stanowiło pomocy publiczne, a co za tym idzie może wynieść 100%.

Możliwość budowy publicznego przedszkola miejskiego w standardzie pasywnym w ramach OT-5 Efektywność energetyczna i energia odnawialna zależeć będzie od przyjętego przez Wnioskodawcę celu działania. Jeżeli celem działania będzie np. zmniejszenie energochłonności budynków publicznych lub inne, kluczowe aspekty energetyczne Wnioskodawca może rozważyć budowę takiego przedszkola w ramach OT 5 Efektywność energetyczna i energia odnawialna i odpowiednio do tego celu dostosować technologię ich realizacji. W przypadku, gdy celem działania będzie przede wszystkim zwiększenie i upowszechnienie edukacji przedszkolnej – należy rozważyć realizację działania w ramach OT 11 – Mniejszości i grupy w niekorzystnej sytuacji społecznej. Warto pamiętać, że zgodnie z „Regulaminem naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” ocenie podlegać będzie m.in. zasadność i realność celów oraz czytelna ich korelacja ze zidentyfikowanymi i opisanymi w diagnozie problemami.

Udzielając odpowiedzi na pytanie nr 1, 3 i 4 należy przede wszystkim zaznaczyć, że zgodnie z punktem 22.2 Regulaminu, do wydatków kwalifikowanych w Programie Rozwoju Miast należą wydatki uwzględnione w budżecie projektu, poniesione w związku z realizacją projektu i spełniające kryteria kwalifikowalności, w tym wydatki na nabycie, budowę, renowację i modernizację obiektów budowlanych, bez wydatków na nabycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego gruntów. Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Warto pamiętać, że zgodnie z „Regulaminem” ocenie podlegać będzie m.in. zasadność i realność celów oraz czytelna ich korelacja ze zidentyfikowanymi i opisanymi w diagnozie problemami. Ponadto, dla każdego z realizowanych działań określony powinien zostać wskaźnik produktu i rezultatu (punkt 8 części A Wstępnej Propozycji Projektu), a ocenie podlegać będzie poprawność doboru wskaźników i realistyczność osiągnięcia wartości docelowej. W przypadku pytania nr 2 należałoby doprecyzować, czy dane źródło ciepła stanowi źródło konwencjonalne (bazujące na tradycyjnych technologiach spalania paliw kopalnych) czy niekonwencjonalne (wykorzystujące np. odnawialne źródła energii). Niezależnie od rodzaju źródła, potwierdzając jego efektywność cieplną, należy zbadać takie czynniki jak np. zużycie energii, pomiar dostarczonego ciepła, sprawność cieplną czy wartości opałowe. Narzędziem przydatnym w tym procesie okazać może się przeprowadzenie audytu energetycznego. Odpowiadając na pytanie nr 5, zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu, wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta i partnera krajowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków są również podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy. W takiej sytuacji zarówno w budżecie, który będzie załącznikiem do umowy o dofinansowanie, jak i w sprawozdaniach, konieczne będzie wskazanie podmiotu, który będzie ponosił wydatek lub podstawy jego wyboru. Spółka komunalna może więc być podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków, pod warunkiem, że zostanie wybrana przez beneficjenta na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, a dokonywany przez nią wydatek będzie zgodny z wszystkimi wskazanymi w Regulaminie kryteriami kwalifikowalności.

Udzielając odpowiedzi na pierwszą część pytania należy przede wszystkim zaznaczyć, że zgodnie z punktem 22.2 Regulaminu, do wydatków kwalifikowanych w Programie Rozwoju Miast należą wydatki uwzględnione w budżecie projektu, poniesione w związku z realizacją projektu i spełniające kryteria kwalifikowalności, w tym wydatki na nabycie, budowę, renowację i modernizację obiektów budowlanych, bez wydatków na nabycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego gruntów. Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Warto pamiętać, że zgodnie z „Regulaminem” ocenie podlegać będzie m.in. zasadność i realność celów oraz czytelna ich korelacja ze zidentyfikowanymi i opisanymi w diagnozie problemami. Ponadto, dla każdego z realizowanych działań określony powinien zostać wskaźnik produktu i rezultatu (punkt 8 części A Wstępnej Propozycji Projektu), a ocenie podlegać będzie poprawność doboru wskaźników i realistyczność osiągnięcia wartości docelowej. Z kolei zagadnienie pomocy publicznej i dofinansowania magazynów energii do już istniejących instalacji fotowoltaicznych zlokalizowanych na stacji uzdatniania wody oraz na oczyszczalni ścieków oraz mobilnych agregatów prądotwórczych wymaga zweryfikowania dwóch kwestii. Pierwsza z nich to kwestia ustalenia czy magazyny energii oraz agregaty będą wykorzystywane wyłącznie na potrzeby własne czy też będą umożliwiały oddawanie energii do sieci. W sytuacji, w której dofinansowana infrastruktura wykorzystywana będzie na potrzeby własne konieczne jest przeanalizowanie drugiej kwestii tj. zweryfikowanie wystąpienia pomocy publicznej w zakresie dofinansowania elementu instalacji związanej z prowadzeniem działalności w zakresie sprzedaży wody i odbioru ścieków. Odnosząc się do pierwszej kwestii należy wskazać, że w sytuacji, w której możliwe będzie oddawanie energii do sieci ze wspartej infrastruktury wówczas należy uznać, że dofinansowanie tego typu infrastruktury stanowić będzie pomoc publiczną. Działalność związana z oddawaniem energii do sieci stanowi działalność gospodarczą, która prowadzona jest na wysoce komercyjnym rynku, na którym działa wiele podmiotów krajowych i zagranicznych. W związku z tym dofinansowanie tego typu instalacji może być dofinansowane jedynie w oparciu o pomoc de minimis lub w zakresie dotyczącym magazynów energii w ramach pomocy inwestycyjnej na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych, propagowanie wodoru odnawialnego i wysokosprawnej kogeneracji (z zastrzeżeniem konieczności spełnienia warunków dla tych rodzajów pomocy). Z kolei w sytuacji, w której magazyny energii oraz agregaty wykorzystywane będą wyłącznie na potrzeby własne (tj. bez możliwości oddawania energii do sieci) wówczas infrastruktura ta będzie traktowana jako element związany wyłącznie z działalnością podstawową przedsiębiorstwa komunalnego i stanowiła element infrastruktury sieciowej. W takim przypadku dofinansowanie będzie mogło zostać przyznane na zasadach ogólnych tj. bez pomocy publicznej/pomocy de minimis pod warunkiem potwierdzenia warunków określonych w pkt 221 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (2016/C 262/01). Zgodnie z zapisami pkt 221 Zawiadomienia „chociaż eksploatacja sieci wodociągowych i kanalizacyjnych stanowi działalność gospodarczą, to budowa kompleksowej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej jako taka zwykle spełnia warunki określone w pkt 211 i w związku z tym jej finansowanie zazwyczaj nie zakłóca konkurencji ani nie ma wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi. W związku z tym konieczne jest wykazanie, że w przypadku wspieranej infrastruktury spełnione będą warunki określone w pkt 211 poprzez potwierdzenie, że: • infrastruktura nie podlega bezpośredniej konkurencji; • finansowanie prywatne jest nieznaczące w danym sektorze i w państwie członkowskim; • infrastruktura nie jest zaprojektowana, aby selektywne sprzyjać jednemu przedsiębiorstwu lub sektorowi, ale przynosi korzyści całemu społeczeństwu. Dodatkowo w sytuacji, w której spółka komunalna prowadzi również inną działalność koniecznym jest zagwarantowanie, że dofinansowanie nie będzie wykorzystane do subsydiowania skrośnego lub subsydiowania pośredniego innej działalności gospodarczej tzn. przychody z działalności wod.-kan. nie będą finansować bezpośrednio lub pośrednio kosztów pozostałej działalności (jeżeli jest prowadzona). W sytuacji, gdy brak będzie możliwości potwierdzania tych warunków np. na rynku działają prywatne przedsiębiorstwa prowadzące stacje uzdatniania lub istnieją komercyjne sieci wodociągowe wówczas brak będzie możliwości zastosowania zapisów pkt 221 Zawiadomienia KE. Tym samym koniecznym będzie ustalenie na ile wsparcie konkretnej infrastruktury skutkować będzie zakłóceniem konkurencji oraz wpływem na wymianę handlową. W przypadku potwierdzenia takiego wpływu dofinansowanie będzie mogło zostać przyznane jedynie w oparciu o pomoc de minimis lub w zakresie dotyczącym magazynów energii w ramach pomocy inwestycyjnej na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych, propagowanie wodoru odnawialnego i wysokosprawnej kogeneracji (z zastrzeżeniem konieczności spełnienia warunków dla tych rodzajów pomocy). Jedocześnie należy podkreślić, iż to na Wnioskodawcy ciążyć będzie obowiązek i odpowiedzialność za przekazanie (w teście pomocy publicznej) wszystkich informacji pozwalających na weryfikację możliwości wystąpienia pomocy publicznej w projekcie oraz ewentualnej możliwości jej przyznania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu „Wydatki w projekcie mogą być ponoszone przez beneficjenta i partnera krajowego. Podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków kwalifikowanych są również podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania np. spółki komunalne, grantobiorcy, miasto partner szwajcarski. W takiej sytuacji zarówno w budżecie (załączniku do umowy o dofinansowanie), jak i w sprawozdaniach, konieczne będzie wskazanie podmiotu, który będzie ponosił wydatek, lub podstawy jego wyboru. Jednocześnie zgodnie z rozdziałem 22 Regulaminu jednym z koniecznych do spełnienia kryteriów kwalifikowalności wydatków jest, by były „ponoszone zgodnie z przepisami i wytycznymi, w tym m.in. z prawem zamówień publicznych, wytycznymi Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie udzielania zamówień w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, prawem podatkowym oraz przepisami z zakresu ubezpieczeń społecznych.” Wydatki kwalifikowane muszą być także niezbędne do realizacji projektu i wykorzystywane wyłącznie do osiągnięcia celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Wspomniane w pytaniu przedsiębiorstwo ciepłownicze może być podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifkowanych, o ile zostanie wybrane przez beneficjenta na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Ponoszone przez ten podmiot wydatki mogą zaś zostać uznane za kwalifikowane, o ile działanie, w ramach którego będą ponoszone, uzasadnione potrzebami wynikającymi z diagnozy, a jego cel będzie spójny z celami strategicznymi miasta ujętymi w dokumentach strategicznych oraz celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Wydatki kwalifikowalne muszą spełniać wszystkie kryteria kwalifikowalności określone w Rozdziale 22 Regulaminu. Dopuszczalny poziom dofinansowania wydatków kwalifikowanych w projektach, w których nie występuje pomoc publiczna, wynosi 100%, jeżeli całkowita wnioskowana kwota dofinansowania mieści się w ramach finansowych, ograniczonych minimalną i maksymalną kwotą dofinansowania jednego projektu. Pamiętać także należy, że wspomniane miejskie przedsiębiorstwo ciepłownicze nie może samodzielnie złożyć wniosku, gdyż zgodnie z postanowieniami Regulaminu, uprawnione do składania wniosków o dofinansowanie są wyłącznie 139 jednostki samorządu terytorialnego – miasta średnie tracące funkcje społeczno-gospodarcze, wskazane w „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030” jako obszar strategicznej interwencji, wymienione w zał. nr 1 do Regulaminu. Kryteria (warunki) i zasady oceny formalnej Wstępnych Propozycji Projektów znajdują się w rozdziale 18.1. Wykaz elementów podlegających ocenie formalnej zawiera karta oceny formalnej, stanowiąca załącznik nr 6 do Regulaminu, dostępna na stronie www.programszwajcarski.gov.pl.

Zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu podmiotami uprawnionymi do ponoszenia wydatków kwalifikowanych są także inne podmioty wybrane przez beneficjenta lub partnera krajowego do realizacji działania/poddziałania (w tym spółka komunalna), pod warunkiem, że zostaną one wybrane lub wskazane przez beneficjenta na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Rozdział 22.2 Regulaminu definiuje katalog wydatków kwalifikowalnych, do których zalicza wydatki uwzględnione w budżecie projektu, poniesione w związku z realizacją projektu i spełniające kryteria kwalifikowalności, w tym wydatki na nabycie, budowę, renowację i modernizację obiektów budowlanych (w rozumieniu ustawy Prawo budowlane), bez wydatków na nabycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego gruntów, o ile spełnione zostały łącznie następujące warunki: – są zgodne z zasadami kwalifikowalności wydatków oraz trwałości projektu, – są niezbędne do skutecznej i efektywnej realizacji działań ujętych w projekcie, – są ponoszone przez podmioty uprawnione do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie) i celu projektu oraz uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie). Warto pamiętać, że zgodnie z Regulaminem ocenie podlegać będzie m.in. zasadność i realność celów oraz czytelna ich korelacja ze zidentyfikowanymi i opisanymi w diagnozie problemami. Zgodnie z Regulaminem (rozdział 22.5) dopuszczalny poziom dofinansowania wydatków kwalifikowanych w projektach, w których nie występuje pomoc publiczna, wynosi 100%, jeżeli całkowita wnioskowana kwota dofinansowania mieści się w ramach finansowych, ograniczonych minimalną (44.848.000 PLN) i maksymalną (80.726.400 PLN) kwotą dofinansowania jednego projektu. Należy jednak pamiętać, że kwota wnioskowanego dofinansowania na realizację działań podstawowych finansowanych ze środków SECO (a więc np. działania polegającego na budowie i modernizacji sieci ciepłowniczej) musi stanowić 63,76% łącznego wnioskowanego dofinansowania na działania oraz, że wartość dofinansowania może być niższa w odniesieniu do tych działań (poddziałań), w których występuje pomoc publiczna. Obowiązkiem miasta jest wykonanie – przed złożeniem wniosku o dofinansowanie realizacji projektu – testu pomocy publicznej do każdego działania (poddziałania). Za pomocą testu pomocy publicznej wnioskodawca ustali, czy działanie jest objęte pomocą publiczną i jaka jest intensywność pomocy publicznej. Wyniki testu pomocy publicznej pozwolą na określenie wysokości wnioskowanej kwoty dofinansowania określonego działania (poddziałania).

W przypadku zadanego pytania warto rozważyć działania grantowe. Zgodnie z punktem 11.2 Regulaminu „miasto może zaplanować w ramach projektu realizację działania lub poddziałania grantowego”. Jest to szczególny rodzaj działania, które będzie realizowane poprzez wyłonienie grantobiorców przez Miasto, polegające na przekazaniu części dofinansowania innym podmiotom (np. przedsiębiorcom lub osobom fizycznym) w celu realizacji określonych zadań. Działania/poddziałania grantowe muszą realizować cele Programu i mieścić się w obszarach tematycznych Programu Rozwoju Miast.”. Więcej informacji o działaniach grantowych znajduje się w Regulaminie naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast (na stronie 17) oraz w poradniku „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, opublikowanym na stronie https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/.

Zgodnie z Regulaminem, wnioskodawcy we Wstępnej Propozycji Projektu muszą wykazać, że sformułowali przekonujące, poparte wnioskami z diagnozy, spójne ze strategią rozwoju cele projektu oraz konkretne działania, których realizacja może w istotny sposób przyczynić się do poprawy sytuacji miasta i podniesienia jakości życia mieszkańców. Decydując się na realizację działania polegającego na wdrożeniu inteligentnego systemu sterowania oświetleniem miasto powinno zadbać zatem, aby cel i przedmiot działania wynikał i był powiązany z celami Programu, w tym przypadku takimi, które służą ochronie środowiska i klimatu. Zachęcamy także do zapoznania się z poradnikiem „Wskaźniki projektowe, poradnik metodyczny”, który umieszczony jest na stronie: www.wsparciemiast.pl, a w którym lista przykładowych przedsięwzięć, które mogą być rozliczane wskaźnikiem: „W14P Liczba zrealizowanych aktywności kształtujących świadomość ekologiczną i zwiększających efektywność energetyczną wśród społeczności lokalnej” obejmuje m.in inteligentne systemy zarządzania energią w budynkach i w mieście.

Możliwość zakupu radiowozów dla komendy miejskiej o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, zależeć będzie od przyjętego przez Wnioskodawcę celu działania. Warto pamiętać, że zgodnie z „Regulaminem naboru projektów w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast” ocenie podlegać będzie m.in. zasadność i realność celów oraz czytelna ich korelacja ze zidentyfikowanymi i opisanymi w diagnozie problemami. Zatem zasadne jest wzięcie pod rozwagę, czy głównym i bezpośrednim celem działania polegającego na zakupie radiowozów będzie np. zmniejszenie niskiej emisji CO2, czy jednak zwiększenie poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców. W przypadku, gdy celem działania będzie przede wszystkim bezpieczeństwo – należy rozważyć realizację działania w ramach OT 4 – Poprawa bezpieczeństwa publicznego. Ponadto, zgodnie z Art. 13. ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, jednostki samorządu terytorialnego mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Policji, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług, przy zachowaniu warunków formalnych wynikających z przepisów prawa. W związku z powyższym miasto (wnioskodawca) planując działania związane np. z zakupem radiowozów lub innego sprzętu związanego z zapewnieniem bezpieczeństwa – może przekazać środki finansowe na zakup, niezbędnych do realizacji celu projektu, środków trwałych. Jednocześnie w umowie z podmiotem (Policją), któremu Miasto przekaże środki finansowe na zakup towarów, będących jednocześnie środkami trwałymi, powinny zostać zawarte uregulowania zobowiązujące ten podmiot do zachowania zasady trwałości, zgodnie z Rozdziałem 26 Regulaminu. Poruszone zagadnienie zostało odrębnie opisane w dokumencie dotyczącym podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków, który znajduje się pod adresem: https://wsparciemiast.pl/wp-content/uploads/2024/07/Poradnik_Podmioty-realizujace-projekt-w-Polsko-Szwajcarskim-Programie-Rozwoju-Miast.pdf Przy czym decyzja na ile działanie takie wpisze się w projekt i w konkretny obszar tematyczny zawsze jest decyzją i odpowiedzialnością Wnioskodawcy.

Zgodnie z Rozdziałem 11.1 Regulaminu naboru: „W przypadku działań o wartości równej bądź wyższej od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych nieprzedstawienie prawomocnych pozwoleń na budowę skutkuje negatywną oceną Wstępnej Propozycji Projektu w ramach oceny formalnej”. Do fiszki działania należy dołączyć wszystkie prawomocne pozwolenia na budowę niezbędne dla realizacji działania, w zakresie w jakim jest to wymagane prawem. Jeżeli przepisy prawa nie zobowiązują inwestora do dokonania zgłoszenia realizacji robót budowlanych lub uzyskania pozwolenia na budowę dla danej inwestycji to nie ma obowiązku załączenia ich do fiszki działania. Dodatkowo, w przypadku działań grantowych nie bada się stopnia przygotowania przedsięwzięć, które będą realizowane przez podmioty, którym zostaną udzielone granty. Jednocześnie zgodnie z kryterium merytorycznym „Przygotowanie do realizacji” oceniany jest stopień przygotowania działania do realizacji, gdzie dla przedsięwzięć niewymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia – oceniane jest m.in. czy wnioskodawca jest gotowy do realizacji przedsięwzięcia; w szczególności czy dysponuje wszystkimi niezbędnymi prawomocnymi decyzjami, pozwoleniami, uzgodnieniami, opiniami lub innymi niezbędnymi do realizacji przedsięwzięcia dokumentami, jeżeli są one wymagane przepisami prawa. W przypadku działań grantowych przewidujących finansowanie robót budowlanych, na etapie WPP miasto przedstawia wyłącznie ogólne informacje dotyczące działania/poddziałania grantowego. Wymóg gotowości robót budowlanych wskazanych we wniosku o dofinansowanie ma na celu zapewnienie wdrożenia projektu, a co za tym idzie wydatkowania przyznanych środków w okresie kwalifikowalności wydatków. W przypadku działań grantowych te kwestie będą badane na etapie przygotowania Kompletnej Propozycji Projektu.

Zakresu obszaru tematycznego 6 „Transport publiczny” nie można interpretować rozszerzająco. W zakres ten – jeśli chodzi o zakup pojazdów – wchodzi zbiorowy transport pasażerski organizowany przez władzę publiczną, nie zaś całość zadań transportowych samorządu. Wobec tego zakup pojazdów bezemisyjnych na potrzeby jednostki samorządu terytorialnego będzie zadaniem kwalifikującym się do wsparcia tylko w przypadku, gdy pojazdy takie w sposób niebudzący wątpliwości będą przeznaczone do realizowania zadań zbiorowego transportu pasażerskiego. Przykładowo nie będzie kwalifikował się do wsparcia zakup pojazdu bezemisyjnego typu bus przeznaczonego na potrzeby podróży służbowych, ale będzie kwalifikował się do wsparcia zakup identycznego pojazdu przeznaczonego na potrzeby transportu DRT (transportu na żądanie).

Jednym z oczekiwanych efektów (rezultatów) o kluczowym znaczeniu dla obszaru transportu publicznego jest likwidacja wykluczenia transportowego w obszarach funkcjonalnych miast. W poradniku OT6 „Transport publiczny” na s. 12 i 13 czytamy, że w zakresie dążenia do likwidacji wykluczenia transportowego w obszarach funkcjonalnych miast może być realizowany przykładowo rozwój sieci transportowej obejmującej gminy sąsiednie. Jednakże sieci transportowej nie należy utożsamiać z infrastrukturą transportową: infrastruktura to system techniczny, a sieć to system organizacyjny. Przez rozwój sieci rozumiemy przede wszystkim zorganizowanie transportu zbiorowego: powołanie organizatora, zakup taboru i wybudowanie infrastruktury obsługi, wytyczenie tras, wyznaczenie i wyposażenie przystanków, zaplanowanie rozkładu jazdy, zorganizowanie systemu informacji pasażerskiej i podobne przedsięwzięcia w ramach działania, które będzie opisane we Wstępnej Propozycji Projektu. Tymczasem remont lub budowa infrastruktury drogowej co do zasady nie tworzy priorytetu transportu zbiorowego i rowerowego, a w równym stopniu służy ruchowi samochodów indywidualnych. Wobec tego nie jest to właściwie zaplanowane działanie na rzecz zrównoważonej mobilności. Wspierane mogą być tylko te elementy infrastruktury transportowej, które służą bezpośrednio mobilności zrównoważonej, a więc wspierają transport zbiorowy i rowerowy lub mobilność pieszą. Przykładowo wspierana będzie budowa infrastruktury przystankowej i węzłów przesiadkowych oraz cała infrastruktura rowerowa, w tym – drogi dla rowerów. Natomiast inwestycja w odcinkową przebudowę drogi gminnej czy powiatowej może być kwalifikowalna wtedy, gdy polega ona na wyodrębnieniu z jezdni drogi rowerowej. Cel likwidacji wykluczenia transportowego jako uzasadnienie przebudowy drogi może być przywoływany wyjątkowo tylko wtedy, gdy wnioskodawca przekonująco uzasadni, że bez takiej przebudowy nie da się zlikwidować wykluczenia transportowego dotykającego mieszkańców konkretnego obszaru. Poszczególne działania muszą wpisywać się w cel ogólny projektu, który z kolei jest uzasadniony w zapisach dokumentu strategicznego miasta. W przypadku „realizacji zadań inwestycyjnych polegających na przebudowie/remoncie dróg” trzeba brać pod uwagę takie aspekty jak cel, jakiemu służy to działanie, na ile jest uzasadnione w strategii rozwoju, na ile poprawia sytuację społeczno-gospodarczą w mieście, jakie problemy rozwiązuje, jak uzupełnia się z innymi działaniami, czy jest co najmniej neutralne dla klimatu i środowiska, czy jest gotowe do realizacji, a także pozostałe kryteria oceny.

W Regulaminie naboru nie ma wprost zapisanego warunku zeroemisyjności, czy niskoemisyjności taboru transportu publicznego. Jednak obowiązuje horyzontalna reguła ograniczania wpływu na klimat (w ramach zasady upowszechnienia kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych). Z punktu 14.1 Regulaminu naboru wynika, że „wnioskodawcy muszą wstępnie ocenić każde działanie, czy jest narażone na znaczące ryzyko związane ze zmianami klimatu, degradacją środowiska i zagrożeniami naturalnymi, a także czy dane działanie może potencjalnie mieć znaczący wpływ na emisję gazów cieplarnianych i/lub środowisko oraz tworzyć nowe lub nasilać istniejące zagrożenia. W przypadku znaczącego ryzyka lub potencjalnego wpływu wnioskodawcy muszą wskazać odpowiednie środki zaradcze”. Ze wskazanego wyżej zapisu wynika, że nie budzi wątpliwości kwalifikowalność zakupu autobusów zeroemisyjnych (w rozumieniu przepisu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, art. 4, p. 9a). Natomiast zakup dowolnego pojazdu emisyjnego może mieć znaczący wpływ na emisję gazów cieplarnianych, a w takim wypadku będzie wymagał wskazania odpowiednich środków zaradczych (wnioskodawcy MUSZĄ je wskazać). W praktyce środki zaradcze trudno będzie wskazać dla pojazdów typu hybryda HEV, a tym bardziej dla MHEV, w przypadku których emisja gazów cieplarnianych jest nieunikniona i znacząca. Można natomiast rozważać zakup autobusów hybrydowych PHEV (plug-in hybrid electric vehicle), dla których obowiązkowo wymaganym środkiem zaradczym, o którym mowa w regulaminie naboru, może być – przykładowo – przyjęty przez wnioskodawcę wewnętrzny regulamin eksploatacji pojazdów hybrydowych PHEV zapewniający minimalizację emisji przez wprowadzenie obowiązku jazdy na napędzie elektrycznym w maksymalnym zakresie dostępnym technicznie dla danego pojazdu. Podkreślić także należy, że aby wydatek na zakup autobusu uznany był za kwalifikowalny musi spełniać wszystkie warunki kwalifikowalności wydatków wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu naboru.

Organizator publicznego transportu zbiorowego (jednostka samorządu terytorialnego) może zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego z operatorem (w tym przypadku – spółką ze 100% udziałem gminy), na podstawie art. 22 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, gdy spełnione będą wszystkie warunki określone ustawowo. Warunek opisany w art. 22 ust. 2 tego przepisu odwołuje się do pojęcia operatora wewnętrznego w rozumieniu Rozporządzenia 1370/07/WE (2007) (art. 5 ust. 2 rozporządzenia). Z kolei rozporządzenie 1370/07/WE (2007) w odniesieniu do przewozów autobusowych i tramwajowych jednoznacznie wskazuje na możliwość bezpośredniego zawierania umowy ze spółką-operatorem w przypadku, gdy całość udziałów/akcji należy do odpowiedniej władzy publicznej (tu – jednostki samorządu terytorialnego). Tak więc spółka ze 100% udziałem JST może zostać operatorem transportu na podstawie umowy z JST i – co do zasady – podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych związanych z realizacją publicznego transportu zbiorowego. Natomiast kwalifikowalność konkretnych wydatków ponoszonych przez spółkę mającą status podmiotu uprawnionego do ponoszenia wydatków kwalifikowanych związanych ze świadczeniem przez nią usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (np. wydatków na zakup środków transportu – autobusów czy realizację zamierzania budowalnego związanego z realizacją publicznego transportu zbiorowego) będzie zależała z jednej strony od przedmiotu umowy zawartej między JST a spółką i warunków przez nią wskazanych; z drugiej zaś strony od wypełnienia przez wydatek wszystkich warunków wskazanych w Rozdziale 22 Regulaminu naboru. Jeżeli umowa zawierana między JST a spółką na podstawie art. 22 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym umożliwi spółce realizację działań inwestycyjnych związanych ze świadczeniem usług publicznego transportu zbiorowego, to zamierzenie inwestycyjne – zgodnie z regulacjami Prawa budowalnego – może zostać zrealizowane na gruncie, co do którego spółka posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowalne (a więc i tych nieruchomości, których spółka jest właścicielem).

Koszty budowy infrastruktury ładowania zeroemisyjnych autobusów transportu publicznego oraz koszty urządzeń służących temu celowi są co do zasady kwalifikowane. W przypadku inwestycji w budowę lub rozbudowę stacji transformatorowej SN/nn należy ustalić, czy stacja taka obecnie nie stanowi lub czy nie będzie stanowić składnika majątku innego podmiotu niż podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych (np. składnika majątku operatora sieci średnich napięć). W sytuacji, gdy wybudowana stacja transformatorowa nie jest lub nie będzie składnikiem majątkowym organizatora transportu (jednostki samorządu) lub komunalnego operatora transportu publicznego (zakładu komunalnego, spółki komunalnej), należy ustalić, czy istnieje prawna możliwość poniesienia takiego wydatku, czy wydatek poniesiony na składniku majątkowym innego podmiotu jest zgodny z zasadami wydatkowania środków publicznych i zapewnić, by została zachowana wobec wybudowanej lub rozbudowanej infrastruktury lub urządzeń zasada trwałości, o której mowa w Rozdziale 26 Regulaminu. Należy też podkreślić, że aby wydatek był uznany za kwalifikowalny, musi on spełniać wszystkie warunki kwalifikowalności wydatków wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu naboru.

Koszty wytworzenia zaplecza technicznego obsługującego transport publiczny – zarówno w zakresie wyposażenia istniejących obiektów zaplecza w nowe urządzenia, jak i wybudowania nowych obiektów zaplecza – co do zasady mogą być kwalifikowane. Infrastrukturę zaplecza można podzielić na tę, która z uwagi na swoje właściwości techniczne jest jednoznacznie przypisana do obsługi pojazdów zeroemisyjnych lub niskoemisyjnych (np. ładowarki, trakcje, punkty tankowania wodoru) oraz na pozostałą, która może obsługiwać także emisyjne środki transportu (np. budynki zajezdni itp.). W przypadku uwzględnienia w projekcie wytworzenia lub wyposażenia w nowe urządzenia infrastruktury, która może obsługiwać także tabor emisyjny należy we Wstępnej propozycji projektu szczególnie staranne opisać, jak będzie realizowana horyzontalna reguła ograniczania wpływu na klimat (w ramach zasady upowszechnienia kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych). Należy także podkreślić, że aby wydatek był uznany za kwalifikowany, musi on spełniać wszystkie warunki kwalifikowalności wydatków wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu naboru.

Zakup dowolnego pojazdu emisyjnego może mieć znaczący wpływ na emisję gazów (CO2). Zgodnie z punktem 14.1 Regulaminu naboru „wnioskodawcy muszą wstępnie ocenić każde działanie, czy jest narażone na znaczące ryzyko związane ze zmianami klimatu, degradacją środowiska i zagrożeniami naturalnymi, a także czy dane działanie może potencjalnie mieć znaczący wpływ na emisję gazów cieplarnianych i/lub środowisko oraz tworzyć nowe lub nasilać istniejące zagrożenia. W przypadku znaczącego ryzyka lub potencjalnego wpływu wnioskodawcy muszą wskazać odpowiednie środki zaradcze”. Można zatem rozważyć zakup autobusów hybrydowych PHEV (plug-in hybrid electric vehicle) w ramach projektu, o ile Wnioskodawca wskaże odpowiednie środki zaradcze. Dla tego typu autobusów obowiązkowo wymaganym środkiem zaradczym, o którym mowa w Regulaminie naboru, może być – przykładowo – przyjęty przez wnioskodawcę wewnętrzny regulamin eksploatacji pojazdów hybrydowych PHEV zapewniający minimalizację emisji przez wprowadzenie obowiązku jazdy na napędzie elektrycznym w maksymalnym zakresie dostępnym technicznie dla danego pojazdu. Podkreślić także należy, że aby wydatek na zakup autobusu uznany był za kwalifikowalny musi spełniać wszystkie warunki kwalifikowalności wydatków wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu naboru.

Koszt budowy infrastruktury zasilania zeroemosyjnych autobusów transportu publicznego – co do zasady – może być kwalifikowalny. Infrastrukturę można podzielić jednak na tę, która obsługuje funkcję dostarczania energii do pojazdów bezpośrednio (np. ładowarki, trakcje, punkty tankowania wodoru) oraz na pozostałą, która nie jest technicznie niezbędna do realizowania głównej funkcji systemu, ale może podnosić jakość jego funkcjonowania. Zadaszenia stanowisk ładowania są przykładem infrastruktury drugiego rodzaju (ładowanie jest technicznie możliwe bez nich). W przypadku uwzględnienia takiej infrastruktury we Wstępnej propozycji projektu ważne jest szczególnie staranne uzasadnienie potrzeby jej wybudowania, w tym – konkretne wskazanie, jak przyczyni się ona do poprawy funkcjonowania systemu. Należy także podkreślić, że aby wydatek był uznany za kwalifikowalny, musi on spełniać wszystkie warunki kwalifikowalności wydatków wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu naboru.

Koszty dotyczące systemu informacji pasażerskiej i systemu biletowego co do zasady mogą być kwalifikowane, o ile spełnią one wszystkie warunki kwalifikowalności wydatków wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu naboru, w szczególności jeśli będą wykorzystywane wyłącznie do osiągnięcia celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast.

W ramach projektu gmina może wykonać zadania polegające na zaprojektowaniu i wykonaniu inwestycji polegającej na budowie drogi rowerowej w pasie drogi wojewódzkiej, o ile działanie takie spełni wszystkie wymogi wskazane w Regulaminie, tj. będzie wynikać z diagnozy, będzie spójne z celami wynikającymi z dokumentów strategicznych miasta i celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Kolejnym warunkiem dla realizacji zamierzenia inwestycyjnego polegającego na zaprojektowaniu i wykonaniu inwestycji polegającej na budowie drogi rowerowej przy drodze wojewódzkiej (na terenach, których gmina nie jest właścicielem) jest posiadanie przez miasto prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowalne. Gmina nie może bowiem realizować inwestycji na nieruchomości, którą nie może dysponować w celach budowalnych (tj. na gruntach, co do których nie posiada tytułu prawnego wynikającego z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych). Dlatego warunkiem realizacji inwestycji na gruncie stanowiącym własność województwa jest uprzednie (najlepiej przed opracowaniem dokumentacji technicznej) podpisanie przez gminę porozumienia z województwem o przekazaniu miastu nieruchomości na cele budowlane. Po podpisaniu porozumienia o przekazaniu nieruchomości na cele budowlane to gmina prowadzić będzie inwestycję na nieruchomości objętej takim porozumieniem. Co do zasady miasto nie może przekazać województwu środków na realizację inwestycji – województwo nie może być bowiem partnerem projektu. Jednocześnie należy podkreślić, że na mieście będzie spoczywał obowiązek zachowania trwałości inwestycji realizowanych (finansowanych lub współfinansowanych) ze środków Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Z tego powodu w porozumieniu warto uregulować kwestie dotyczące bieżącego utrzymania wybudowanej drogi rowerowej, a także ewentualnego terminu przekazania województwu zrealizowanej przez gminę inwestycji. Należy przy tym pamiętać, że środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne wytworzone, nabyte lub ulepszone z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast mogą być sprzedawane, wynajmowane, dzierżawione lub obciążane hipoteką w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP oraz SECO/SDC zgodnie z Art. 4.15 pkt 7 Regulacji.

Przedsięwzięcie dotyczące poprawy bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu (pieszych i rowerzystów) – zależnie od sposobu szczegółowego zaplanowania go – może być jednym działaniem w ramach obszaru tematycznego Transport Publiczny OT6 (jeśli stanowi odrębną zamkniętą część projektu i jest wiązką skoordynowanych inicjatyw mających wspólny cel – poprawę bezpieczeństwa niechronionych uczestników ruchu), ale przy innym sposobie zaplanowania może być także dwoma działaniami realizowanymi odpowiednio w obszarach tematycznych OT4 i OT6. W obu wersjach działanie takie może być realizowane jako jednorodne (bez podziału na poddziałania), albo można je zaplanować w podziale na poddziałania (z których każde stanowiłoby „wyodrębnione przedsięwzięcie lub zespół przedsięwzięć powiązanych tematycznie”). Należy tu przypomnieć, że zgodnie z regulaminem naboru poddziałanie jest „wyodrębnioną częścią działania, które ma jednoznacznie określony podmiot lub podmioty odpowiedzialne za jego realizację, stanowi zamkniętą całość, w której można wskazać początek, koniec, spodziewany efekt i jasno określoną grupę docelową oraz ma czytelnie określoną wartość (wyodrębnione koszty)”. Podstawą dla wydzielenia poddziałań jest przede wszystkim objęcie realizowanych w jego ramach przedsięwzięć pomocą publiczną. Wariant z podziałem na dwa działania (z OT4 i OT6) ma tę dodatkową zaletę, że ułatwia skomponowanie finasowania z SDC (bezpieczeństwo) i SECO (transport publiczny).

Zakup nowych akumulatorów w miejsce akumulatorów wyeksploatowanych może być kosztem kwalifikowanym, o ile potrzeba realizacji działania, w ramach którego realizowany wynikać będzie z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, a cel działania będzie spójny z długookresowymi celami wynikającymi z dokumentów strategicznych miasta i celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Przy okazji warto nadmienić, że elementem projektu może być dodatkowo zagospodarowanie wyeksploatowanych akumulatorów. Na ogół po zakończeniu eksploatacji akumulatora zgodnie z dokumentacją techniczną, jego pozostała pojemność wynosi nawet około 80%, co wprawdzie wyklucza dalsze użytkowanie w pojeździe (bo nie zapewni wymaganego zasięgu), ale może wystarczać – przykładowo – dla celów zmontowania stacjonarnego magazynu energii wyrównującego dobowe wahania zużycia energii w systemie zasilania transportu elektrycznego. Tego typu kompleksowe rozwiązania są bardzo pożądane i wskazują na komplementarność zaplanowanych rozwiązań.

Koszty związane z modernizacją taboru tramwajowego co do zasady mogą być kosztem kwalifikowalnym, o ile przeprowadzenie modernizacji taboru jest niezbędne do realizacji działania, przyczynia się do osiągnięcia jego celu i wpisuje się w realizację celu projektu. Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu oraz uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Przykładowe typy działań mieszczące się w OT 6 wskazuje poradnik „Transport publiczny” zamieszczony na stronie www.wsparciemiast.pl. Ostatecznie jednak typ działania, rodzaj wydatków muszą być dopasowane jak najlepiej do realizacji celu projektu. Dodatkowe informacje o sposobie budowy projektu – identyfikacji potrzeb, określaniu celu i efektów, a także budowaniu spójnych ze sobą działań realizujących cel/cele projektu zawiera poradnik „Jak przygotować projekt w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”, zamieszczony na stronie www.wsparciemiast.pl.

Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Przykładowe typy działań mieszczące się w OT 7 podaje poradnik „Gospodarka wodno-ściekowa” zamieszczony na stronie www.wsparciemiast.pl. Ostatecznie jednak typ działania, rodzaj wydatków muszą być dopasowane jak najlepiej do realizacji celu projektu. Wydatki m.in. na dostawy związane z realizacją działań są kwalifikowalne. Koszt zakupu przedmiotowych pojazdów może być zatem kosztem kwalifikowalnym, o ile ich zakup jest niezbędny do realizacji działania, przyczynia się do osiągnięcia jego celu i wpisuje się w realizację celu projektu. Dodatkowe informację o sposobie budowy projektu – identyfikacji potrzeb, określaniu celu i efektów, a także budowaniu spójnych ze sobą działań realizujących cel/cele projektu będzie zawierał poradnik „Jak przygotować projekt w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”, który planujemy zamieścić na stronie www.wsparciemiast.pl w maju, a na jego podstawie zostanie przeprowadzony cykl szkoleń dla potencjalnych wnioskodawców.

W myśl zapisów pkt 221 Zawiadomienia KE w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu pkt 107 ust. 1 TFUE, chociaż eksploatacja sieci wodociągowych i kanalizacyjnych stanowi działalność gospodarczą, to budowa kompleksowej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej co do zasady spełnia warunki określone w pkt 211. W związku z tym jej finansowanie zazwyczaj nie zakłóca konkurencji ani nie ma wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Aby zagwarantować pozostawienie całości finansowania danego projektu poza zakresem zasad pomocy państwa, państwa członkowskie muszą także zadbać o to, aby warunki określone w pkt 212 zostały spełnione. Z Regulaminu naboru wynika, że zarówno Miasta, jak i partnerzy krajowi, są zobowiązani do ustalenia występowania pomocy publicznej lub pomocy de minimis w działaniach podstawowych i uzupełniających. Aby zadośćuczynić temu obowiązkowi, a jednocześnie wykazać spełnienie warunków wynikających z pkt 211 i 212 Zawiadomienia KE konieczne jest przedstawienie przez miasto/partnera krajowego w Teście Pomocy Publicznej informacji potwierdzających że: – infrastruktura sieciowa na ogół nie podlega bezpośredniej konkurencji, – finansowanie prywatne jest nieznaczące w danym sektorze i w państwie członkowskim, – infrastruktura nie jest zaprojektowana, aby selektywne sprzyjać jednemu przedsiębiorstwu lub sektorowi, ale przynosi korzyści całemu społeczeństwu. W przypadku prowadzenia innej działalności przez MZWiK konieczne jest też potwierdzenie prowadzenia rozdzielności księgowej i przypisywanie kosztów i przychodów w odpowiedni sposób oraz zapewnienia, że w innej działalności nie będzie wykorzystywane wsparcie uzyskane w ramach projektu.

Katalog wydatków kwalifikowanych w ramach Programu Rozwoju Miast ma charakter otwarty. Oznacza to, że wskazany wydatek może być wydatkiem kwalifikowanym pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w rozdziale 22.1 Regulaminu. Wydatki takie muszą być związane z przedmiotem projektu, niezbędne do jego realizacji i mają służyć wyłącznie osiągnięciu celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast. Ocena kwalifikowalności wynika przede wszystkim z uzasadnienia realizacji działania i celu projektu, a także uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta. Należy również pamiętać, że każde działanie/poddziałanie ma w istotny sposób przyczynić się do poprawy sytuacji Miasta i podniesienia jakości życia mieszkańców. Sama przebudowa drogi, w ograniczonym i niezbędnym zakresie, stanowiąca efekt prawidłowego funkcjonowania zmodernizowanej kanalizacji deszczowej i odprowadzenia wód z istniejącej drogi, mogłaby stanowić element kompleksowego działania/poddziałania w ramach zarządzania spływami wód opadowych.

Zgodnie z definicją zawartą w Regulaminie, partner krajowy to „gmina lub powiat lub ich związek połączony z Miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele”. Wskazane w pytaniu Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie nie może być zatem partnerem krajowym. Może natomiast zostać podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, wybranym lub wskazanym przez beneficjenta lub partnera krajowego, o ile wskazanie takie lub wybór oparte jest o obowiązujące przepisy prawa. W opisywanej sytuacji należy zatem zbadać, czy zachodzą (lub zajdą) przesłanki wskazane w art. 238 (w związku z art. 252 i art. 255) ustawy z 20.07.2017 r. Prawo wodne. Podkreślić należy, że zgodnie z Rozdziałem 13 Regulaminu, „zarówno w budżecie, który będzie załącznikiem do umowy o dofinansowanie, jak i w sprawozdaniach, miasto będzie zobowiązane do wskazania podmiotu uprawnionego do ponoszenia wydatków kwalifikowanych, który będzie ponosił wydatek, lub podstawy jego wyboru”. Ponadto należy pamiętać, że koszty działań realizowanych przez podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych zostaną uznane za kwalifikowane wyłącznie wówczas, gdy spełnią wszystkie przesłanki wskazane w Rozdziale 22 Regulaminu, w szczególności będą wynikać z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta, będą spójne z celami strategicznymi ujętymi w dokumentach strategicznych i celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Jednocześnie informujemy, że podstawowe informacje na temat podmiotów uprawnionych do ponoszenia wydatków kwalifikowanych zawiera opracowanie pt. „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, opublikowanym na stronie https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne

Wnioskodawca na etapie Wstępnej Propozycji projektu powinien przedstawić oparty na rzetelnych założeniach i kalkulacjach poszczególnych działań budżet projektu, zawierający racjonalne w stosunku do planowanego działania koszty. Wnioskodawcy wyceniając poszczególne działania mogą opierać się na cenach aktualnych w momencie składania WPP, określonych na podstawie aktualnych kosztorysów, jak również przewidzieć wzrost (lub spadek) cen w momencie rozpoczęcia realizacji działania. W każdym z tych przypadków należy w WPP jednoznacznie wskazać, jaki poziom cen przyjęto do kalkulacji kosztów. W pierwszym z opisanych wyżej przypadków (ceny aktualne w momencie składania WPP) ryzyko ewentualnego wzrostu cen (w szczególności robót budowlanych) ponoszą Wnioskodawcy. W drugim przypadku należy wskazać w oparciu, o jaki wskaźnik lub jakie dane przewidziano wzrost (lub spadek) cen w momencie rozpoczęcia realizacji działania. Źródłem takich danych mogą być np. projekcje inflacji dokonywane i publikowane przez Narodowy Bank Polski. Sam wybór jednej ze wskazanych wyżej metod nie będzie wpływał na poziom oceny WPP. Jednak w przypadku przewidywania wzrostu (lub spadku) cen w momencie realizacji działania Wnioskodawcy winni wskazać i uzasadnić sposób obliczenia zmiany cen, którego poprawność i rzetelność będzie przedmiotem oceny. Jednocześnie zachęcamy do śledzenia pytań i odpowiedzi publikowanych na stronie www.wsparciemiast.pl (podobną informację zawiera odpowiedź na pytanie nr 140 w obszarze wymogi formalne).

Zgodnie z rozdziałem 11.2 Regulaminu naboru miasto może zaplanować w ramach projektu działanie lub poddziałanie grantowe, które będzie polegało na przekazaniu części dofinansowania innym podmiotom – grantobiorcom (np. przedsiębiorcom lub osobom fizycznym) w celu realizacji przez nie określonych zadań. Aby miasto mogło zrealizować działanie/poddziałanie grantowe musi istnieć podstawa prawna umożliwiająca miastu organizację konkursu grantowego; a sam konkurs grantowy musi być zgodny z zasadami określonymi w przepisach, stanowiących podstawę prawną organizacji konkursu. Działanie/poddziałania grantowe musi nadto realizować cele Programu i mieścić się w obszarach tematycznych Programu Rozwoju Miast. Jeżeli działanie grantowe dotyczące budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla gospodarstw domowych będzie spełniało ww. warunki (warto rozważyć w opisanym przypadku organizację konkursu grantowego w oparciu o przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska), a jednocześnie potrzeba jego realizacji wynikać będzie z diagnozy, będzie spójna z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta, przyczyni się do osiągnięcia tych celów, wpisze się w cele Programu Rozwoju Miast to wówczas takie działanie/poddziałanie będzie mogło być realizowane w ramach projektu, a koszty jego realizacji – o ile spełnią warunki określone w Rozdziale 22 Regulaminu – uznane za koszty kwalifikowane. Działanie/podziałanie grantowe dotyczące budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla gospodarstw domowych wpisuje się w istotę interwencji opisywanych wskaźnikiem produktu W24P – Liczba ukończonych nowych inwestycji lub modernizacji związanych z siecią kanalizacyjną lub oczyszczalniami ścieków.

Kryteria oceny merytorycznej części B wniosku dotyczą stopnia przygotowania działania do realizacji, harmonogramu, zakresu działania oraz jego uzasadnienia, interesariuszy, odbiorców ostatecznych i partycypacji społecznej, a także budżetu wraz z uzasadnieniem kosztów. Na etapie składania wniosku należy zatem podać koszty działania/poddziałania ze wskazaniem wydatków kwalifikowalnych i wartości wnioskowanego dofinansowania oraz przedstawić uzasadnienie poszczególnych pozycji budżetowych. Jednocześnie zachęcamy do śledzenia pytań i odpowiedzi publikowanych na stronie www.wsparciemiast.pl (podobną informację zawiera odpowiedź na pytanie nr 5 w obszarze Gospodarka wodno-ściekowa).

Z Regulaminu naboru wynika zakaz lokalizowania planowanych inwestycji poza obszarem miasta (w przypadku gminy miejsko-wiejskiej – poza obszarem gminy) i partnera krajowego. Zgodnie z pkt 5 Regulaminu naboru deklaracja realizacji projektu w partnerstwie krajowym poszerza podstawowy zasięg geograficzny oddziaływania Programu, dając możliwość realizacji działania w granicach administracyjnych miasta i partnera krajowego. Zatem jeżeli granice wyznaczonej aglomeracji nie pokrywają się z granicą administracyjną miasta, ale mieszczą się w granicach administracyjnych miasta i jego partnera krajowego, zakres działania, w ramach którego planowana jest budowa sieci wodno-kanalizacyjnej wynika z diagnozy, a cel działania jest spójny z celem projektu, celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast oraz celami strategicznymi miasta wynikającymi z dokumentów strategicznych to istnieje możliwość realizacji takiego działania w ramach projektu. W takim przypadku miasto-wnioskodawca powinno wskazać na potrzebę realizacji działania/podziałania w partnerstwie krajowym. Podkreślić należy, że partnerem krajowym może zostać gmina, powiat lub ich związek (mający osobowość prawną) tworzący z miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych.

Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu oraz uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Przykładowe typy działań mieszczące się w OT 7 wskazuje poradnik „Gospodarka wodno-ściekowa” zamieszczony na stronie www.wsparciemiast.pl. Ostatecznie jednak typ działania, rodzaj wydatków muszą być dopasowane jak najlepiej do realizacji celu projektu. Wydatki związane m.in. z budową, modernizacją lub przebudową i remontami istniejącej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej są kwalifikowalne. Koszty renowacji kanałów sanitarnych metodą rękawów wykonanych z włókna szklanego termoutwardzalnych mogą być zatem kosztem kwalifikowalnym, o ile przeprowadzenie renowacji tych kanałów jest niezbędne do realizacji działania, przyczynia się do osiągnięcia jego celu i wpisuje się w realizację celu projektu. Dodatkowe informacje o sposobie budowy projektu – identyfikacji potrzeb, określaniu celu i efektów, a także budowaniu spójnych ze sobą działań realizujących cel/cele projektu zawiera poradnik „Jak przygotować projekt w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast”, zamieszony na stronie www.wsparciemiast.pl.

Tak, działanie/podziałanie sprowadzające się do remontu sieci kanalizacji sanitarnych wpisuje się w istotę interwencji opisywanych wskaźnikiem produktu W24P – Liczba ukończonych nowych inwestycji lub modernizacji związanych z siecią kanalizacyjną lub oczyszczalniami ścieków.

Zgodnie z definicją partnera krajowego zawartą w Regulaminie, partner krajowy to „gmina lub powiat lub ich związek połączony z Miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele”. Wskazane spółki komunalne prawa handlowego nie mogą być zatem partnerem. Mogą natomiast zostać podmiotem wybranym przez beneficjenta lub partnera do realizacji działania/poddziałania dotyczącego gospodarki wodno-ściekowej na obszarze miasta. W takiej sytuacji, zgodnie z rozdziałem 13 Regulaminu, „zarówno w budżecie, który będzie załącznikiem do umowy o dofinansowanie, jak i w sprawozdaniach, konieczne będzie wskazanie podmiotu, który będzie ponosił wydatek, lub podstawy jego wyboru”. Wybór taki winien zostać dokonany w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa, a ponoszony przez ten podmiot wydatek zgodny ze wszystkimi wskazanymi w Regulaminie kryteriami kwalifikowalności. Ponadto, przepływy finansowe pomiędzy beneficjentem/partnerem krajowym, a spółką komunalną winny odbywać się także na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. W odniesieniu do spółek komunalnych można wskazać kilka, powszechnie spotykanych w praktyce samorządowej, podstaw takich przepływów. Należą do nich w szczególności: dopłaty do kapitału (o ile zostały przewidziane w umowie spółki), podwyższenie kapitału zakładowego oraz rekompensaty w związku z wykonywaniem usług użyteczności publicznej. Przed przekazaniem finansowania spółce komunalnej w ramach projektu, konieczne jest również zweryfikowanie założeń planowanego wsparcia finansowego pod kątem wykluczenia bądź stwierdzenia możliwości występowania pomocy publicznej. Zachęcamy jednocześnie do zapoznania się z poradnikiem „Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast” dostępnym na stronie: https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/, w którym kompleksowo omówione zostały kwestie podmiotów, które mogą realizować projekt przygotowywany przez miasto-wnioskodawcę.

Partnerem krajowym w projekcie może być jednostka samorządu terytorialnego tj. gmina, powiat lub ich związek, tworzące z miastem obszar powiązany funkcjonalnie o wspólnych celach społecznych, gospodarczych lub środowiskowych. Jeżeli zatem pomiędzy miastem a gminą wiejską powiązania takie istnieją, a działanie związane z gospodarką wodno-ściekową wynikać będzie z uzasadnionych diagnozą potrzeb miasta i gminy wiejskiej, będzie spójne z celami strategicznymi miasta i gminy wiejskiej, a miasto zdecyduje się na realizację projektu partnerskiego, to wówczas partnerem krajowym może być gmina wiejska. Podkreślić należy jednocześnie, że miasto decydujące się na realizację działania partnerskiego musi uzgodnić z partnerem krajowym zasady współpracy oraz prawa i obowiązki partnera związane z realizacją projektu, w tym w szczególności zasady finansowania realizowanych przez partnera krajowego działań (lub ich części) oraz zapewnienia trwałości działań. Gmina wiejska, która będzie partnerem krajowym projektu, będzie mogła – jako podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych – ponosić wydatki na realizację uzgodnionego działania w wysokości i w sposób uregulowany w umowie partnerstwa krajowego. Wzór umowy partnerstwa krajowego stanowi załącznik nr 3 do Regulaminu naboru.

Wszelkie działania zgłoszone w ramach Wstępnej Propozycji Projektu oceniane są zgodnie z regulaminem pod względem „diagnozy problemów miasta, celów projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi ujętymi we wskazanych dokumentach strategicznych”. W związku z powyższym należy się spodziewać, iż działanie na etapie oceny merytorycznej uzyska tym wyższą ocenę, im bardziej dane działanie będzie wynikało z przywołanego dokumentu strategicznego/operacyjnego/dziedzinowego. Na etapie przygotowania Wstępnej Propozycji Projektu to do Wnioskodawcy należy analiza posiadanych przez Miasto dokumentów strategicznych i wskazanie takiego dokumentu i takich zapisów w jego treści, które nie pozostawiają wątpliwości, iż zamierzenie inwestycyjne spełnia w najwyższym stopniu warunki stawiane przez regulamin naboru (wynikanie z rzeczywistych potrzeb, wpisywanie się konkretnego działania w długofalową politykę rozwoju miasta, wpływ działania na dokonanie realnej zmiany w Mieście).

Koszt zakupu inteligentnych systemów zbiórki odpadów może być kosztem kwalifikowalnym, o ile ich zakup będzie niezbędny do realizacji działania, przyczyni się do osiągnięcia jego celu, wpisze się w realizację celu projektu i celu Programu Rozwoju Miast, a jednocześnie spełni kryteria kwalifikowalności wydatków opisane w Rozdziale 22 Regulaminu. Aby ustalić na jakich zasadach gmina może wyposażyć właścicieli nieruchomości w inteligentne systemy odbioru odpadów należy uprzednio przeanalizować obowiązujące w tym zakresie uregulowania (uchwały rady gmin) dotyczące możliwości i zasad pokrywania przez gminę kosztów wyposażenia nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz kosztów utrzymywania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, a także regulacje dotyczące finansowania przez gminę gospodarowania odpadami. Jednocześnie należy ustalić, czy planowane do nabycia inteligentne systemy odbioru odpadów będą stanowiły środki trwałe. W oparciu o wyniki analiz gmina powinna zdecydować o możliwościach oraz warunkach/zasadach sytuowania inteligentnych systemów zbiórki odpadów na terenie spółdzielni mieszkaniowych. Pamiętać przy tym należy, że zgodnie z Rozdziałem 26 Regulaminu środki trwałe nabyte z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast mogą być sprzedawane, wynajmowane lub dzierżawione (o ile analiza uregulowań przesądzi o takiej konieczności) w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP oraz SECO/SDC.

Analizując kwestię wystąpienia pomocy publicznej w przypadku dofinansowania budowy kompostowni bębnowej należy odnieść się do zapisów art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W myśl zapisów artykułu 107 ust. 1 TFUE „z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi”. Bazując na przesłankach zawartych w art. 107 ust. 1 TFUE pomoc publiczna wystąpi o ile łącznie spełnione są następujące warunki: a) pomoc przyznana jest przez Państwo członkowskie lub przy użyciu środków pochodzących z zasobów Państwa, b) pomoc ma charakter selektywny, c) pomoc powoduje przysporzenie na rzecz konkretnego przedsiębiorstwa, d) pomoc grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Odnosząc się do przesłanki, czy pomoc przyznana jest przez Państwo członkowskie lub przy użyciu środków pochodzących z zasobów Państwa należy zwrócić uwagę, że środki pochodzące z Programu Szwajcarsko-Polskiej Współpracy (dalej Programu) będą spełniać tę przesłankę. Pochodzą one bowiem z zasobów będących w dysponowaniu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej i wydatkowe są na warunkach określonych przez Ministerstwo. W zakresie przesłanki selektywności środków należy zwrócić uwagę, że środki pochodzące z Programu nie mają charakteru środków ogólnych (czyli środków, które mają zastosowanie wobec wszystkich przedsiębiorstw we wszystkich sektorach gospodarki w danym Państwie członkowskim, jak np. w przypadku większości ogólnokrajowych środków fiskalnych). Są to środki przyznawane w sposób selektywny, w związku z tym przesłanka będzie spełniona. W zakresie kolejnej przesłanki tj. czy pomoc powoduje przysporzenie na rzecz konkretnego przedsiębiorstwa należy zwrócić uwagę, że w myśl przepisów o pomocy publicznej pojęcie przedsiębiorcy nie odnosi się do formy prowadzonej działalności, a do jej zakresu (podejście funkcjonalne). Każdy podmiot (niezależne od formy prawnej) prowadzący działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług lub oferowaniu produktów traktowany jest jako przedsiębiorca w rozumieniu przepisów o pomocy publicznej. W tym znaczeniu do przedsiębiorstw zalicza się nie tylko osoby prowadzące działalność na własny rachunek np. spółki handlowe, ale też m.in. stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich jednostki organizacyjne, czy też uczelnie wyższe. Dla ustalenia, czy dany podmiot jest przedsiębiorcą nie ma znaczenia czy działa dla zysku, czy też prowadzi działalność po kosztach. Znaczenie ma fakt świadczenia usług lub oferowania towarów na rynku. Tym samym w przypadku spółki komunalnej, która prowadzić będzie działalność związaną z produkcją i oferowaniem kompostu spełniona będzie definicja przedsiębiorcy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Na rynku produkcji kompostu działa wiele podmiotów świadczących usługi z zakresu produkcji kompostu i jego sprzedaży w związku z tym planowana w tym zakresie działalność spółki należy uznać za działalność komercyjną. W związku z tym należy zaznaczyć, że dofinansowanie przyznane w ramach Programu spowoduje poprawę pozycji konkurencyjnej Spółki w porównaniu z pozycją innych przedsiębiorstw ponieważ Spółka uzyska środki na przygotowanie inwestycji nie musząc jednocześnie ponieść pełnych nakładów na realizację projektu. Analizując kwestię wpływu na wymianę handlową należy zwrócić uwagę, że zgodnie z zapisami pkt 190-191 Zawiadomienie Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej pomoc publiczna dla przedsiębiorstw stanowi pomoc państwa na mocy art. 107 ust. 1 Traktatu, jeżeli „wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi”. W tym względzie nie jest konieczne ustalenie, czy pomoc ma faktyczny wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi, lecz tylko, czy może wpłynąć na taką wymianę. W szczególności według orzecznictwa sądów unijnych „w przypadku gdy pomoc przyznana przez państwo członkowskie umacnia pozycję przedsiębiorstwa w stosunku do innych przedsiębiorstw konkurujących z nim w ramach wewnątrzunijnej wymiany handlowej, należy uznać, że pomoc wywiera wpływ na tę wymianę handlową. Podsumowując, na podstawie informacji przedstawionych w pytaniu (niezależnie od wariantu) dofinansowanie budowy kompostowni bębnowej ze środków Programu stanowi pomoc publiczną. Tym samym dofinansowanie w ramach Programu może zostać przyznane wyłącznie w ramach: a) pomocy de minimis; b) regionalnej pomocy inwestycyjnej. W przypadku ubiegania się o pomoc de minimis należy mieć na uwadze ograniczenie w postaci kwoty pomocy. Zgodnie z zapisami art. 3 ust. 2 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 2023/2831 „całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez jedno państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 300 000 EUR w okresie trzech lat” rozumianych, zgodnie z pkt 11 Preambuły tegoż Rozporządzenia, w sposób ciągły. Jedno przedsiębiorstwo obejmuje podmioty powiązane w rozumieniu ww. Rozporządzanie. Jednocześnie w rozumieniu zapisów pkt 5 Preambuły Rozporządzenia Komisji (UE) nr 2023/2831 „przedsiębiorstwa, których nie łączą żadne stosunki, z wyjątkiem faktu, że każde z nich jest bezpośrednio powiązane z tym samym organem publicznym lub tymi samymi organami publicznymi, nie powinny być jednak traktowane jako powiązane ze sobą. Uwzględnić należy w związku z tym szczególną sytuację jednostek gospodarczych, które są kontrolowane przez ten sam organ publiczny lub te same organy publiczne, w którym lub w których jednostki gospodarcze mogą posiadać niezależne uprawnienia decyzyjne”. Tym samym w przypadku np. jednostek organizacyjnych JST każda z nich posiada odrębny limit pomocy de minimis. Uwzględniając potencjalne miejsce realizacji inwestycji, w sytuacji ubiegania się o Regionalną Pomoc Inwestycyjną należy mieć na uwadze konieczności wykazania, że pomoc zostanie przyznana na inwestycję początkową rozumie się inwestycję określoną w art. 2 pkt 49 Rozporządzenia KE nr 651/2014 tj. inwestycję w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne, związaną z: utworzeniem nowego zakładu, zwiększeniem zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu, dywersyfikacją produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów lub usług dotąd niewytwarzanych lub nieświadczonych przez ten zakład, zasadniczą zmianą całościowego procesu produkcji produktu lub produktów, których dotyczy inwestycja w ten zakład. Koszty objęte tym rodzajem pomocy mogą obejmować m.in. koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe [obejmujące grunty (jednocześnie należy zaznaczyć, że koszty pozyskania gruntów nie są kwalifikowane w ramach Programu), budynki, instalacje, maszyny, urządzenia] oraz wartości niematerialne i prawne (z zastrzeżeniem, że w przypadku dużych przedsiębiorstw koszty wartości niematerialnych i prawnych są kwalifikowalne jedynie do wysokości 50% całkowitych kwalifikowalnych kosztów inwestycji początkowej). Maksymalny poziom dofinansowania na realizację inwestycji przez Spółkę komunalną na terenie województwa lubelskiego może wynieść maksymalnie 50% kosztów kwalifikowanych. W kontekście ubiegania się o Regionalną Pomoc Inwestycyjną należy mieć na uwadze, że podmiot ubiegający się o ten rodzaj pomocy zobowiązany jest wnieść wkład finansowy w wysokości, co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych pochodzący ze środków własnych lub zewnętrznych źródeł finansowania, w postaci wolnej od wszelkiego publicznego wsparcia finansowego. Jednocześnie podkreślić należy, że przedstawiona wyżej informacja nie ma charakteru obowiązującego – wnioskodawca będzie zobowiązany do wykonania testu pomocy publicznej do każdego działania/poddziałania, który ostatecznie wykaże, czy dane działanie/poddziałanie będzie objęte pomocą publiczną.

Koszt zakupu elektrycznych śmieciarek może być kosztem kwalifikowanym, o ile ich zakup będzie niezbędny do realizacji planowanego działania, wynika z uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu), przyczyni się do osiągnięcia tych celów, wpisze się w cele Programu Rozwoju Miast, a jednocześnie spełni kryteria kwalifikowalności wydatków opisane w Rozdziale 22 Regulaminu. Co do zasady własność zakupionego sprzętu będzie należała do tego podmiotu, który będzie dokonywał wydatku kwalifikowalnego na jego zakup. W zależności od tego, w jaki sposób zostanie zaplanowana realizacja działania podmiotem takim może być zarówno beneficjent, jak i związek międzygminny/powiatowo-gminny jako partner krajowy (powiązany funkcjonalnie z beneficjentem poprzez wspólne dla obszaru funkcjonalnego cele) oraz inny podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowanych (w tym spółka komunalna). Jednocześnie należy podkreślić, że spółka z mniejszościowym udziałem gminy (poniżej 50%) nie jest – co do zasady – innym podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatku kwalifikowanego (nie mieści się bowiem w definicji spółki komunalnej, przyjętej dla potrzeb tego Programu, chyba, że miasto wykaże podstawę prawną do przekazania finansowania takiej spółce. Szczegółowy opis zasad dotyczących podmiotów, które mogą realizować projekt przygotowywany przez miasto – wnioskodawcę opisuje poradnik pt. Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast umieszczony na stronie wsparciemiast.pl pod adresem – https://wsparciemiast.pl/poradnik-podmioty-realizujace-projekt/.

Koszt zakupu elektrycznych śmieciarek może być kosztem kwalifikowanym, o ile ich zakup będzie niezbędny do realizacji planowanego działania, wynikać będzie z uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu), przyczyni się do osiągnięcia tych celów, wpisze się w cele Programu Rozwoju Miast, a jednocześnie spełni kryteria kwalifikowalności wydatków opisane w Rozdziale 22 Regulaminu. Pamiętać należy, że zgodnie z Rozdziałem 26 Regulaminu naboru środki trwałe nabyte w ramach projektu mogą być sprzedawane, wynajmowane, dzierżawione lub obciążane hipoteką w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP. Jednocześnie podkreślić należy, że partner krajowy (którym może być związek międzygminny, połączony z miastem funkcjonalnie poprzez wspólne dla danego obszaru cele) jest podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych i może – na własną rzecz i we własnym imieniu – dokonywać zakupów w ramach działania partnerskiego (przy zachowaniu wszystkich uwarunkowań określonych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, Regulaminie naboru i umowie partnerstwa krajowego). Jednocześnie zachęcamy do śledzenia zakładki „pytania i odpowiedzi” na stronie www.wsparciemiast.pl

Dokonanie działań modernizacyjnych/remontowych na obiektach budowalnych wymaga posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowalne. Aby miasto mogło przeprowadzić takie działania musiałoby dysponować tytułem prawnym umożliwiającym mu dokonanie remontów/modernizacji na obiekcie budowalnym (który najczęściej jest składową częścią nieruchomości), sytuowanym na nieruchomości stanowiącej własność spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Brak tytułu prawnego do nieruchomości, na której sytuowane są obiekty budowlane co do zasady uniemożliwia przeprowadzenie opisanych wyżej działań. W przypadku rozważanego zakupu altan miasto powinno zbadać, czy i na jakich zasadach może sytuować altany na gruntach nie stanowiących własności miasta. Powinno też zbadać, czy altany, których zakup rozważa nie będą stanowiły środków trwałych. Zgodnie bowiem z Rozdziałem 26 Regulaminu środki trwałe nabyte z udziałem środków finansowych Programu Rozwoju Miast mogą być sprzedawane, wynajmowane lub dzierżawione (o ile analiza uregulowań przesądzi o takiej konieczności) w czasie realizacji projektu lub w okresie trwałości projektu wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody KIK-OP oraz SECO/SDC. Ustalenia wymaga również, czy i na jakich zasadach gmina może wyposażyć właścicieli nieruchomości w inteligentne systemy odbioru odpadów i czy planowane do nabycia inteligentne systemy odbioru odpadów będą stanowiły środki trwałe. Warto też zbadać możliwość i zasadność zaplanowania działania grantowego kierowanego do spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych. Pamiętać, jednakże należy, że takie działanie/poddziałanie grantowe powinno być uzasadnione potrzebami wynikającymi z diagnozy, być niezbędne do realizacji celu projektu i celu Programu Rozwoju Miast. Zachęcamy również do zapoznania się z odpowiedzią na pytanie nr 2 opublikowane w zakładce „Pytania i odpowiedzi – OT-8 Zarządzanie odpadami” na stronie www.wsparciemiast.

Do Wstępnej Propozycji Projektu należy załączyć jedynie wymagane Regulaminem naboru załączniki, wśród których nie znajdują się plany zagospodarowania terenu czy projekt budowlany. Regulamin stanowi, że w przypadku działań, których wartość jest równa bądź wyższa od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych do Wstępnej Propozycji Projektu należy obligatoryjnie dołączyć wymagane prawem prawomocne pozwolenia na budowę lub zgłoszenia (od których właściwy organ nie wniósł sprzeciwu) do wszystkich inwestycji (niezależnie od ich wartości) realizowanych w ramach działania. W opisanym przypadku (tj. gdy wartość działania jest równa bądź wyższa od 35% wartości dofinansowania działań podstawowych) nieprzedstawienie prawomocnych pozwoleń na budowę/zgłoszeń, od których organ nie wniósł sprzeciwu skutkuje negatywną oceną Wstępnej Propozycji Projektu w ramach oceny formalnej. Dla działań o wartości poniżej 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych, które obejmują jedną lub wiele inwestycji wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia nie ma obowiązku załączenia pozwoleń na budowę lub zgłoszeń, ani innych dokumentów lub decyzji (za wyjątkiem – o ile są wymagane: prawomocnej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku działań realizujących przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, o których mowa w art. 59 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; prawomocnej decyzji lub zgłoszenia, co do którego organ nie wniósł sprzeciwu, o których mowa w art. 96 ust. 1 ww. ustawy, o ile przedsięwzięcie nie posiada decyzji środowiskowej, w przypadku działań realizujących przedsięwzięcia, o których mowa w art. 59 ust. 2 ww. Ustawy oraz oświadczenia wraz z uzasadnieniem, że przedsięwzięcie nie oddziałuje na obszar Natura 2000) wskazujących na stopień przygotowania działania do realizacji. Oznacza to, że działania o wartości poniżej 35% wartości dofinansowania wszystkich działań podstawowych nie muszą być więc gotowe do realizacji na etapie składania Wstępnej Propozycji Projektu. Podkreślić jednak należy, że stopień przygotowania działania do realizacji podlega ocenie merytorycznej. Oceny stopnia przygotowania działania do realizacji dokonuje ekspert na podstawie zapisów pkt 15 i 16 części B Wstępnej Propozycji Projektu. W pkt 15 części B wniosku – w odniesieniu do działań infrastrukturalnych – Miasto będzie musiało dla każdego zamierzenia inwestycyjnego wykazać: informacje o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowalne (dla działek ewidencyjnych, które są niezbędne dla realizacji inwestycji), informacje o lokalizacji inwestycji (wskazać na dokumenty umożliwiające lokalizację inwestycji, np. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego/prawomocną decyzja o warunkach zabudowy, prawomocna decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego / inne) oraz wszystkie posiadane przez podmiot realizujący prawomocne decyzje, uzgodnienia i pozwolenia administracyjne (należy m.in. wskazać wszelkie uzgodnienia związane np. z terenami kolejowy mi, lasami państwowymi, wodami, zabytkami), jeżeli są one wymagane przepisami prawa do uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia. Jeżeli miasto nie posiada wymaganych dla danej inwestycji decyzji administracyjnych, nie ma podstaw do lokalizacji inwestycji lub nie dysponuje prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowalne to w pkt 16 części B Wstępnej Propozycji Projektu będzie musiał wskazać planowany termin ich uzyskania. W części B wniosku o dofinansowanie Miasto przedstawia również opis działania (tj. zakres działania i jego uzasadnienie w pkt 17), a także wpływ działania na zasadę upowszechnienia włączenia społecznego (pkt 9) i upowszechnienie kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowania się do nich oraz uwzględnienia kwestii środowiskowych (pkt 10). Zakres opisu jest kwestią bardzo indywidualną i zależną od specyfiki oraz od szczegółów stanu faktycznego oraz od celów realizowanych przez działanie. We wniosku należy opisać przyczynę/problem/potencjał, z którego wynika potrzeba realizacji działania oraz sposób pozyskania wiedzy o potrzebie jego realizacji; określić cel działania, a także spójność celu działania z celami strategicznymi miasta, celami projektu i celami Programu. Należy opisać wpływ działania na rozwiązanie zdiagnozowanych problemów i zwiększenie zasobów wewnętrznych. Opis powinien dać kompletny obraz realizacji całego działania od fazy przygotowawczej do fazę wdrożeniowej. Należy wykazać komplementarność z innymi działaniami. Należy wskazać, czy działanie generuje możliwość upowszechniania dobrych praktyk w innych jednostkach samorządu terytorialnego (replikowalność). W zakresie pytania o koszty związane z przygotowaniem poniesione przed złożeniem wniosku o dofinansowanie to ważne jest, że okres kwalifikowalności wydatków rozpoczął się w dniu ogłoszenia naboru. W związku z powyższym, koszty poniesione od dnia ogłoszenia naboru (7 marca 2024 r.) są kosztami kwalifikowanymi. Zatem można je ujmować w budżecie projektu. Koszty powinny być skorelowane z zakresem działania. Jednocześnie należy sprawdzić czy planowane przez Państwa wydatki spełniają wszystkie warunki kwalifikowalności określone w Rozdziale 22.1 Regulaminu naboru.

Przedstawiona interpretacja jest poprawna. Jedno działanie może obejmować kilka lokalizacji stanowiących wiązkę skoordynowanych inicjatyw mających wspólny cel. Jeżeli łączna jego wartość przekroczy 35% wartości dofinansowania działań podstawowych, dla każdej inwestycji w ramach działania należy przedstawić wszystkie prawomocne decyzje o pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu, w stosunku do których organ nie wniósł sprzeciwu. Proszę pamiętać o konieczności potwierdzenia, czy działanie polegające na zazielenianiu przestrzeni miejskiej ma oparcie w dokumentach strategicznych miasta, planach lub innych dokumentach o charakterze planistycznym.

Działania związane z opracowaniem koncepcji zagospodarowania terenów zielonych w mieście jest możliwe do realizacji w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Wśród szerokiego wachlarza działań, jakie mogą być finansowane w ramach OT9 przewidziano także możliwość przygotowania opracowań, analiz, strategii, planów, programów, standardów i procedur dotyczących ochrony przyrody i bioróżnorodności wdrożonych w mieście, a także przygotowania dokumentacji technicznej wraz z uzyskaniem wymaganych opinii, uzgodnień i pozwoleń w zakresie przyczyniającym się do realizacji celu szczegółowego jakim jest ochrona przyrody i bioróżnorodności. Proponowany zakres działania wpisuje się także bezpośrednio w zasady horyzontalne, w tym upowszechnienie kwestii łagodzenia zmian klimatu i przystosowanie się do nich oraz uwzględnienie kwestii środowiskowych. Także planowane szerokie zaangażowanie mieszkańców w proces konsultacji projektu jest zgodne z zasadą upowszechnienia włączenia społecznego. Temu typowi działań przyporządkowany został wskaźnik W36P „Liczba nowych opracowań, analiz, strategii, planów, programów, standardów i procedur dotyczących ochrony przyrody i bioróżnorodności wdrożonych w mieście”. Szczegółowe informacje dotyczące wskaźnika zawarte są w poradniku: „Wskaźniki projektowe, poradnik metodyczny” s.101-102. Poradnik umieszczony jest na stronie: www.wsparciemiast.pl, w zakładce: Baza wiedzy, Wymogi formalne. Jednocześnie należy pamiętać, że kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu).

Montaż stacji pomiarowych jakości powietrza może być zrealizowana w ramach OT9_Ochrodna przyrody i różnorodność biologiczna. Należy zadbać o uzasadnienie realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, a także o uzasadnienie potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Sama kwalifikowalność wydatków oceniana jest na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu.

Proporcja finansowania 63,76% do 36,24% musi być zachowana na poziomie wszystkich działań podstawowych, a nie działań w OT9. Możliwa jest zatem sytuacja, w której działania zgłaszane w ramach OT9 będą finansowane wyłącznie z SECO, a z SDC będą finansowane działania w ramach obszarów OT 10 i OT 11, zachowując właściwą proporcję dla wszystkich działań podstawowych.

Kryteria kwalifikowalności wydatków w P-SPRM określa punkt 22.1 regulaminu naboru. Do opisywanego przypadku odnoszą się w szczególności podpunkty 3, 4 i 5, czyli: „Wydatki muszą być związane z przedmiotem umowy o dofinansowanie i zostały wymienione w budżecie projektu. Wydatki muszą być proporcjonalne i niezbędne do realizacji projektu; Wydatki są wykorzystywane wyłącznie do osiągnięcia celów i rezultatów projektu oraz Programu Rozwoju Miast, zgodnie z zasadami oszczędnego gospodarowania i efektywnego wykorzystywania zasobów finansowych.” Budowa sieci kanalizacyjnej, która ma obsłużyć również podmioty prywatne, w tym przedsiębiorców, nie jest przesłanką do wyłączenia (całościowego, bądź częściowego) kwalifikowalności kosztów zadania. Budowa sieci kanalizacyjnej jest zadaniem publicznym. W związku z powyższym, budowa sieci kanalizacji sanitarnej może być kwalifikowana w 100%, pod ogólnymi warunkami regulaminowymi. W opisie działania należy wykazać wszystkie cele działania, polegającego na budowie nowej kanalizacji sanitarnej (np. środowiskowe i gospodarcze), a także w powiązaniu z celami uzasadnić racjonalność takich, a nie innych rozwiązań inżynieryjnych i kosztowych.

Wskaźnik obejmuje liczbę utworzonych placówek lub wprowadzonych rozwiązań z zakresu pomocy społecznej, czyli mieści w sobie także wybudowanie nowego obiektu i utworzenie w nim placówki świadczącej usługi długoterminowej opieki nad osobami potrzebującymi wsparcia. Szczegółowe informacje dotyczące wskaźnika zawarte są w poradniku: „Wskaźniki projektowe, poradnik metodyczny” s. 110-112. Poradnik umieszczony jest na stronie: www.wsparciemiast.pl, w zakładce: Baza Wiedzy, Wymogi formalne. Wskazane działanie jest zatem możliwe do realizacji w ramach programu (Cel IV – Wzmocnienie systemów społecznych) o ile wynika z pogłębionej diagnozy potrzeb oraz znajduje swoje potwierdzenie w długofalowej strategii miasta i jest powiązany z celami rozwojowymi, w tym przypadku takimi, które służą wzmocnieniu systemów społecznych. Zachęcam także do zapoznania się z odpowiedziami na pytania numer: 56 i 97.

Zgodnie z pkt. 14.1 Regulaminu: Upowszechnienie włączenia społecznego, wśród obowiązkowych do spełnienia zasad horyzontalnych jest uwzględnienie zapewnienia dostępności usług, infrastruktury. Podkreśla to odniesienie w tym samym punkcie Regulaminu do wdrożenia koncepcji uniwersalnego projektowania. Z kolei pkt. 22.2 Regulaminu wskazuje wydatki na budowę i modernizację obiektów budowlanych jako wydatki kwalifikowane. Wskazane w pytaniu działanie jest możliwe do realizacji w ramach Programu (Cel IV – Wzmocnienie systemów społecznych) o ile wynika z pogłębionej diagnozy potrzeb, np. z przeprowadzonego audytu dostępności budynku oraz znajduje swoje potwierdzenie w długofalowej strategii miasta i jest powiązany z celami rozwojowymi, w tym przypadku takimi, które służą poprawie dostępności do usług i infrastruktury.

Niezależny Samodzielny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej, jako jednostka organizacyjna miasta będąca samodzielnym publicznym zakładem podstawowej opieki zdrowotnej, może być innym podmiotem uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych i otrzymać środki na realizację działania lub poddziałania, o ile zostaną wypełnione warunki wskazane w art. 114 ust. 1 lub z art. 114 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej. Jako inny podmiot uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych NSZPOZ może w niezbędnym zakresie zabezpieczyć wkład własny na realizację działania. Szczegóły dotyczące możliwości przekazywania przez miasta środków jednostkom organizacyjnym oraz podmiotom prowadzącym działalność leczniczą jako podmiotom uprawnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych zawiera opracowanie pt. ”Podmioty realizujące projekt w Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast”, opublikowany na stronie https://wsparciemiast.pl/baza-wiedzy/wymogi-formalne/poradniki-metodyczne/.

Zapisy regulaminu ujęte w pkt. 22.1. regulują kwalifikowalność wydatków m.in. na poziomie ich zasadności, proporcjonalności i celowości. Szczególną uwagę należy zwrócić na zapis mówiący o tym, że wydatki są kwalifikowane, jeżeli związane są z przedmiotem umowy o dofinansowanie, zostały przedstawione w budżecie projektu, są proporcjonalne i niezbędne do realizacji projektu, a tym samym są wykorzystywane wyłącznie do osiągnięcia celów i rezultatów projektu. Jeżeli więc wydatki na realizację tak zdefiniowanego działania spełniają te warunki, mogą być uznane za wydatki kwalifikowane. Potwierdza to zapis ujęty w pkt.22.2. Katalog rodzajowy wydatków kwalifikowanych, który w ppkt. 1) jako spełniające kryteria kwalifikowalności wskazuje wydatki na: zakup usług, dostaw i robót budowlanych związanych z przygotowaniem, projektowaniem, konsultowaniem i realizacją działań. Czas kwalifikowalności wydatków jest tożsamy z okresem realizacji projektu. Planując realizację takiego działania należy też pamiętać o zachowaniu rezultatów projektu. Celem programu jest poprawa sytuacji danego miasta, dlatego działanie nie powinno mieć charakteru incydentalnego, ograniczającego się wyłącznie do czasu wdrażania projektów. W przypadku projektowania powstania nowego podmiotu możliwe jest postawienie przez Komitet Sterujący wymogów utrzymania operacjonalności nowopowstałego podmiotu. Od tego w jaki sposób nowopowstały podmiot zapewni swoje dalsze funkcjonowanie w czasie, gdy skończy się finansowanie z projektu „kosztów utrzymania pacjentów, wyżywienia, kosztów środków czystości, personelu, mediów i innych kosztów niezbędnych do funkcjonowania takiego podmiotu”, zależy możliwość zapewnienia trwałości rezultatów i osiągnięcia celów projektu.

Odpowiedź na podobne pytanie/problem można odnaleźć w pytaniu nr 169, w Zakładce „Wymogi formalne”. Zgodnie z definicją odbiorcy ostatecznego, zawartą w Regulaminie, pkt 2 ppkt 10 – „odbiorcą ostatecznym jest każdy kto odniesie korzyści w efekcie realizacji działań finansowanych w Programie Rozwoju Miast, np. m.in. mieszkaniec, uczeń, pacjent, organizacja pozarządowa czy przedsiębiorca”. Regulamin nie definiuje odbiorcy ostatecznego jako mieszkańca miasta. Należy założyć, że wśród pacjentów poradni specjalistycznych są mieszkańcy miasta i pacjenci nie będący mieszkańcami miasta, ale mający prawo do świadczeń udzielanych w utworzonych poradniach.

Zakres działania ujęty we Wstępnej Propozycji Projektu musi wynikać z długofalowej strategii miasta i być powiązany z celami rozwojowymi, w tym przypadku takimi, które służą wzmocnieniu systemów społecznych. Istotne jest przeprowadzenie diagnozy, która pokaże zasadność realizacji działania opisanego w projekcie, a także pokaże problemy i potrzeby grupy znajdującej się w niekorzystnej sytuacji. Wydaje się, iż w przypadku inwestycji, o której mowa w pytaniu, konieczne jest udowodnienie, że dzieci i młodzież na terenie miasta, należą do takiej grupy oraz wymagają podjęcia szeregu interwencji, których celem jest poprawa ich sytuacji. Zatem bez dokonania takiej diagnozy i bez wskazania zakresu całego projektu i wszystkich działań realizujących jego cele nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na postawione pytanie, przy czym żaden zapis regulaminu nie wskazuje, iż działanie takie jest niekwalifikowane. Jednocześnie polecamy pytanie 56 i odpowiedź, które znajdują się na stronie https://wsparciemiast.pl/pytania-i-odpowiedzi/#hfaq-post-4595 ).

Zakres działania ujęty we Wstępnej Propozycji Projektu musi wynikać z długofalowej strategii miasta i być powiązany z celami rozwojowymi, w tym przypadku takimi, które służą wzmocnieniu systemów społecznych. Istotne jest przeprowadzenie diagnozy, która pokaże zasadność realizacji działania opisanego w projekcie, a także pokaże problemy i potrzeby grupy znajdującej się w niekorzystnej sytuacji. Wymienione propozycje działań, zwłaszcza budowa hali sportowo-widowiskowej i budynku hotelowego, które zwykle mają charakter komercyjny, budzą wątpliwości co do wpisania się w obszar tematyczny 11. Z treści pytania nie wynika, że proponowane działania będą przede wszystkim wspierały mniejszości i grupy w niekorzystnej sytuacji społecznej i w jaki sposób będą kierowane do tych grup. Ważna zatem, aby cel i przedmiot działania ujęty we Wstępnej Propozycji Projektu wynikał i był powiązany z celami Programu, w tym przypadku takimi, które służą wzmocnieniu systemów społecznych.

W Szwajcarsko-Polskim Programie Współpracy istnieje obszar tematyczny 11 – „Mniejszości i grupy w niekorzystnej sytuacji społecznej”. Ramy Programu nie wskazują konkretnych, możliwych do przeprowadzenia działań skierowanych do ww. grup. Każde działanie proponowane we Wstępnej Propozycji Projektu powinno wynikać z logiki projektu i mieścić się w wymogach formalnych Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Swego rodzaju podpowiedź czy inspiracje dotyczące katalogu możliwych do przeprowadzenia działań skierowanych do grup defaworyzowanych zawarto w poradniku tematycznym dla tego obszaru oraz serii webinariów dotyczących OT-11. Materiały te dostępne są na stronie internetowej www.wsparciemiast.pl prowadzonej przez Związek Miast Polskich w zakładce „Baza wiedzy”.

Zgodnie z regulaminem (rozdział 11.1), działania umieszczone w WPP powinny zachować proporcję finansowania przez SECO (63,76%) oraz przez SDC (36,24%). Proporcja między SECO a SDC obliczana jest globalnie dla wszystkich działań WPP. Każde działania musi być w całości przyporządkowane do puli SDC lub SECO. Wskazanie, czy środki pochodzą z puli SDC, czy SECO nie wpływa na możliwość ich wydatkowania na działania bieżące lub majątkowe. W przypadku wsparcia działań opiekuńczo-wychowawczych – opieka żłobkowa, przedszkolna, szkolna i wsparcie społeczne – działanie może być finansowane ze środków SDC pod warunkiem, że w diagnozie miasto udowodni, że dzieci oraz ich rodziny na terenie miasta należą do grupy z obszaru tematycznego 11 oraz wymagają podjęcia szeregu interwencji, których celem jest poprawa ich sytuacji np. ułatwienie powrotu rodzicom na rynek pracy.

Zgodnie z odpowiedzią udzieloną w pytaniu 115 w bazie „Pytań i odpowiedzi” na stronie https://wsparciemiast.pl: „Każde działanie stanowi odrębną zamkniętą część projektu i jest wiązką skoordynowanych inicjatyw mających wspólny cel. Jedno działanie (lub jego część) może dotyczyć kilku obszarów tematycznych, niemniej jednak we wniosku o dofinansowanie należy wskazać główny (kluczowy) obszar tematyczny, w którym działanie jest realizowane i cel szczegółowy Programu, który działanie realizuje”. W tym kontekście należy uznać, iż zasadniczym kwalifikatorem przyporządkowania do danego obszaru tematycznego (i w konsekwencji źródła finansowania) jest cel jaki stawia sobie miasto definiując poszczególne zakresy działania. Pomocna może się także okazać analiza wskaźników i możliwość ich adekwatnego przyporządkowania do danego celu i obszaru tematycznego.

Wszystkie wymienione grupy społeczne łączą kluczowe aspekty ich potrzeb (wsparcia społecznego, zdrowotnego, dostępu do usług) i wyzwań (dyskryminacja i uprzedzenie, utrudniony dostęp do usług, izolacja społeczna). Zrozumienie tych wspólnych wyzwań jest kluczowe dla budowania bardziej inkluzywnego społeczeństwa. Poprzez identyfikację wspólnych problemów, możemy opracować rozwiązania, które przyniosą korzyści wszystkim tym grupom. Dlatego założenia Regulaminu (pkt 8) zmierzające do osiągnięcia celu głównego, wskazują cel szczegółowy IV i OT11 „Mniejszości i grupy w niekorzystnej sytuacji społecznej” jako obszar, w którym finansowane mogą być działania zmierzające do poprawy sytuacji wszystkich zidentyfikowanych w danej gminie grup osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Podział źródeł finansowania nie wprowadza terminu działań „miękkich” i „twardych”. Jedynym rozróżnieniem działań pozostają cele szczegółowe i obszary tematyczne. Jedno działanie obejmujące jednocześnie przedsięwzięcie infrastrukturalne i przedsięwzięcie nieinfrastrukturalne może być realizowane w ramach jednego obszaru tematycznego, realizującego jeden cel szczegółowy. Przykład zawarty w pytaniu: działanie z zakresu włączenia społecznego grup seniorów i młodzieży jako grup w niekorzystnej sytuacji w mieście, wyczerpuje znamiona celu IV i OT11, które jednoznacznie wskazują jedno źródło finansowania: SDC. Nie ma możliwości przyporządkowania działania do dwóch źródeł finansowania.

Co do zasady, wszelkie działania związane z zapewnieniem dostępności usług i infrastruktury są w ramach Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast kwalifikowane (mówi o tym m.in. pkt 14.1 Regulaminu Naboru Projektów w ramach PS PRM). Jednocześnie działanie, o którym mowa winno wynikać z pogłębionej diagnozy potrzeb, przeprowadzonego audytu dostępności, określenia liczby osób w trudnej sytuacji społecznej, doświadczających trudności transportowych. Działanie takie winno także znajdować swoje potwierdzenie w długofalowej strategii miasta i być powiązane z celami rozwojowymi, w tym przypadku takimi, które służą poprawie dostępności do usług i infrastruktury. W tym kontekście wydaje się, iż sam zakup samochodu przeznaczonego do przewozu osób ze specjalnymi potrzebami winien być raczej elementem szerszego działania, a nie działaniem samym w sobie. Ponadto podejmując decyzję o ujęciu tego typu kosztu w ramach działania należy zwrócić uwagę na wpływ proponowanych elementów projektu na kwestie łagodzenia zmian klimatu oraz na wpływ działania na włączenie społeczne. Warto także zwrócić uwagę, w kontekście celów środowiskowych i zasad horyzontalnych, aby kupowany pojazd spełniał cechy niskoemisyjności.

Zgodnie z punktem 22.2 Regulaminu, do wydatków kwalifikowanych w Programie Rozwoju Miast należą wydatki uwzględnione w budżecie projektu, poniesione w związku z realizacją projektu i spełniające kryteria kwalifikowalności, w tym wydatki na nabycie, budowę, renowację i modernizację obiektów budowlanych, bez wydatków na nabycie prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego gruntów. Kwalifikowalność wydatków oceniana jest nie tylko na podstawie zgodności z kryteriami kwalifikowalności opisanymi w pkt 22 Regulaminu, ale przede wszystkim wynika z uzasadnienia realizacji działania (pkt 17 Części B wniosku o dofinansowanie projektu) i celu projektu, uzasadnienia potrzeby projektu w powiązaniu z długoterminowymi celami rozwojowymi miasta (pkt 6 Części A wniosku o dofinansowanie projektu). Działanie powinno być realizowane w ramach jednego z 12 obszarów tematycznych wskazanych w Regulaminie. Modernizacja budynku nieużytkowanej placówki edukacyjnej teoretycznie będzie możliwa do realizacji w ramach Programu Rozwoju Miast, o ile działanie to spełni opisane wyżej warunki.

Działanie mające na celu podnoszenie potencjału instytucjonalnego organizacji pozarządowych może być realizowane w ramach obszaru tematycznego OT-12 (Zaangażowanie obywatelskie i przejrzystość), o ile działanie będzie odpowiadało na zdiagnozowane problemy, a cel zdefiniowanego działania będzie spójny z celami strategicznymi miasta wyrażonymi w dokumentach strategicznych oraz celami Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast. Działanie może mieć charakter grantowy; może również obejmować regranting. Należy pamiętać, że wybór realizatorów projektów, (o których mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie) winien odbyć w sposób określony w tej ustawie, a beneficjent zobowiązany będzie do uwzględnienia w umowie z realizatorami projektów wszelkich zobowiązań wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa oraz Regulaminu (także w zakresie trwałości projektu). Podkreślić również należy, że aktywności podejmowane w ramach działania grantowego (w tym w ramach regrantingu) powinny realizować cel działania spójny z celem obszaru tematycznego OT-12 oraz być zgodne z zakresem tematycznym wskazanym w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.

W PSPRM partycypacja społeczna i włączenie społeczne to dwa odrębne pojęcia. Przez partycypację społeczną należy rozumieć proces konsultacji planowanego przedsięwzięcia z szeroką grupą mieszkańców (interesariuszy), których dane przedsięwzięcie dotyczy. W pkt. 18 Wniosku o dofinansowanie należy opisać sposób identyfikacji grup objętych konsultacjami, narzędzia wykorzystane do prowadzenia konsultacji, wnioski mieszkańców, a także przewidywany sposób kontynuacji dialogu na kolejnych etapach Programu. Włączenie społeczne w PSPRM odnosi się do grup mieszkańców znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Są to osoby pomijane w procesie decyzyjnym, niewidoczne, wykluczone społecznie. Niekorzystna sytuacja może mieć związek z wiekiem, płcią, pochodzeniem etnicznym, religią, językiem, niepełnosprawnością lub miejscem zamieszkania. W każdym mieście należy tę grupę zidentyfikować i dołączyć jej przedstawicieli do konsultacji, ale też zapewnić, że mogą korzystać z wypracowanych rezultatów. Upowszechnienie włączenia społecznego należy opisać w pkt. 9 fiszki danego działania.

Termin powołania zespołu projektowego nie jest częścią oceny formalnej i merytorycznej. Termin jego powołania, osadzenia i umocowania w strukturze miasta jest całkowitą domeną miasta. Odrębnym tematem jest tzw. dobra praktyka powołania zespołu i jego czas, organizacja pracy. Zagadnienia utworzenia zespołu projektowego, jego kompetencji i organizacja jego pracy, omawiane były podczas spotkań stacjonarnych i jest częścią webinaru o „logice projektu”. To, co wydaje się istotne, to utrzymanie ciągłości trzonu takiego zespołu na wszystkich etapach tworzenia i zarządzania projektem. Sposób przygotowania projektu zależy wyłącznie od miasta i stosowanych w nim procedur i zasad planowania projektów.

W punkcie 11 na etapie wstępnej propozycji projektu wnioskodawca opisuje swoje potrzeby i oczekiwania w zakresie współpracy z partnerem szwajcarskim, punkt 12 wówczas jest nie aktywny. Punkt ten będzie aktywny dopiero na II etapie przygotowywania kompletnej propozycji projektu. Zasady współpracy i rola partnera szwajcarskiego w projekcie uwarunkowana będzie od zidentyfikowanych potrzeb wnioskodawcy w tym zakresie. W związku z powyższym, w punkcie 11 należy odpowiedzieć na poniższe pytania: a) w jakich obszarach tematycznych współpraca ta jest najbardziej pożądana, b) jakie są deficyty miasta (i partnera/ów krajowego/ych, o ile dotyczy), które mogłyby być przedmiotem wsparcia w ramach współpracy z partnerem szwajcarskim, c) jakie są oczekiwania miasta w zakresie współpracy bilateralnej (m.in. forma i rodzaj wsparcia), d) jakie są spodziewane korzyści, które oczekiwana współpraca powinna przynieść dla realizacji projektu. Na podstawie zidentyfikowanych potrzeb, deficytów i oczekiwań Związek Miast Polskich pomoże wyłonionym finalistom poszukać partnera szwajcarskiego.